|
ankalar konut kredisi faiz oranlarını yükseltince, konut satışları bıçak gibi kesilmişti. Mali piyasalara hakim olan olumlu havadan sonra bankalar, konut kredilerinde uyguladıkları faiz oranlarını bir bir düşürmeye başlayınca sektör az da olsa canlılık belirtisi göstermeye başladı.
TOKİ'nin bankalara alternatif olarak uygulamaya soktuğu yeni finansman modeli, daha ilk günden itibaren konuta olan talebi yeniden canlandırmaya başladı. TOKİ'nin yeni finansman modeli bankaları dışlıyor, hasılat paylaşımı ile konut projelerini üreten firmalar, alıcılara 5 yıl vadeli, aylık yüzde 1.20 ile kredilendiriyor. Bu modelin uygulanması ile, bankalar da konut kredi faiz oranlarını aşağı çekmek zorunda kalacak.
Bindikleri dalı kesiyorlar
Türkiye'de inşaat sektörü ne zaman canlanırsa, bu sektörden para kazanan bazı sektörler rekabet ihlali yaparak bindikleri dalı kesmeye başlıyorlar. 10 yıl aradan sonra geçen yıl inşaat sektörü hareketlenince başta çimento firmaları peş peşe yaptıkları zamlarla sektörü tıkanma noktasına getirdi.
Ardından hazır beton firmaları ve inşaat demiri satan firmalar da rekabet ihlali kervanına katılarak zam üstüne zam yapmaya başladılar. Oysa canlanan piyasada makul kârlarla mal vermeye devam etseler, daha uzun sürede satış yaparak daha fazla kâr elde ederlerdi. Ancak bu firmalar uzun süreli kazanmak yerine, kısa sürede çok daha fazla kâr'ı seçince, piyasalarında dalgalanması ile inşaat sektörünü bitirme noktasına getirdiler.
İnşaat sektörü yine canlanıyor derken, bu kez inşaatların duvar yapımında kullanılan 'gazbeton' firmaları aralarında anlaşarak fiyat artırımına başladılar. Şu anda inşaatçıların en çok yakındıkları 'gazbeton' firmaları adeta tekel oluşturmuşlar. Sektörde faaliyet gösteren iki firma var. Birisi YTONG, diğeri AKG. Bunların dışında Nuh Çimento'nun da gazbeton üreten firması var, ancak pazar payı henüz çok düşük. İnşaatçıların şu ara pazar paylaşımı ve birlikte fiyat belirledikleri gerekçesiyle en çok yakındıkları YTONG ve AKG firmaları ile ilgili rekabet ihlali iddiaları günden güne artmaya devam ediyor.
Fiyatlar yüzde 75 arttı
Geçen yıl gazbetonun 1 metre küpü 56 YTL iken bu yıl 90 YTL'dir. Gazbetonun bir yıl içindeki maliyet artışı ne kadar olmuş ki satış fiyatları yüzde 7580 oranında artarak 90 YTL'ye çıkmış. İnşaat firmalarının iddialarına göre, piyasada hâkim durumda olan YTONG ve AKG firması aralarında anlaşıyor, birinden mal alan inşaat firmasına diğer firma mal vermiyor.
Böyle olunca da her iki gazbeton üreticisi pazar paylaşımı yöntemi ile birlikte daha önce anlaştıkları yüksek fiyattan taviz vermiyorlar. Durum böyle olunca da inşaat firmalarının, zorunlu olarak tekel konumunda olan bu iki üreticinin dikte ettirdiği fiyattan mal almaktan başka çaresi kalmıyor.
İki madde ihlal ediliyor
Gaz beton piyasasının iki oyuncusu YTONG ve AKG firmaları, iddialar doğru ise 4054 sayılı Rekabet Kanunu'nun hem 4.maddesi, hem de 6. maddesini ihlal ediyorlar. Ülke ekonomisi için son derece önemli olan inşaat sektörünün önündeki en büyük engel bu tür rekabet ihlalleridir. Bu iddiaların doğru olup olmadığının tespiti, Rekabet Kurulu'nun incelemelerinde ortaya çıkar.
Benim merak ettiğim, sektörün canlanması ile uzun süre mal vereceği sektörü sıkıntıya sokmaktan bu firmaların ellerine ne geçiyor? Kısa sürede belki çok kâr eder. Peki uzun sürede kaybettikleri ne olacak?
Prof. Dr. Aydın AYAYDIN
|
