İstihdam mı, Çevre mi?

Madencilik tarihinin en önemli şehirlerinden Balya yıllar sonra yeniden maden şirketlerinin gözdesi olurken, çevreciler de bölgede yeni bir çevre felaketinin yaşanmaması için harekete geçti.

Eczacıbaşı’ndan sonra Dedeman Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş’de Balya’daki kurşun, çinko madeni ocağı ve zenginleştirme tesisi projesi için bölgeye geldi. Dedeman Madencilik, Patomer Sağlık Çevre Analiz Hizmet ve Teknik Limited Şirketi için Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) raporu hazırlattı. ÇED raporu Balya Öğretmenevi’nde halkı bilgilendirme toplantısında tartışmaya açılırken, çevrecilerle maden şirketi yetkilileri arasında sert tartışmalar yaşandı.

ÇED raporunun görüşüldüğü toplantıya adeta akın vardı. Çevre İl Müdürlüğü’nden Şube Müdürü Nurgün Berk’in yönettiği toplantıya, Balya Belediye Başkanı Kemal Çavdar, Dedeman Madencilik Genel Müdürü Umur Gençoğlu, TMMOB Kimya Mühendisleri Ege Şube Başkanı Prof.Dr. Ertuğrul Barka, Prof. Dr. Güler Nişli, çevre örgütlerinin temsilcileri çok ve sayıda Balyalı katıldı. Bir ara kalabalık nedeniyle Düğün Salonu’na alınması düşünülen toplantı yaklaşık 3 saat sürdü. Toplantıda madenin yaratabileceği çevre kirliliği ile birlikte, sağlayacağı istihdam öne çıktı.

Ekonomiye katkı

Es Çevre Mühendislikten Emin Salman proje hakkında bilgi verirken, madenle birlikte yaklaşık 250 kişiye iş kapısı açılacağını söyledi. Projenin bin 574 hektarlık alanı kapsadığını belirten Salman, "Bölgede 65 bin ton metalik kurşun, 40 bin 358 ton metalik çinko ve 88 ton da gümüş rezervi belirlendi. Ancak bu rakamlar öngörüdür. Rakamlarda değişiklikler olabilir" dedi. Yeraltı madenciliği yapacaklarını vurgulayan Salman, "300 metrelik kuyularla dikleme maden sahasına ineceğiz. Cevhere dinamit patlatarak değil, galerilerle ulaşacağız" diye konuştu. 30 bin metreküp hafriyat çıkmasını beklediklerini belirten Salman, cevheri çıkarıp, çevreye zarar vermeden atıkları depolayacaklarını da kaydetti. Dedeman Madencilik Genel Müdürü Umur Gençoğlu, Balya’ya 12 milyon dolarlık yatırım yapacaklarını belirtip, yıllık 25 bin ton konsantre üretimi planladıklarını söyledi. Gençoğlu, "250 milyon dolarlık potansiyeli yeryüzüne çıkaracağız" dedi. Gençoğlu ÇED toplantısında çevrecilerle sık sık tartışırken, onları olayı provoke etmekle suçladı.

Felaket yaşanmasın

Fransızların yıllarca kurşun çıkardığı madenlerin dünya için nasıl madencilik yapılmayacağının bir örneği olduğunu vurgulayan GÜMÇED Başkanı Mehmet Akif Öznal, "Balya’nın yeniden böyle bir felaket yaşamasını ne Balyalılar ne biz ne de ülkemiz kaldırabiliriz. Balya için büyük sorun olan atıklar bu proje kapsamında nasıl bertaraf edilecek" diye sordu. 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun çok temel bir ilke ile yaşama geçirildiğini belirten Emin Salman ise "Bu kanunun ’kirleten öder’ diye bir maddesi var. Bu kirliliğin sahibi kimse o öder" yanıtını verdi.

Çevreciler karşı

Proje tanıtım raporunu yetersiz, eksik ve yanlışlarla dolu olarak değerlendiren Kazdağı Koruma Girişimi Grubu, Güney Marmara Çevre ve Koruma Derneği (GÜMÇED), Balıkesir İl Koordinasyon Kurulu, Güzel Edremit Körfezi’nin Bekçileri, İda Çevre Derneği (İDAÇEV), Çanakkale Çevre Platformu, Balıkesir Barosu Çevre Komisyonu, Balıkesir Demokratik Halk İnsiyatifi, Ege Kimya Mühendisleri Odası, Ege Çevre Platformu (EGEÇEP) üyeleri yaptıkları açıklamada, "Balya zaten büyük yıkıma, felakete uğramış, oldukça büyük sorunları olan bir bölgedir. Var olan çevre kirliliğini azaltacak ve yenisini yaratmayacak bir yaklaşımın güvencesi olmaksızın yeni bir madencilik projesine bizlere yeterince güven vermeyen bu projeye razı olunamaz" dedi.

Başkan desteği

Balya’nın AKP’li Belediye Başkanı Kemal Çavdar Eczacıbaşı’ndan sonra Dedeman Madenciliğin de bölgeye yatırım yapmasına destek verdi. Başkan Çavdar, "Balya Balıkesir’in en geri kalmış ilçesi. Madenlerin yeniden canlanması ile birlikte eski parlak günlerine dönebilir" dedi. Çavdar bu yatırımlarla birlikte gençlerin iş bulacağını, göçün sona ereceğini vurguladı.