Eskişehir'le Birlikte Tarihi Yapılar da Kimlik Değiştiriyor

Düyun-u Umumiye döneminin kereste fabrikasından Türkiye'nin en büyük kapalı diskosuna, un fabrikasından alışveriş merkezine, jant fabrikasından eğlence merkezine, şarap fabrikasından Hayal Kahvesi'ne, sebze ve meyve halinden gençlik merkezine, buğday silosundan otele, kiremit fabrikasından alışveriş merkezine... "Cumhuriyet"le birlikte Anadolu'nun önde gelen sanayi şehirlerinden biri haline gelen Eskişehir'in tarihi yapıları, günümüzde birer birer kimlik değiştiriyor.

Son yıllarda hızlı bir değişim yaşayan Eskişehir'de, kent merkezi içinde kalan "cumhuriyet"le yaşıt kiremit, tuğla, kereste, jant, şarap ve un fabrikaları Organize Sanayi Bölgesi'ne taşınarak, yerlerini konut, otel, alışveriş ve eğlence merkezi gibi projelere bırakıyor. Son olarak da 1938 yılında kurulan Yasin Çakır Un Fabrikaları, 2002 yılında organize sanayi bölgesine taşınmasıyla boşalan şehir merkezindeki 2 fabrika arazisi için gazete ilanıyla yatırımcı ve proje geliştirici aramaya başladı.
    
Gazete ilanıyla yatırımcı aranıyor

Bir yandan yerli ve yabancı gayrimenkul proje geliştirme şirketleri gelişmekte olan Anadolu kentlerinde projelerine uygun arazi ararken diğer yandan da arazi sahipleri arazilerini değerlendirmek için gazete ilanı da dahil çeşitli yollarla yatırımcı arayışına girdi. Yatırımcıların ilgisini çeken Anadolu illerinden biri de sanayi ve öğrenci şehri olarak bilinen Eskişehir. Cumhuriyet tarihinin ilk yıllarında kurulan devlet işletmeleri şehir merkezinde kalınca harekete geçen işletmeciler, tarihi binaları tek tek otel, rezidans, alışveriş ve eğlence merkezlerine çeviriyor.

Son olarak Yasin Çakır Un Fabrikası, gazetelere ilan vererek, şehir merkezinde bulunan 2 un fabrikası arazisi için teklif alacağını açıkladı. İlanda, "Ülkemizin gelişmiş ve yüksek potansiyele sahip kentlerinden Eskişehir'de, merkezi konumda olan ve otel, rezidans, SPA, alışveriş merkezi, işyeri projelerine uygun şirketimize ait 2 arsa için teklif alınacaktır. Teklif vermek isteyenler, tekliflerini satın alma kat irtifakı ve proje bazında ortaklık modellerinden birinde ya da alternatifli olarak verebilirler" denildi.

    
Ortaklığa daha sıcak bakıyoruz

Şirketin teklif alımına başladığı arazilerden biri Eskişehir'in en merkezi yeri olan Sıcak Sular bölgesindeki Mustafa Kemal Mahallesi Değirmen Sokak'ta bulunuyor. Birkaç yıl önce üzerindeki fabrika binası yıkılan ve açık otopark olarak kullanılan arazi, 2443 metrekare büyüklüğe sahip. Büyükşehir Belediyesi tarafından ticaret bölgesi ilan edilen alan içinde bulunan arazi, ticaret merkezi imarına sahip. Üzerinde metruk halde eski fabrika binası yer alan diğer arazi ise eski Bağlar Mahallesi İsmet İnönü Caddesi'ndeki ticaret bölgesinde bulunuyor. 2141 metrekare büyüklüğe sahip bu arazi de ticaret merkezi imarlı.

Yasin Çakır Un Fabrikaları AŞ Yönetim Kurulu Üyesi Celal Altıntaş, "Aslında fabrika arazilerini satmaya gönüllü değiliz" diyerek iyi bir proje teklifi gelmesi halinde ortaklığa daha sıcak baktıklarını söyledi.
    
Termal otel yapılabilir

Altıntaş, Mustafa Kemal Mahallesi'ndeki arazinin altında sıcak su kaynakları bulunduğuna dikkat çekerek, bu arazi üzerine butik tarzda termal otel projesi gerçekleştirilebileceğini ifade etti. Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen'in de bu araziye ilişkin termal turizme yönelik bir yatırım istediğini dile getiren Altıntaş, Eskişehir'in termal turizm açısından önemli bir potansiyeli olduğunu söyledi.

