Foto: Mehmet Altıntaş (AA)
Kütahya'nın Gediz ilçesinin 1970 yılındaki depreme kadar
merkezi olan, şimdi ''Eskigediz beldesi'' adıyla varlığını
sürdüren 5500 yıllık yerleşim alanındaki tarihi binaların yok
olmasını engellemek ve Safranbolu ile Beypazarı'ndaki gibi turizme kazandırmak
amacıyla restorasyon çalışmaları başlatıldı.
Eskigediz Belediye Başkanı Feridun Altıntop, gazetecilere
yaptığı açıklamada, köklü geçmişe sahip beldeyi tarihi zenginlikleriyle
koruyarak turizm merkezi haline getirmekte kararlı olduklarını söyledi.
Kutsal Attis için ''Kadys'' adıyla kurulan ve 5500 yıllık geçmişe uzanan
Eskigediz'in, Kimmerler, Persler, Büyük İskender İmparatorluğu, Btinya ve
Bergama krallıkları, Roma ve Bizans imparatorluklarına yerleşim alanı ve
piskoposluk merkezi olarak hizmet verdiğini belirten Altıntop, buranın 1313'te
Umurbey tarafından fethedilerek Germiyanoğulları Beyliği'ne bağlandığını,
1390'da ise Osmanlı Devleti'ne katıldığını anımsattı.
Altıntop, Gazanferağa ve Sunullah Çelebi külliyeleri, Muratbey Zaviyesi ve
İsabey Camisi gibi anıt yapılarla tarihi zenginliğini artıran Kadys'in önce
''Gedüs'', sonra ''Gediz'' olarak anılmaya başlandığını dile getirerek, şöyle
devam etti:
''1670'li yıllarda 2 bin konutlu bir yerleşim bölgesi haline gelen kentte,
1866 yılında belediye kurulmuştur. Çeşitli yangınlar ve sel felaketleriyle
boğuşan Gediz, 1944 depreminde 13 can vermiş, 1970 depreminde ise 1086 kişi
ölmüş, binlerce konut yerle bir olmuştur. Yaşanan bu acı felaketin ardından
Gediz ilçe merkezi, 6 kilometre güneybatıdaki alana nakledilmiş, eski yerleşim
alanı ise 'Eskigediz' adıyla belde olarak kalmıştır.''
Altıntop, çeşitli medeniyetlere ve unutulmaz hatıralara ev sahipliği yapan 3
bin 261 nüfuslu Eskigediz'i tarihi zenginliklerinden hiçbir şey kaybettirmeden
eski yapılarıyla koruyup Safranbolu ve Beypazarı gibi turizm merkezi haline
getirmekte kararlı olduklarına değinerek, ''Başlattığımız restorasyon
çalışmalarıyla yok olmakla karşı karşıya olan tarihi Eskigediz evlerinin geri
kazanılması ve uzun zaman ayakta kalmasını sağlayacağız'' dedi.
Beldenin her sokağı anıtsal yapılarla dolu
Eskigediz Belediyesi Fen İşleri Müdürü Yüksel Ulu ise Tarihi Kentler
Birliğine üye olan beldedeki arkeolojik, doğal ve kentsel sit alanlarının, Bursa
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunca 1992 yılında belirlendiğini
söyledi.
Eskigediz'de 111 sivil mimarlık örneği, 33 anıtsal yapı ve 13 doğal anıtın
bulunduğunu, tarihi dokunun canlandırılabilmesi için beldenin bu yıl ''turizm
öncelikli belediyeler'' kapsamına dahil edildiğini bildiren Ulu, şunları
kaydetti:
''Beldemizde bulunan tescilli sivil mimarlık örneği yapıların sahipleri,
belediyemizin katkılarıyla 2007'den itibaren Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür
Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünden proje ve onarım yardımı almak için
başvuru yapmaya başladı. Geçen yıl sonuna kadar 32 binanın projesi bakanlık
tarafından çizilmiş ve koruma kurulu tarafından onaylanmıştır. Bu yıl Kütahya
iline yapılan 15 proje yardımının 13'ü Eskigediz'e verilmiştir. 13 bina için 104
bin 731 lira ödenek ayrılmış olup, proje çizim çalışmaları üç mimar tarafından
yapılmaktadır. Yine bu yıl Kütahya iline 15 uygulama yardımı yapılmış olup, 8'i
Eskigediz'de bulunan tescilli binalara çıkmıştır. Uygulama yardımı için ise 8
kişiye ait binaya toplam 185 bin lira ödenek ayrılmıştır. Belediyemiz ve İzmir
Röleve Müdürlüğü kontrolünde bir inşaat firmasınca tarafından yapılan
uygulamalar, ödeneğe göre devam edecektir.''
Ulu, gelecek yıl beldede onarıma ihtiyaç duyulan binalar için 26 uygulama ve
17 proje yardımı müracaatında bulunulacağını sözlerine ekledi.
|