|
işecam Düzcam Grubu Başkanı Alev Yaraman, çok yakında dünya camcılarının Birleşmiş Milletleri sayılan Uluslararası Cam Komisyonu ICG'nin Başkanlık koltuğuna oturacak. Yaraman, eylül ayında üsteleneceği yeni görevle ICG'nin 70 yıllık tarihinde ilk kadın başkanı olacak.
DÜNYA çapında faaliyet gösteren ve cam konusundaki tüm teknik gelişmeye yönelik hedefleri ve uygulanmalarını üye ülkeler adına koordine eden ICG'nin (Uluslararası Cam Komisyonu) Yönetim Kurulu'na giren ilk kadın olan Alev Hanım, eylül ayında da başkanlığı üstlenecek. Yaraman, ICG'nin 70 yıllık tarihinde camcıların ilk kadın başkanı olacak. Dünya camcıların Birleşmiş Milletleri olarak anılan bu komisyonun başkanlık koltuğuna oturacak ilk Türk de olan Yaraman, bu görevini üç yıl sürdürecek.
Yeni görevine hazırlanan Şişecam Düz Cam Grubu Başkanı Alev Yaraman ile Türkiye'deki ve dünyadaki cam sektörünü, düzcamın bilinmeyen yönlerini konuştuk.
Kriz dönemlerini cam sektörü olarak nasıl geçirdiniz?
- Sürprizlerle dolu bir ülkede yaşıyoruz. Böyle bir ortamda sanayicilik yapma gibi bir iddiamız var. Kalıcı ve sürdürülebilir büyümeyi, kalıcı gelişmeyi ve dünya liginde yer almayı amaçlıyoruz. Birçok kriz dönemini yaşadık. Biz tam kapasite çalışmaktan taviz vermiyoruz. İhracat geleneğimiz de çok köklü. İhracat pazarlarında yerleşikliğimiz son derece önemli. Bu nedenle kriz dönemlerinde çok rahat bir şekilde rotayı oranları artırma yönünde kullanabiliyoruz. O pazarı yeniden keşfetmiyoruz, bugün iç pazarda problem var, yarın dışarıya gidip malımı satayım deme şansınız yok. O gün yaptığınız tesebbüsler meyvesini ancak birkaç yıl sonra verir.
Dış pazarlarda kendinize güveniyor musunuz?
- İhracat bize rekabet kültürünü çok erken özümseme imkan verdi. Kimsenin yaptığınız işi bilmediği bir ortamda çok rahatlıkla en iyisini yapıyorum diyebilirsiniz. Ama asıl beceri, bunu en iyileri yapanlarla birlikte diyebilmek. Cam sektöründe dünyada çok büyük devler ve arkalarında 1600'lere dayanan çok büyük bir geçmişleri var. Biz böyle bir sektörde mücadele ediyoruz. Bizim rakibimiz onlar. Rekabet ortamının gereklerini yerine getirmek için çok büyük çaba gösterilmesi gerekiyor. Şişecam olarak 1960'larda ihracat hamlesine, 1970'lerde ar-ge'yi konuşmaya başladığımız yıllar. Ar-Ge'ye o yıllarda adım atmak, 1980'lerde bizi uluslararası platformlarda bilimsel bildiri sunma noktasına getirdi. Yönetimde kalıcılık ve süreklilik, ilkeler çok önemli.
Düzcam tüketimi dünyada ve Türkiye'de nasıl?
- Dünya tüketimine baktığımızda düzcamda ortalama yüzde 4.3'lük bir büyüme var. Kişi başına ABD'de 20.5 kilogram düzcam kullanılırken, bu rakam Batı Avrupa'da 18 kilogram. Dünyanın diğer yerleri Doğu Avrupa, Afrika, Ortadoğu ve Türkiye gibi ülkelerde alınacak çok yol olduğu görülüyor. Gelişmiş ülkelerde her on milyon kişiye bir düz cam hattı, yani 200 bin ton düşüyor. Kuzey Amerika ve Avrupa'da gerçekten her on milyon kişiye 1.2 hat düşüyor. Bu rakamın 0.1, 0.2'lerde olduğu birçok ülke var.
Üretiminizin ne kadarını ihraç ediyorsunuz?
- Şişecam olarak şu anda düz cam üretimimizin yüzde 30-35'ini ihraç ediyoruz. Bu oran yüzde 25'in altına düşmeyecek, geçmişte de düsmedi, zaman zaman yüzde 36-38 olduğu dönemler oldu, bir süre daha yüzde 30-35'leri koruyacağız.
İhracatta kuvvetli olduğunuz pazarlar hangileri?
