|
BD'de başlayan ve gelişmiş piyasaların genelinde bir likidite krizine dönüşen mortgage krizi reklamcıları da vurdu. Son bir kaç senedir ABD'de yaşanan emlak sektörü patlamasının zirve yaptığı dönemlerde ülkenin önde gelen gazetelerine çarşaf çarşaf gayrimenkul ilanı veren emlakçılar, subprime krizinin ortaya çıktığı Ağustos ayından sonra satılık ev ilanlarını birer birer iptal etmeye başladı. Basılı yayın sektörünün en önemli gelir kalemlerinden biri olan paralı ilanlarda görülen ve kimi zaman yüzde 50'lere varan azalma ise aralarında Chicago Tribune'ün de bulunduğu bir grup medya devinin reklam gelirlerinde düşüş yaratmaya başladı.
ABD'nin en çok okunan gazetelerinden biri olan USA Today'in sahiplerinden olan ve ülkenin en büyük gazete zincirinin kurucusu Gannett ise bu yılın dördüncü çeyreğinde gayrımenkul ilanlarından sağladığı gelirlerde yüzde 27'lik bir düşüş yaşanacağını açıkladı. Uzmanlara göre ise ABD'de gazetelerin reklam gelirleri mortgage krizinin etkisiyle hızlı bir düşüş trendine girmiş durumda. Aynı şey ABD'de teknoloji hisselerindeki aşırı değerlenmenin ardından yaşanan ve akıllarda "dotcom patlaması" olarak kalan sert düzeltme döneminde de görülmüştü. Bundan 7 yıl önce teknoloji şirketlerine ait hisse senetlerinde yaşanan ani düşüşler sonrası, o zamana kadar gazetelere sayfalarca ilan veren bu şirketlerin bütçelerinde kesintiye gitmesi reklam harcamalarının da kısılmasına neden olmuştu. Bu durum yine basılı yayın sektörüne olumsuz bir şekilde yansımış, gazetelerin ilan gelirlerinde sert düşüşler görülmüştü.
Yüzde 70'e varan gelir kaybı var
Financial Post'ta yer alan habere göre, mortgage krizinin ortaya çıkmasının ardından satılık ev ilanlarında görülen azalmanın gazetelerin reklam gelirlerinde yarattığı düşüş aralık ayında iyice hissedildi. Los Angeles Times ile Chicago Tribune'ün sahibi olan Tribune Company, kasım ayında emlak ilanlarından oluşan reklam gelirlerinde yüzde 40'lık bir düşüş yaşandığını açıkladı. Bu ay içinde Tribune Company'e götürdüğü 8,2 milyar dolarlık satın alma teklifi kabul edilen emlak milyarderi Sam Zell ise önümüzdeki dönemde reklam gelirlerindeki sert düşüşlerle karşı kaşrıya kalacak. Zell, Tribune Company'yi satın almak için 8 aydan fazla bir süre beklemiş, satın alması bu hafta içinde onaylanmıştı.
Aralarında Miami Herald ve Sacramento Bee gibi eyalet gazetelerinin de bulunduğu yayımların sahibi olan McClatchy kuruluşu ise şirketin ekim ayındaki toplam reklam gelirlerinin yüzde 70'inin Florida ve California'da düşen ev satışlarından dolayı azaldığını açıkladı. Üstelik bu iki eyalet şirketin faaliyetinin sadece 3'te birini oluşturuyor. Morton Research araştırma şirketinin başkanı John Morton'a göre emlak sektörü toparlansa bile gazeteler artık eskisi kadar yüksek ilan gelirleri elde edemeyebilir. ABD'nin gazete ilan piyasasının en fazla iş yaptığı Florida, California, Nevada ve Arizona gibi eyaletler ise mortgage krizinin en fazla hissedildiği noktaların başında geliyor. ABD'de yazılı basın bir süredir zaten internette yaşanan reklamcılık patlaması nedeniyle reklam gelirlerinde ciddi düşüşler yaşıyordu. Genç okuyucuların ve zamanla en sadık okuyucuların bile gazetelerin sayfalarını çevirmek yerine internette bir kaç tıkla haberlere ulaşmayı tercih etmesi reklam verenlerin de interneti yeni mecra alanı olarak kabul etmesine neden olmuş durumda. Bunun üzerine bir de mortgage sektöründe başlayan yavaşlamanın azalttığı reklam gelirleri, ABD'nin önde gelen gazetelerini iyice zor duruma sokabilir.
Mortgage kredilerine bağlı yatırımları yüzünden dünyanın en köklü yatırım bankaları milyarlarca dolar zarara girdi, ABD Merkez Bankası (FED) piyasaları sakinleştirmek için enflasyon canavarını besleyeceğini bile bile faiz indirimlerine gitmek zorunda kaldı, İngiltere ve Avrupa da dahil olmak üzere 5 merkez bankası birden piyasaya trilyon dolarları aşan müdahalelerde bulundu. FED'in faiz indirimleri ile hızlanan dolardan kaçış ABD varlıklarının, özellikle de kredi batıkları yüzünden yılın üçüncü çeyreğini kabus gibi geçiren ABD finans sektörü şirketlerinin değerlerinde düşüşlere yol açtı. Bu ise küresel piyasalardaki satın alma oyununda av ile avcının rollerini değiştirecek yeni bir satın alma furyası başlattı. Gelişmekte olan ülkelerin devlete ait yatırım fonları mortgage krizinden yara almış ABD bankalarından hisse satın almaya yönelirken hem batı piyasalarındaki gücünü sağlamlaştırdı, hem de nakit sıkışıklığına düşen bu şirketler için verimli bir likidite kaynağı olmayı başardı.
|
