Depreme Karşı Yeni Yöntem

BR>
Tek yol güçlendirme değil

Ama iş çok daha büyük bir iş. Bugün 100 bin adet binayı, sadece yıkılmasın, insanlar ölmesin derecesinde en alt güvenlik seviyesinde ve en pratik şekilde güçlendirsen bile toplam maliyet 20 milyar euroyu bulur. Diyelim bu parayı da bulduk, binaları güçlendirmeye başlayın, geleneksel yöntemlerle mümkün değil. Çünkü sizin 100 bin bina daha yapıp insanları geçici bir süre ile oraya transfer etmeniz lazım. Ayrıca binlerce yetişmiş eleman gerekiyor bu iş için. Bu da çok ciddi bir plan istiyor.

Bir de 100 bin yapının hepsinin güçlendirilmesi de gerekmez aslında. Güçlendirilecek yapı var, güçlendirilmeyecek yapı var. Güçlendirilecek olan yapının ekonomik bir değeri olmalı. Örneğin faydalı ömrünü tamamlamak üzere olan bir yapı için güçlendirme masrafına girmektense o yapının yıkılıp yerine yeni bi yapının yapılması daha ekonomik, dolayısıyla mantıklı bir çözüm olabilir. Bugün İstanbul'da öyle bölgeler var ki, o bölgelerde kentsel dönüşüm projelerinin uygulamaya konulması en mantıklı çözüm olacak. Bu bölgelerde İstanbul'un toprağı üst yapısını 10 kere satın alabilecek güçte. Dolayısıyla yalnız güçlendirme değil, olası bütün yöntemleri devreye sokmak lazım ve depreme tüm silahlarımızla topyekün hazırlanmak durumundayız. Güçlendirme, bu yöntemlerden yalnızca bir tanesi. 100 bin yapı müdahale istiyor ama belki bunun 50 binini yıkıp yerine uydu kentler kurmak daha anlamlı, daha ekonomik ve daha mantıklı bir yaklaşım olur.

- Bu işin maliyeti nedir?

Normalde güçlendirme bina maliyetinin yüzde 40'ını geçtiğinde o bina hakkında yıkım kararı alınır. Bir binayı lifli polimerlerle güçlendirmek ile betonarme duvarlarla güçlendirmek arasında pek büyük biir fark yok. Belki biri diğerinden %5-%10 oranında daha fazla maliyet gerektirebilir. Ancak burada vurgulanması gereken nokta şu; bu uygulamayı binayı boşaltmadan yapabiliyorsunuz. Dolayısı ile işin sosyal yönü ön plana çıkıyor ki bunu para ile ifade edebilmek pek mümkün değil.

Antakya'daki uygulamanın kat maliklerine maliyeti 5-6 bin lira civarındaydı. Yalnız bu nun bir pilot uygulama olduğunu unutmamak gerekir.

- Siyaset cephesinden ilgi var mı?

Siz belediye başkanı olsanız, kısa vadeli yatırımlarla başarılı görünmek istemez misiniz? Bu aynı zamanda bir sonraki dönem seçilme şansınızı da artıracak bir yaklaşımdır.  Depremin 30 sene içinde olma ihtimali var ama 30 sene sonrası için siyasi yatırım yapmak pek olası değil. Dolayısıyla deprem riskinin azaltılması çalışmaları ister istemez ikici planda kalıyor. Bu çalışmaların yukarıda ifade edilen türde kısa vadede sonuç verecek çalışmalar olmadığı ortada. Ama ne kadar geç önlem alırsanız problem o kadar büyüyor.

Biz Türkiye için bu projeyi sunuma hazır şekle getirdik, uyguladık, tüm platformlarda yayınladık ve hatta Euronews'in ilgisini bile çektik. Bizim yaptığımız iş artık uygulama aşamasına gelmiştir. Yetkililerin bu projenin farkında olmasını istiyoruz.

Nedir bu lifli polimer?

Engin Seyhan - BASF Yapı Kimyasalları Ürün Müdürü

Lifli Polimerler (FRP) geçtiğimiz yüzyılın ortalarında özellikle uzay ve havacılık endüstrisindeki atılıma paralel olarak metal alaşımlarına alternatif olarak sınırlı bir şekilde kullanılmaya başlandı. Kompozit malzeme teknolojilerinde son yıllarda yaşanan gelişmeler bu malzemelerin yapı sektöründe de kullanımına olanak verdi. Lifli Polimerler bugün boru endüstrisinde ve yapı güçlendirme işlerinde ağırlıklı olarak kullanılıyor. Özellikle yığma ve betonarme yapılarda gerek deprem etkilerine karşı gerekse düşey yüklere karşı yapı elemanlarının yük taşıma kapasiteleri Lifli Polimerler kullanılarak arttırılabiliyor. Böylece binaların güvenlik düzeyleri yükseltilerek depreme karşı taşıdıkları risk düşürülebiliyor.

Bu teknolojinin en önemli özelliği insanların evlerini boşaltmalarına gerek kalmadan güvenli, kolay ve hızlı olarak güçlendirme uygulamalarının gerçekleştirilmesi. Aynı zamanda sistemin çok hafif olması binaya uygulama sonrasında ilave bir yük getirmiyor ve deprem yüklerinin artışına neden olmuyor.