Elektrik üretim santrali kurmak artık daha da zorlaşacak.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Elektrik
Lisans Yönetmeliği'nde değişiklik öngören bir taslak hazırladı. Taslağa
göre, lisans almak isteyenlerden Çevresel Etki Değerlendirmesi'nde
(ÇED) "olumlu" karar veya "gerekli" olmadığı yönünde bir belge
istenecek. Değişiklik yayınlandığında, bu belgenin 120 iş günü içerisinde kuruma
verilmesi zorunluluğu getirilecek. Eğer ÇED kararı olumsuz çıkarsa lisans
verilmeyecek. Böylece lisans aldıktan sonra başlaması gereken ÇED prosedürü de
öne alınmış olacak. Birçok lisans alan yatırımcının ÇED işlemleri için
başvurmadan, arazi düzenlemesi adı altında ağaçları kestiği, çevreye zarar
verdiği ve bu nedenle bu düzenlemeye gidildiği öğrenildi. Yeni düzenleme
sorumlulukları artırdığı için lisans ticaretinin de önüne geçilecek. Yani artık
lisans alıp da yatırımı gerçekleştirmeme dönemi
kapanacak. Enka davası emsal oldu
Bu taslak, Enka'nın Aliağa'da kurmak
istediği santral için verilen lisansın yürütmesinin Danıştay
tarafından durdurulması üzerine hazırlandı. Lisans aldıktan sonra bölgedeki
zeytinliklerin kesilmesi nedeniyle tartışmalara neden olan santralin lisansı CHP
İzmir Milletvekili Kemal Anadol'un başvurusu üzerine
Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu tarafından
durduruldu. Ortada artık yargı kararı olduğu için, bu durumdan bütün projeler
etkilenecek. Bu karar nedeniyle lisans almış olan veya lisans alması uygun
bulunanlar da ÇED'e yönelik karar sunmak zorunda kalacaklar. Bunu sunmayanların
ise lisansı iptal olacak. Lisansın Danıştay kararıyla yürütmesi durdurulduğu
için EPDK'nın 13. Daire'ye itirazda bulunması bekleniyor. Ancak bunun prosedür
gereği yapılacağı, taslak ile getirilecek yeni düzenlemelerde değişikliğe
gidilmeyeceği ifade edildi.
Taslağa göre, bu düzenlemenin yayınlanacağı tarihten önce lisans alan veya
lisans alması uygun bulunan yatırımcının da ÇED Yönetmeliği kapsamında alınması
gereken kararı EPDK'ya sunması gerekecek. Düzenlemenin yayımından sonraki 120
gün içinde kendisinden kaynaklanan nedenlerle bunu ibraz etmeyenlerin ise
lisansı iptal edilecek ya da lisans başvurusu reddedilecek. EPDK'da şu anda
lisans alması uygun bulunan ve lisans almayı bekleyen 49 başvuru bulunuyor.
Bunun yanı sıra 12 adet rüzgar santrali için de lisans alması uygun olduğu
yönünde kurul kararı var. Bu projeler de ÇED düzenlemesinden etkilenecek. Ancak
yatırımcıdan kaynaklanmayan nedenlerle bu belge 120 gün içinde getirilmezse,
süre uzatımına gidilebilecek. Bazı santral projelerinin ÇED incelemelerinin uzun
sürebildiği, bu durumda Çevre ve Orman Bakanlığı'ndan yazı getirilmesinin
yeterli olacağı belirtildi. Hahgi prosedür
izlenecek 1- Santral
kurmak için atılacak ilk adım yatırımcının lisans almaya uygun bulunduğuna
yönelik EPDK kararı olmalı. 2- İkinci
adımda gerekli belgeleri almak amacıyla proje tanıtım dosyası 5 işgünü içinde
Çevre Bakanlığı'na verilmeli. 3-
Bakanlık, gerekli hallerde yatırımcıdan daha geniş bilgi vermesini, analiz,
deney ve ölçümler yapmasını
isteyebilir. 4- Projeye dair tüm
bilgileri edinen Çevre Bakanlığı 15 işgünü içinde inceleme ve değerlendirmesini
tamamlayacak. 5- "ÇED gereklidir" veya
"ÇED gerekli değildir" kararı 5 işgünü içinde verilir, karar valiliğe ve proje
sahibine bildirilir. 6- Yatırım
projelerinde ÇED'in gerekli görülmediği kararı eğer 5 yıl içinde yatırıma
başlanmazsa geçersiz olacak. Yatırımcıya kriz
kolaylığı
EPDK, finansal kriz nedeniyle bankalardan teminat bulmakta zorlanan özel
sektör şirketlerine bu taslak ile kolaylık yapmaya da hazırlanıyor. EPDK, lisans
vermeden önce lisans vermeye uygun bulma kararı alıyor. Bundan sonra ise
yatırımcının bazı sorumluluklarını 90 günde yerine getirmesi bekleniyor. Bu
sorumluluklar ise şirket ana sözleşmesinde gerekli değişikliklerinin yapılması,
lisans alma bedelinin kalan tutarının kurum hesabına yatırılması, banka teminat
mektubu sunulması şartlarını içeriyor. Ancak yatırımcılar kriz ortamı nedeniyle
teminat mektubu konusunda bankalarla sıkıntı yaşıyor. Bu nedenle ilgili sürenin
uzatılmasını isteyen özel sektörün lehine bir düzenleme yapılacak ve şartların
90 gün yerine 120 gün içinde yerine getirilmesi istenecek. En son lisans alması
uygun bulunan ancak işlemleri süresinde tamamlayamayan 3 şirketin toplam 3
milyon TL'lik teminatı irat kaydedilmişti. Bu düzenleme yürürlüğe girdiğinde bu
şirketler yeni süre uzatımından faydalanamayacak.
|