|
Hükümetin, “şehircilik mucizesi” olarak tanıtılan
“kentsel dönüşüm” uygulamalarının “anayasaya
aykırı”lığı yargı tarafından da desteklendi… Şehir Plancıları
Odası’nca (ŞPO) açılan bir davada yasanın iptali için Anayasa
Mahkemesi’ne başvurma kararı alındı. Medyamız, ülkenin ve kentlerin
talan edilmesiyle değil, bu gerçeği gündem dışına iten siyasi “atışma”larla
ilgilendiğinden, gazetelerde ve TV’lerde yer alamayan 10 Şubat’taki ŞPO
açıklamasında özetle deniyor ki: “Ankara 3. İdare Mahkemesi, Belediye Kanunu’nun
kentsel dönüşümle ilgili 73’üncü maddesinin ‘anayasaya aykırı’ olduğu
savlarımızı yerinde buldu.”
Başvuru haklı bulunursa, sakinlerinin zorla tahliye edildikleri semtlerde
“kentsel dönüşüm” adına devreye sokulan yağma projeleri duracak; özellikle
TOKİ’ye ve kimi inşaat firmalarına “kent merkezlerinde satılık lüks konut arsası
yaratma” oyunlarına devam edilemeyecek...
Ankara’daki örnek
Mahkemenin bu kararına neden olan “dava konusu” uygulama ise özetle
şöyle:
Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi 16 Temmuz 2010’daki kararıyla
“Ballıkuyumcu”da “Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanı Sınırı” belirliyor. Bu
sınırın “şehircilik” yerine “kentsel talan”ı hedeflediğini saptayan ŞPO, açtığı
davada “ilgili yasa”nın da “anayasaya aykırı” olduğunu vurguluyor... Çünkü
anayasa, özellikle “konut hakkı”yla ilgili hükümlerinde, “çevreyi ve kentsel
özellikleri gözeten bir planlama”ya dayanılmasını zorunlu kılıyor.
Belediye Yasası’nda getirilen “kentsel dönüşüm” kurallarıysa bu hükmü hiçe
sayarak, planlama bütünselliğini gözetmeyen “yağma alanları” yaratılmasına
olanak sağlıyor.
Ülkemiz kentlerinin önemli bir bölümünün plansız ve kaçak yapılaştığı, bu
alanlarda elbette ki bir yenilenme ve dönüşüm gereksinimi olduğunu da belirten
ŞPO basın açıklamasında özetle diyor ki: “Ancak aynı gereksinimin anayasada yer
alan temel hak ve hürriyetleri kısıtlayan düzenlemelerle ve rantın yandaşlara
aktarımı temelinde, zor kullanarak gerçekleştirilmesi kabul edilemez.”
ŞPO şunu da ekliyor: “TBMM’nin gece-gündüz çalışarak(!) yasalaştırdığı bu
düzenlemelerin anayasaya aykırı olduğu ilgili komisyonlara rapor edilmiş, alt
komisyon toplantısına katılarak konu hakkındaki endişelerimiz
milletvekillerimizle paylaşılmıştı. Gerek ŞPO, gerekse ilgili diğer kesimlerin
karşı görüşlerine rağmen yasa değişikliği Meclis’te kabul edilmişti.”
Karar ‘oybirliği’yle
İstanbul’daki Sulukule ve Tarlabaşı örneklerinde olduğu gibi semt
sakinlerinin adeta “evlerinden kovularak” gerçekleştirilen kentsel dönüşüm
projelerinin sağlıklı çevre adına yandaşların emlak pazarına hizmet ettiğini de
artık herkes biliyor...
ŞPO işte bu gibi tespitlerle yargıya giderken, uygulamayı sağlayan yasanın
anayasaya aykırılığını da anımsatınca, buna “oybirliği”yle katılan idare
mahkemesi, yasanın “hukuk devleti”ne, “mülkiyet hakkı”na ve “yerel yönetim”
ilkelerine aykırılığını vurgulayarak iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurma
kararı aldı.
ŞPO, “Bu kararı, kentsel dönüşüm adı altında mesleğimizi rant tüccarlarının
oyun alanına dönüştüren hukuksuz girişimlere karşı umut verici bir gelişme
olarak görüyoruz” diyor. Umarız yüce yargı konuyu kısa sürede irdeler ve
kentlerimiz üzerindeki “talan siyaseti”ne gereken hukuk dersini bir an önce
verir...
(Konuyu bugün 20.30’da ULUSAL KANAL’daki İMAR DOSYASI’nda da ŞPO Başkanı
Necati Uyar’la konuşacağız.)
|