Eski Bağlar Mahallesi'ndeki arazinin gelişme potansiyeli olan bir bölgede bulunduğuna dikkat çeken Altıntaş, buranın da otel yatırımı için uygun bir arazi olduğunu ifade etti. Eskişehir'in kısa bir süre öncesine kadar otel açığı bulunduğuna, son 1-2 yıla kadar 5 yıldızlı bir otele sahip olmadığına değinen Altıntaş, "Eskişehir'de otel yatırımlarına yabancılar ilgi gösteriyor. Arazilerle daha önce Hilton Garden Grubu, 4 yıldızlı şehir oteli yatırımı için ilgilenmişti. Ancak daha sonra şirket bu yatırımını başka bir ile kaydırdı" dedi.

Eskişehir'in inanılmaz bir değişim içinde olduğuna da işaret eden Altıntaş, yerli ve yabancı birçok yatırımcının Eskişehir'i mercek altına aldığını, şehir merkezindeki eski fabrika alanlarının yatırımlar açısından değerlendirilmesi sürecinin devam edeceğini kaydetti.

Otel, alışveriş ve eğlence merkezine dönüşen yapılar

Eskişehir Kurt Kiremit Fabrikası: 1927 yılında kurulan fabrikanın yerine, Alman Ece Grubu ile ABD'nin en büyük alışveriş merkezi yatırımcılarından General Growth Properties (GGP) ortaklığıyla 110 milyon dolarlık yatırımla Espark Alışveriş Merkezi inşa edildi. Ortaklığın Türkiye'deki ilk yatırımı olan merkez, geçen yıl ekim ayında hizmete girmişti. Merkezin etrafında yer alan fabrikanın Koruma Kurulu tarafından tescillenmiş bazı birimleri korunarak restore edildi.
    
Eskişehir TMO Siloları: 1934 yılında Fransızlar tarafından inşa edilen TMO'ya ait buğday silolarını, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi satın alıp, otele dönüştürülmek üzere Akfen GYO'ya vermişti. Silolar, Fransız Accor firmasıyla ortaklaşa yapılan çalışma sonucunda otele dönüştürüldü. 7 milyon euroluk bir yatırımla inşa edilen otel, İbis markası ile 3 yıldızlı olarak hizmet veriyor.
    
Eskişehir Yaş Sebze ve Meyve Hali: 1930'lu yılların sonunda Eskişehir Yaş Sebze ve Meyve Hali binası olarak inşa edilen, 1998'de de halin şehir dışına taşınmasıyla metruk hale gelen ve yıkılmaya yüz tutan bina Eskişehir Büyükşehir Belediyesi tarafından tarihi dokusu korunarak restore edildi. Bina Haller Gençlik Merkezi adını aldı. İçinde belediyeye ait tiyatro salonunun da yer aldığı yapıda, çeşitli dükkânlar, barlar, kafeler ve restoranlar bulunuyor. Tadilat ve restorasyon çalışmalarında Londra'da bulunan Covert Garden ile Hamburg'daki Çiçek Hali binalarından esinlenilen proje, Tarihi Kentler Birliği'nden de ödül aldı.
    
Kanatlı Un Fabrikası: 1948'de kurulan ve 1969'da Kanatlı Un Fabrikası ismini alan Gümülcine Un Fabrikası'nın yerinde inşa edilen Kanatlı Alışveriş Merkezi, 2007 yılında faaliyete başladı.
    
Kereste Fabrikası: Düyun-u Umumiye döneminde, Osmanlı İmparatorluğu'nun dış borçlarına karşılık el konulan ormanlardan kesilen ağaçların ihracat için hazırlandığı eski kereste fabrikası, Türkiye'nin en büyük kapalı diskosuna dönüştürüldü.
    
Aral Şarap Fabrikası: Zeki Aral'ın ünlü Papazkarası Şarapları'nı ürettiği fabrika 1996 yılında restore edilerek Hayal Kahvesi'ne ve büyük bir diskoya dönüştürüldü. Şaraphanenin ortasındaki avlu yazlık bahçe, şarap şişeleme bölümü de lokanta olarak işletiliyor.
    
Jant fabrikası: Restore edilen eski jant fabrikası Buda eğlence merkezine dönüştürüldü. Merkezde 300 kişilik bir restoran, 200 kişilik meyhane, 100 kişilik yazlık teras, 1200 kişilik bir bahçe, bar ve disco bulunuyor.