Eritrai Antik Kenti İçin Yeni Umut

b>İzmir’in Çeşme İlçesi Ildırı Köyü’ndeki ünlü Eritrai Antik Kenti’nde kazıların yeniden başlaması amacıyla çalışmalar yapılıyor.
İsviçre’nin İzmir Fahri Konsolosu ve Ege Ekonomisini Geliştirme Vakfı (EGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Yüce, “İsviçre’den arkeolojik ve finansal destek sağlamak amacıyla yaklaşık 1 yıldır süren çalışmalarımızın meyvesini almaya başladık” dedi.

İsviçre’nin İzmir Fahri Konsolosu ve Ege Ekonomisini Geliştirme Vakfı (EGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Yüce, yaptığı açıklamada, Çeşme Belediye Başkanı Faik Tütüncüoğlu ve Kaymakam Mehmet Baygül’ün talebi üzerine durdurulan kazılar konusunda çalışma başlatıldığını söyledi.
İsviçre’nin Bern Üniversitesi Arkeoloji bölümünden iki profesörün Eritrai’da incelemeler yaptığını belirten Yüce, “İsviçre’den arkeolojik ve finansal destek sağlamak amacıyla yaklaşık 1 yıldır süren çalışmalarımızın meyvesini almaya başladık” dedi. Eritrai’ın çok önemli bir yerleşim bölgesi olduğunu belirten Yüce, şöyle devam etti: “Çeşme Ildırı’da, Ekrem Akurgal tarafından yürütülen Eritrai kazılarından önemli buluntular elde edildi ve depolarda saklanıyor. Fakat uzun yıllardır kazı yapılmamış. Eritrai önemli yerleşim bölgesi, fakat arkeolojik açıdan Türkiye’nin en zor bölgesi. Köyün altı tamamen Eritrai şehri. Köyün bulunduğu alan 1. derece SİT olduğu için köylüler de çok zarara uğradı. Çivi çakamıyor, oda ilave edemiyorlar, evlenecek çocuklarına ev yapamıyorlar.” Eritrai’da Bern Üniversitesi ekibinin kazı yapabilmesi için 1-1,5 yıl içinde sonuç alınabileceğini ve kazıların 50 yıl sürebileceğini belirten Yüce, kazıların Çeşme’de kültür turizmine de katkı sağlayacağını söyledi. Yüce, “Anfitiyatro gün ışığında, eski agora bakımsız, etrafı tarla oldu. Eğer Eritrai’da kazılar başlar ve toprak altında tarihi kent yeniden günışığına çıkarılırsa çok şey değişir” dedi.

ANTİK KENT ERİTRAİ
İzmir Kültür Müdürlüğü tarafından onarım ve çevre düzenleme işi 2003 yatırım programına alınan Eritrai antik kenti, Çeşme’nin 20 kilometre kuzeydoğusunda bulunuyor. Ildırı Köyü’nün antik dönemdeki adı olan Eritrai’ın, Yunanca’da ‘kırmızı’ anlamına gelen ‘Erythros’ sözcüğünden türediği ve kent toprağının kırmızı renginden dolayı ‘Kızıl Kent’ anlamında kullanıldığı tahmin ediliyor. Bir başka varsayımda ise kentin adını ilk kurucusu Giritli Rhadamanthes’in oğlu Erythro’dan aldığı belirtiliyor. 1366’da Türk Egemenliğine girdikten sonra da ‘Erythre, Rhtyrai, Lythri’ gibi değişik adlar alan yöre, 16. yüzyıldan sonra ‘İlderen ve Ildırı’ adlarıyla anılmaya başlıyor.
Şehirde 1963-1966 yılları arasında Prof. Hakkı Gültekin ve sonraları Prof. Ekrem Akurgal başkanlığında kazı çalışmaları yapıldı. İlk önce M.Ö. 3. Yüzyıl sonralarında yapıldığı sanılan Akropol’ün kuzey yamaçlarındaki antik tiyatro toprak altından çıkarıldı. Akropolün en yüksek düzlüğünde yapılan kazılarda da, Athena tapınağına ait kalıntılar bulundu. Kentin etrafının 5 kilometre uzunluğunda surla çevrili olduğu anlaşıldı. Tiyatro kısmen açığa çıkarıldı. Kazı çalışmalarında, akropolde M.Ö. 6. ve 7. yüzyıldan kalma çanak, çömlek, taş ve topraktan figürler bulundu.