Kontrolsüz Göç, Şehir Nüfusunu İkiye Katladı

Türkiye'nin çeyrek asırdır mücadele ettiği terör sebebiyle başlayan kontrolsüz göç, Doğu ve Güneydoğu'daki büyük şehirlerin nüfusunu ikiye katladı. Diyarbakır, Van, Hakkâri, Batman, Siirt, Bingöl gibi illerin nüfusları 18 yılda 2 katını aştı.

1990'lı yılların başında kırsal nüfusu şehirlerden fazla olan bölgede, terörün tırmanmasıyla yüz binlerce insan topluca göç ederek büyük şehirlerin yolunu tuttu. Resmi rakamlara göre, bölgede 930 köy ve 2 bin 18 mezrada yaşayan 386 bin 360 kişi yerinden ayrıldı. İmkânı olanlar batı illerine taşınırken, imkânı olmayanlar yıllardır yaşadığı toprakları bırakarak, kendilerine en yakın büyük şehirleri tercih etti. Diyarbakır, Van ve Batman gibi illerin nüfusları kısa süre içinde ikiye katlandı. Şehirlerde artan göçün yüzde 60'ı, 1992 ile 1996 yılları arasında terörün yoğun olarak yaşandığı döneme denk geldi. İstatistiklere göre bazı illerin şehir nüfusunun yüzde 60'ının göçle oluştuğu, göç edenlerin yüzde 87'sinin toplu olarak geldiği ve bunların yüzde 90'dan fazlasının yeşil kart sahibi olduğu belirtildi.

Şehir merkezlerine yapılan plansız yerleşme ise eğitim ve sağlık konusunda aksaklıkların ortaya çıkmasına sebep olurken, altyapı eksikliği olan bölge illerinde çevre sorunları da zirveye çıktı. Göçle birlikte daha önce kırsalda büyük bir potansiyel olan hayvancılık atıl hale gelirken, şehirlerde işsizlik bölgenin en önemli sorunu arasına girdi.

14 ilde köye dönüş projesi

Bu gelişmeler üzerine İçişleri Bakanlığı, Diyarbakır ve Van başta olmak üzere bölgelerdeki 14 ilde Köye Dönüş ve Rehabilitasyon Projesi'ni hayata geçirdi. Projeyle köylere geri dönüşün sağlanması, hayat standartlarının yükseltilmesi, altyapısının güçlendirilmesi, şehirde yaşayıp da dönüş yapmayanların şehir hayatına adapte edilmesi sağlandı. Projeden sorumlu Van Vali Yardımcısı Ömer Özcan, kırsala dönüşün istenilen seviyede olmadığını söyledi. Acil eylem planı kapsamında kamu, yerel yönetim ve sivil toplum örgütlerinden şimdiye kadar 55 milyon TL tutarındaki 44 projenin kabul edildiğini ifade eden Özcan, Köye Dönüş ve Rehabilitasyon Projesi'nin sadece köye dönüşler için değil, göçle gelip şehirde hayatını sürdüren insanların rehabilite edilmesi açısından da önemli olduğunu sözlerine ekledi.