- Biz pazarları ikiye ayırıyoruz. Herhangi bir ülkede ya pazar payımızla mevcut olmak istiyoruz ya da sadece ülkede bulunmak için orada oluyoruz, ihracat iddiası taşımıyoruz. Düzcamda nakliye önemli olduğu için çevre ülkelerde pazar payı ile yer almak istiyoruz. Özellikle Balkan ülkelerinde genellikle yüzde 30-50 gibi büyük paylarımız var. Ama Finlandiya'ya da düzcam satıyoruz, ancak bizim için rasyonel olduğunu düşündüğümüz miktarda mal satıyoruz. Bu tip ülkelerde pazar payı iddiamız olmuyor.
Yeni yatırımlarınız olacak mı?
- Düzcam grubu olarak en son 35 milyon dolarlık bir fırın yatırımı yaptık. Frını yenileme yatırımlarımız sürecek. Ayrıca, Şişecam Grubu olarak ise 2005 yılına kadar toplam 750 milyon dolarlık bir yatırım hedefliyoruz. Balkanlar'daki yatırımımız gerçekleşirse düzcam olarak bizim burada diğer yatırımlarımız hariç, en azından 100 milyon dolarlık yatırımımız olacak.
Yatırımlarınızı planlarken nelere dikkat ediyorsunuz?
- Cam üretiminde fırının bir ömrü vardı ve sürede asla durmaz, ateşlediğiniz andan itibaren on yıl çalışır. Fırının durması, çok büyük bir maliyet demektir. Ömrünü tamamlayınca durdurulur ve komple bakımdan geçer, ama neredeyse yeniden inşa etmek gibidir. Gelecek 15 yılı öngöremezseniz, oluşabilecek teknolojik gelişmelere cevap veremezsiniz. Proje aşamasında örneğin otomobil camlarında önümüzdeki 15 yılda ne gibi gelişmeler olabilir, neler yapmamız gerekiyor ki bunları üretebilelim, bunları gözönüne alıyoruz.
Ar-Ge çalışmaları için ne kadarlık bir bütçe ayırıyorsunuz?
- Şişecam olarak minimum ciromuzun yüzde 1'ini Ar-Ge'ye ayırıyoruz. Düzcamda bu oran daha yüksek. Yılda minimum 5 milyon dolar ar-ge harcamamız oluyor.
Kendi enerjisini kendi üretecek camlar geliyor
Gelecekte hangi tür camlar hayatımıza girecek?
- Ar-ge faaliyetlerimiz içinde şu anda iki önemli cam yer tutuyor. Biri güneş pilleri. Camın yalıtımdan başka enerjiyle çok ilintili bir çok özelliği var. Yalıtım özellikleri olan camlarla, sıcak su elde ediliyor. Bu konudaki araştırmalar hızla ilerliyor. Yarın binanın camına taktığınız camlarla, o bina enerjisini kendisi üretecek. Şu anda bu hayal değil çalışmaları yürüyor. Ayrıca, binalara takılan camlar sayesinde binalar kendi ışıklarını kendileri üretir hale gelecek. Tabii bu buluşların hayata geçirilmesi için ekonomik ve kullanılabilir olması da önemli. Düz camlar gelecekte aynı zamanda tv ekranı olarak kullanılabilecek. Bio camlar da geliyor. Bunlar hastalarda protez yerine kullanılıyor artık. Japonya'da denenmeye başlandı. Ama bu çok niş pazar, Şişecam olarak düşünmüyoruz.
Doğru camla 1 milyar dolarlık tasarruf
Camın günlük hayattaki yeri neresi?
- Düzcama kattığınız kimyasal kaplamalarla, ısı tasarrufu, ısı yalıtımı, güneş kontrolünü yapabiliyorsunuz. Cam ambalajların da ultraviyole ışınların kontrol özelliğine göre bazıları yeşil, bazıları kahverengi. Bir şehre ilk gittiğimde uçaktan iner inmez çevremdeki binaların camlarına bakarak, gelişmişlik düzeyini anında anlıyorum. Doğru cam, binaların en önemli öğelerinden biridir. Doğru camı kullanarak binanın ısı kayıplarını kontrol edebiliyorsunuz. Tasarruf sadece günlük elektrik yakma ya da binanın ısıtılması değil, klimazizasyon masraflarının en optimum hale getirilmesi de düz camla kontrol edilebiliyor. .
Türkiye'de cam doğru kullanılıyor mu?
- Düzcamların yalıtım katsayıları artık farklı, bu nedenle Erzurum'da ayrı Antalya'da ayrı özellikte düzcam kullanılması gerekiyor. Düzcamı doğru kullandığınız takdirde ısı tasarrufu yapıyor ve daha az enerji kullanıyorsunuz. Çevreyi daha az kirletiyorsunuz.
|
