Sefaletin Başkenti İstanbul

Başak Sanat Vakfı'nın İstanbul Bilgi Üniversitesi Göç Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi ortaklığıyla yaptığı araştırma zorunlu göçle İstanbul'a gelen çocuklar ve gençlerin yoksul yaşamlarını bir kez daha gözler önüne serdi. Vakıf 2004 yılında da zorunlu göçle ilgili bir araştırma yapmıştı. Son yapılan araştırmanın sonuçları 2004 yılıyla da karşılaştırıldı. 15 ilçede 2 bin 377 kişiyle yapılan araştırmanın bazı sonuçları şöyle:

* Hanelerin yüzde 34.7’sinde beş yaş altı en az bir çocuk ölmüş.
* Çocuk ve gençlerin yüzde 33.2’sinin kendine ait bir yatağı yok.
* Kadınların yüzde 23.3’ü Türkçe bilmiyor.
* 40 yaş ve üstündeki kişilerin yüzde 47.3 okuma yazma bilmiyor.
* 25-39 yaş grubunun yüzde 17.3’ü okuma yazma bilmeyenlerden, yüzde 27.5’i bir okul bitirmeyen ancak okuma yazma bilenlerden oluşuyor.
* Hanede 12-17 yaşları arasındaki çocukların yüzde 76.1’i lise veya ilköğretim okulu öğrencisi.
* 0-11 yaş grubundaki 224 çocuktan sadece yüzde 51’i ilköğretim okulu öğrencisi. Sadece beş çocuk okul öncesi eğitim içinde yer alıyor.
* Okulu terk nedenleri: Yüzde 46.5 ile ailenin ekonomik durumu, yüzde 25.7 ile kişisel isteksizlik, yüzde 16.3 ile okulda başarısızlık.
* Hanelerin yüzde 47’sinin geliri en temel gereksinimlere yetmiyor.
* Yüzde 45’in hiçbir sosyal güvencesi yok. Yüzde 30’u sigortalı, yüzde 20’si yeşil kart sahibi.
* Yüzde 60’ı musluk suyu içiyor, yüzde 76.7’si sobayla ısınıyor.
* Yüzde 21’in toplam hane geliri 751-1000 TL, yüzde 16’sının 601-750 TL , yüzde 14.5’inin de 451-600 TL.
* Genç kadınların yüzde 18.6’sı, erkeklerin yüzde 13’ü kronik hasta.
* Erkek çocukların yüzde 84’ü, kız çocukların yüzde 80’i, genç erkeklerin yüzde 73’ü, genç kadınların yüzde 60’ı göç sonrasında sağlık imkanlarına kısmen kavuşabiiyor.
* Çocukların yüzde 19.4’ü gezmek için mahalle dışına hiç çıkmadığını, yüzde 24’ü ise düzenli olarak (haftada bir veya daha sık) çıktığını belirtti. Gençler için ise aynı oranlar sırasıyla yüzde 11.7 ve yüzde 27.4 çıktı.
* Çocukların yüzde 57.1’i, gençlerin yüzde 42.5’i tiyatro, sinema gibi sanatsal faaliyetlere hiç katılmamış.
* 2004 yılında okur yazar olmayan çocuk oranı yüzde 9.3 iken bu rakam 2010’da yüzde 0.4’e düştü.
* 2004’te okumaz yazmaz genç oranı yüzde 25 iken şimdi yüzde 3.4
* Altı yıl önce araştırmaya katılan gençlerin yüzde 60’ı çalışırken, bu rakam şimdi yüzde 44’e düştü.
* Öğrenciler çalışmaya devam ediyor. 2004’te erkek çocukların yüzde 7’si hem okuyup hem çalışırken, bu rakam şimdi yüzde 11.2. Hem çalışıp hem okuyan kız çocuk oranı ise yüzde 3.4’ten yüzde 1.6’ya düşmüş.