|
Foto: Hızır Hacısalihoğlu / AA
Rize İdare Mahkemesi'nin, İkizdere
Vadisi'nde yapılması planlanan Dereköy Regülatörü ve
Demirkapı HES projesi için verilen ''ÇED
Olumlu'' kararını iptal ettiği bildirildi. Derelerin Kardeşliği
Platformu Dönem Sözcüsü Ömer Şan, yaptığı yazılı açıklamada,
İkizdere Vadisi'nde yapılması planlanan hidroelektrik santrallerinden (HES)
birisi olan Dereköy Regülatörü ve Demirkapı HES projesinin iptali için Rize
İdare Mahkemesine başvurduklarını, bu kapsamda daha önce yürütmenin durdurulması
kararının çıktığını anımsattı.
Mahkemenin Çevre
ve Orman Bakanlığınca verilen ''Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu''
kararında hukuka ve mevzuata uyarlılık görülmediğine hükmettiğini belirten Şan,
toplam 18 sayfalık gerekçeli iptal kararında, Çevre ve Orman Bakanlığı ile HES
yapımcı firmasının savunmaları, ÇED raporunun nihai proje izni olmadığı, aynı
havzada başka HES projelerinin de bulunduğu gibi konulara değinildiğini ifade
etti. Gerekçeli kararda bulunan bilirkişi inceleme raporuna göre, söz konusu HES
projesi için Çevre ve Orman Bakanlığınca verilen ''ÇED olumlu'' kararının ÇED
Yönetmeliğine ve yasalara aykırı olduğu, çevrecilerin yapmış olduğu demokratik
mücadelenin de haklılığının vurgulandığını kaydeden Şan, açıklamasında, şu
görüşlere yer verdi:
''Karara göre, çevre mücadelesi anayasal hak ve
yurttaşlık ödevi olarak belirtilmiştir. Türkiye'nin de imzaladığı Kyoto
Protokolüne gönderme yapılan karardaki bilirkişi raporunda, HES projeleri ile
havzaların, dere ve su kaynaklarının sadece elektrik üretim alanı olarak
şekillendirildiğine de vurgu yapıldı. HES projelerinin yapıldıkları havzalara
kontrolsüz ve geri dönüşümü olmayan zararlar verdiği, bu durumun aynı zamanda
yapımı planlanan diğer HES'leri de olumsuz etkilediğine dikkat çekildi.
Bakanlığın ÇED değerlendirmelerinde sadece ait olduğu proje bakımından inceleme
yaptığı, bölgedeki veya havzadaki diğer HES projelerini dikkate almadığı ve yok
saydığı, Bakanlığın bu durumu bir yöntem olarak uyguladığı anlatılıyor. Projenin
yöre halkına sosyoekonomik katkısının sınırlı olacağı ve bu boyutun ÇED
raporunda yer almadığı, su kalitesinin bozulması gibi proje aşamasında yapılacak
bazı tesislerin de ÇED raporunda değerlendirilmediği kaydediliyor.''
Şan, mahkemenin kararında, sayılan nedenlerden dolayı bakanlıkça ÇED
olumlu kararı verilmesinde hukuka ve mevzuata uyarlılık görülmediğinin altının
çizildiğini, bu nedenle ''ÇED Olumlu'' kararının iptaline karar verildiğini
ifade ederek, şöyle devam etti:
''Mahkemenin gerekçeli iptal kararı,
adeta bilimsel bir rapor şeklinde HES'lerle ilgili bütün gerçekleri tüm
açıklığıyla ortaya koyuyor. Yargı bir kez daha HES projelerinin yasa ve
yönetmeliklere, hukuka aykırı olduğunu ortaya koydu. Aynı zamanda asli görevi
çevreyi ve doğal varlıklarımızı koruyup kollamak ve geliştirmek olan Çevre ve
Orman Bakanlığının görevlerini yapmadığını ve hatta görevi ihmal ve kötüye
kullanma gibi suçlara muhatap olabileceğine de gönderme yapmıştır. HES'lere
karşı birlik ve bütünlük içerisinde sponsorluk, yardım veya fondan yararlanmadan
tamamen bağımsız bir yerel halk hareketi olarak mücadele etme kararlılığımızdan
hiçbir şekilde ödün vermeyeceğiz. Suyun ticarileştirilmesine, enerji kaynağı
olarak görülmesine 'hayır' diyeceğiz.''
Açıklamada, İkizdere Derneği
Başkanı Musa Yılmaz'ın da görüşlerine yer verildi. Yılmaz, Rize İdare
Mahkemesinin adeta bir bilimsel rapor gibi ortaya koyduğu gerekçeli kararın
bağımsız yargının ve hukukun üstünlüğünün ne kadar güven verici olduğunun bir
göstergesi olduğunu vurgulayarak, kararın bölge ve ülke genelindeki tüm projeler
için örnek teşkil etmesi dileğinde bulundu.
Aynı açıklamada, görüşlerini
aktaran davanın avukatı Yakup Şekip Okumuşoğlu, mahkemenin iptal gerekçesinde
önemli değerlendirmeler yapıldığını, bundan sonra ilgili kurum ve kuruluşların
mahkeme kararlarını dikkate alıp köylülerin yaşam alanlarına dair haklı
hassasiyetleri gözeterek yargı kararlarının gereğini yapmasını beklediklerini
kaydetti.
|
