'İmar Darbesi' Genişliyor

İmar planlarında “Bakanlık yetkileri”ni güçlendirirken, meslek odalarının imar süreçlerine “demokratik katılım”larını önleyen “imar darbesi” tasarısının “yalnız” olmadığı ortaya çıktı. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’nca hazırlanan ve mimar-mühendis odalarının “her türlü iş ve işlemleri”nde bakanlığa bağlanmalarını öngören “İmar Kanununda Değişiklik” tasarısının yanı sıra, rant amaçlı “kentsel dönüşüm” alanlarının tüm kente yayılmasına yönelik yeni düzenleme de TBMM komisyonlarında görüşülmeye başlandı.

Teklifin gündeme gelmesiyle birlikte komisyon başkanlığına verilen ikinci teklifte ise kentsel dönüşüm projelerine açılacak davalarla ilgili olarak “yargılamaya sınırlama” getiren hükümler yer alıyor. AKP İstanbul Milletvekili Nusret Bayraktar ile 15 AKP milletvekilinin TBMM Başkanlığı’na sundukları yasa teklifi, “kentsel dönüşüm projeleri” alanlarının “genişletilmesi”ni amaçlıyor.

Yasadaki “eskiyen tarihi dokular” tanımının uygulamayı “daralttığı” gerekçesine dayanan teklifte, “planlı veya plansız, yapılaşmış veya boş alanlar” ifadeleri de maddeye eklenerek, kentlerin tüm bölgelerinde “rant amaçlı imar yenilemeleri”ne olanak sağlanıyor.

Teklife “komisyonda eklenen” ikinci bir önergeyle de büyükşehirlerdeki “ilçe belediyeleri yetkisiz” kılınarak, kentsel dönüşüm alanlarının sadece büyükşehir belediyelerince belirlenmesi öngörülüyor. Böylece, kamuoyunda “kentsel sürgün”e dönüştüğü ve “kültürel soykırım”a neden olduğu yönünde eleştirilen “Sulukule” ile “Tarlabaşı” gibi örneklerin, ilçe belediyelerinin onayı alınmaksızın büyükşehir belediyesince tüm metropoliten alanda yaygınlaştırılması hedefleniyor...

Teklifin görüşüldüğü “Bayındırlık ve Turizm Komisyonu”nda verilen “genişletilmiş değişiklik önergesi”nde, dönüşüm alanlarındaki özellikle “mülkiyet hakları”nın ve “şehircilik ilkeleri”nin gözetildiği “yargı” kararlarını “zorlaştırıcı” hükümler de var. Bu alanlardaki “kamulaştırma”lara dayanak oluşturan yeni “imar planları” hakkında mahkemelerce iptal kararı verilebilmesine “koşullar” getiren teklif, “yasanın uygulanmasında yargı denetiminin aynı yasayla sınırlanması” gibi hukuk ilkeleri açısından tartışmalı düzenlemeler içeriyor.