|
Güneydoğu Anadolu Bölgesi, son dönemde yatırımcıların bölgeyi keşfetmesi ile
birlikte imaj değiştirmeye başladı. Diyarbakır OSB'de doluluk oranı yüzde 98'e
ulaştı, Mardin OSB'de yer bulabilmek neredeyse imkansız hale geldi. Önümüzdeki 5
yılda Marmara ve Ege'deki tekstil yatırımlarının yüzde 30'unun Güneydoğu'ya
taşınması beklenirken, yabancı şirketler de ihracat potansiyelini göz önünde
bulundurarak bölgede birbiri ardına yatırım kararı alıyor.
Ortadoğu'ya yakınlık cazibe katıyor
Türkiye'nin yeni üretim merkezi olarak adından söz ettirmeye başlayan bölgeye
Marmara, Akdeniz, İç Anadolu hatta yurtdışından birçok yatırımcı üretimini
kaydırıyor. Özellikle Suriye, Irak ve İran gibi gelişmekte olan pazarlara komşu
olması, vizelerin kaldırılması, devletin son yıllarda sağladığı teşvik ve
giderek artan işgücü bölgeyi birçok üretici için tercih unsuru haline getiriyor.
Önümüzdeki 4-5 yıllık dönemde Türkiye'nin üretim merkezi olarak görülmeye
başlayan bölgeye birçok tanınmış firmanın yatırım yapmaya başladığı dikkat
çekiyor.
Doğu ve Güneydoğu İş Adamları Dernekleri Federasyonu'na (DOGÜNSİFED) göre
bölgede yatırım yapmak isteyenlerin sayısı son yıllarda ciddi bir artış yaşıyor.
Bu nedenle Diyarbakır OSB'de doluluk oranının yüzde 98 civarına çıktığı ifade
edilirken, bazı firmaların Güneydoğu'da imza attığı yatım miktarının milyar
dolar aştığı belirtildi.
Yabancılar da fabrika kuruyor
Bölgeye en son giden firmalar arasında Boydak Holding de bulunuyor. Boydak'ın
Diyarbakır OSB'de 500 kişilik istihdam yaratacak mobilya fabrikasını devraldığı
belirtiliyor. Boydak'ın yatırım kararı alması ve çalışmalarına başlamasının
dışarıdan başka yatırımcıların ilgisini de bölgeye yönelttiği kaydediliyor.
Temmuz 2010'da İngiliz firması MSA Brother International tarafından
Hakkari'de 6 milyon dolarlık Berçelan Su Paketleme Fabrikası'nın temeli
atılırken, Yunanistan'ın en büyük plastik hammadde üreticisi Plastika Of Crete
Gaziantep'te yatırım yapmak için çalışmalara başladı. Arazi hariç toplam yatırım
tutarı 5 milyon doları bulan fabrikadaki üretimin 2011'de başlayacağı
açıklandı.
Mardin OSB'de boş yer kalmadı
Doğu ve Güneydoğu İş Adamları Dernekleri Federasyonu (DOGÜNSİFED) Başkanı
Tarkan Kadooğlu ise Güneydoğu'ya verilen son teşviklerden sonra gelen yatırımcı
sayısında ivme gösteren bir artış yaşandığını söyleyerek, "Mardin OSB'de boş yer
bulmak zorlaştı" dedi. Kadooğlu, Güneydoğu'ya yönelik ciddi bir politika
geliştirilip, bölge dinamiklerini ortaya çıkaran bir çalışma yapıldığı taktirde
bölgenin üretim merkezi olacağına sonsuz güvendiklerini belirtti.
Kadooğlu şöyle devam etti: "İşsizliğin yüksek olması, işçilik maliyetlerinin
düşük olması açısından avantaj sağlıyor. İstanbul'da bir işçi bin lira maaş
alırken, burada 600 liraya aynı iş yapılabiliyor. Dolayısıyla yüzde 30-35 gibi
bir avantaj söz konusu. Ortadoğu'ya yakın olduğu için navlun daha ucuza geliyor,
bu da rekabet gücünü artırıyor.
İran, Irak, Suriye gibi ülkeler önümüzdeki 15-20 yıla kadar çok fazla
yatırıma ihtiyaç duyacak, ihracat potansiyelleri de artacak. Çimento
fabrikaları, inşaata yönelik tuğla fabrikaları için uygun yatırım ortamı
sağlıyor. Ayrıca mayınlı arazilerin temizlenmesi ile burada organik tarım ciddi
bir şekilde ilerleyebilir. Tekstil konusunda ucuz pamuk sağlanabilir. Bu bölge
pamuğu işlenebilir. Otelcilik sektörüne hizmet verecek tarihi yerler
değerlendirilebilir."
Bu nedenle bazı firmaların aracı alıp fizibilite çalışması yapmaya
başladığını anlatan Kadooğlu, İstanbul'dan, Akdeniz'den, İç Anadolu'dan
ciddi anlamda gelen ve yatırım yapmak isteyenler var. Burada yerel ortaklarla
işbirliği yapanlar var" dedi.
Limak'tan 3 milyar dolarlık yatırım
Bölgede 6 çimento fabrikası ve enerji alanında yatırımları bulunan Limak'ın
toplam 10 ildeki yatırım tutarının 3 milyar dolar civarında olduğu tahmin
ediliyor. Tamamlanması beklenen yatırımlar ile birlikte toplamda 12 bin kişilik
istihdama ulaşılması bekleniyor. Kosifler Group'un ise Mardin ve Şanlıurfa'da
Hilton Otelleri inşaatları sürüyor. Türkiye'nin en büyük ayakkabı mağaza
zincirleri arasında yer FLO, bölgede 4 mağazayla toplamda 1 milyon 200 bin TL
yatırım yaptı. Koç Topluluğu şirketlerinden Tat'ın bölgede yatırımı var. Anadolu
Grubu; şeftali, vişne suyu üretimi için tarımsal üretim yatırımı yapıyor.
Çimentocuların ihracat üssü oldu
Çimentocuların Atatürk Barajı'nın yapıldığı yıllarda bölgeye gitmeye
başladığını ifade eden TÇMB Başkanı Adnan İğnebekçili, bugün bölgede ciddi
miktarda bir kapasiteye ulaşıldığını kaydetti. Güneydoğu'nun çimentocular için
ihracat yönüyle önemli noktalarından biri haline geldiğini aktaran İğnebekçili,
Güneydoğu Anadolu'daki çimento fabrikalarının artık üretimlerinin yüzde
30-40'lık bölümünü ihraç ettiğini aktararak, "İhracatın büyük bölümü Suriye ve
Irak'a yapılıyor. İki ülkeye yapılan ihracat yaklaşık her yıl 7 milyon ton
seviyesinde. Türkiye ihracatının üçte birine yakın bölümü ise buradan yapılıyor"
dedi.
"Güneydoğu Anadolu, hem yerel üretim hem de ihracat için önemli bir
kapasiteye sahip" diyen İğnebekçili, "Yeni yatırımlar geçtiğimiz 5 yıl içinde
yapıldı. Bu dönemde 5 tane çimento fabrikası kuruldu. Oradaki kapasite yaklaşık
yüzde 50 oranında artış gösterdi" diye konuştu.
Şu anda Limak'ın Şanlıurfa, Gaziantep, Ergani, Kurtalan, Gaziantep'te
fabrikaları bulunurken, Sanko Holdinge bağlı Çimko Çimento'nun Adıyaman'da,
Oyak'a bağlı Mardin Çimento'nun Mardin'de çimento fabrikaları
bulunmakta.
|
