|
Kentsel yenileme çalışmaları sonucunda büyük ölçüde
yıkılan ve tüm dünyada büyük yankı uyandıran Sulukule'de mevcut
planlamaya karşı hazırladığı alternatif projelerle dikkat çeken Sınır
Tanımayan Otonom Plancılar (STOP) adlı kuruluşun geçtiğimiz haftalarda
Toplu Konut İdaresi (TOKİ) ile yaptığı görüşme Sulukule'yle
yakından ilgilenen sivil toplum örgütleri ve mahalledeki hak sahipleri arasında
heyecan yarattı. Taşoluk'taki toplu konutlara yerleştirilen
Sulukuleli Romanların yeniden mahalleye dönüşünü öngören ve Roman kültürünün
korunmasını amaçlayan sivil toplum örgütleri daha önce de Fatih Belediyesi ile
görüşmüş ancak iki proje arasında bir mutabakat sağlanamamıştı.
STOP yaptığı açıklamada Ankara'da TOKİ Başkanı Erdoğan
Bayraktar ve ilgili daire başkanları ile yapılan görüşmede TOKİ'ye
mevcut proje yerine gönüllü uzmanlar ve danışmanlar tarafından sivil toplumun
katılımıyla yeni bir proje yapılabileceğini belirttiklerini duyurdu.
STOP sözcülerinden Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Şehir ve Bölge
Planlama Bölümü öğretim görevlisi Erbatur Çavuşoğlu ve Fatih
Belediye Başkanı Mustafa Demir'le Sulukule'nin geleceğini
konuştuk. TOKİ ile görüşmelerde bulunan Çavuşoğlu, Sulukule'de mevcut projenin
değiştirilmesi konusunda TOKİ ile mutabakata varılabileceğini belirtirken,
Başkan Demir, STOP'un hazırladığı projenin hukuksal alt yapısının olmadığının ve
Sulukule'de çok yakında inşaatların başlayacağının altını çiziyor.
Otel ve alışveriş merkezinden vazgeçilebilir
TOKİ'nin kendileriyle görüşmesindeki en önemli sebebinin hem Türkiye'de hem
de dünyada Sulukule'yle ilgili duyarlılık olduğunu belirten
Çavuşoğlu görüşmenin detaylarıyla ilgili bilgi verdi: “ TOKİ
kamuoyundaki duyarlılık nedeniyle Sulukule'yi yeniden ele almak istiyor. Bizimle
de bu temelde görüştüler. Sulukule'de bir prestij proje yapmak istediklerini
belirttiler.” Sulukule'de yıkımlar tamamlandığı için daha önce Fatih
Belediyesi'ne verdikleri alternatif projeyi yenilemek amacıyla TOKİ'den süre
istediklerini belirten Çavuşoğlu, projenin tamamlanması ardından vakit
geçirmeden TOKİ ile yeni bir görüşme yapacaklarını söyledi. Üzerinde
çalıştıkları yeni Sulukule projesiyle ilgili de bilgi veren Çavuşoğlu şunları
söyledi: “TOKİ ile görüştükten sonra yaklaşık 200 sivil toplum örgütüyle
birlikte bir çalışma yaptık. Projemiz öncelikle Sulukule'nin bir rant bölgesi
haline getirilmesinden vazgeçilmesini öngörüyor. TOKİ ile mutabakata varmak
istediğimiz temel konu bu. Madem ki burayı bir prestij projesi haline getirmek
istiyoruz. Beş yıldızlı otel, pahalı mağazalar gibi unsurlar burada olmayacak.”
Hem yerleşim hem sosyal planlama
TOKİ'nin bu düzenlemelere sıcak baktığını belirten Çavuşoğlu sözlerini şöyle
sürdürdü: “Bugün varolan projede 60 metrekareden 130 metrekareye kadar konutlar
var. Kontular için metrekareleri yeniden düzenledik. Buna göre 25 metrekare ile
60 metrekare arasında konutlar düşünüyoruz. Biz Roman vatandaşların
yaşayabileceği konutlar üretilsin istiyoruz. Zaten TOKİ'nin kuruluş amacı da dar
gelirli vatandaşlar için konut yapmak.” 2005 yılından bu yana Sulukule üzerinde
çalıştıkları için burada oturan ve taşınan vatandaşlarla ilgili veri tabanına
sahip olduklarını belirten Çavuşoğlu TOKİ ile mutabakata varılması halinde Roman
vatandaşların Sulukule'ye dönüşünü de planlayabileceklerini belirtiyor.
Sulukule'de yalnızca konut projesi yapmadıklarını beirten Çavuşoğlu mahallenin
sosyal dönüşüm planı için de şunları söyledi: “Mahallede toplumsal gelişme için
dört yatırım projesi düşündük. Bir tanesi çok amaçlı eğitim merkezi. Bu merkez
mahalle halkının meslek edinmesi ve çocuklarının eğitimi görevlerini üstlenecek.
Ayrıca sağlık hizmetleri için ayrı bir birim kurulacak. Diğer yandan mahalledeki
çok yoksul haneler için ücretsiz yemek verecek bir mahalle lokantası yapılacak.
Tüm bu birimlerin ve hizmetlerin koordinasyonu için de bir mahalle koordinasyon
merkezi kurulacak. Surun hemen dibinde yer yalan Kaleboyu Caddesi'nde ticari ve
turistik amaçlı standlar kurulacak.”
Hukuki altyapı yok
STOP'un yaptığı girişimlerin ve hazırladıkları projenin hukuki altyapısı
olmadığını belirten Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir,
hazırladıkları projenin Koruma Kurulu'ndan onay aldığını, hukuki tüm
çalışmaların tamamlandığını çok yakında ihalelerin başlayacağını belirtti.
TOKİ'nin STOP yetkilileriyle yaptığı görüşmenin yalnızca bilgilenme amaçlı
olduğunu belirten Demir şunları söyledi: “Şimdiye kadar Sulukule ile ilgili
bütün eleştirileri ve katlara açık olduk. Biz projemizi hazırlarken dünyadaki
önemli üniversitelerin ve sivil toplum örgütlerinin de katkısına açtık. Örneğin
İngiltere'de Univercity Cultur London adlı İstanbul Üniversitesi ayarında bir
üniversite var. Bu okulda dünyanın her yerinden gelmiş doktora öğrencilerinden
oluşan 17 kişilik bir grupla çalışmalar yaptık. Her öğrenci kendi açısından
projeye destek vermeye çalıştı. Biri sosyal açıdan baktı biri kültürel açıdan
biri mimari açıdan katkılar yaptı. 15 sonra bize bir sunum gerçekleştirdiler.
Mülk sahipleriyle mutabakat tamam
Sulukule'deki mülk sahipleri bakımından herhangi bir problemleri olmadığını
da vurgulayan Demir tüm tapuların TOKİ'ye devredildiğini Sulukule'de mülk
sahipleriyle yapılan anlaşmaların dışında bir tasarruf olamayacağını söyledi.
İstanbul Taşoluk'taki TOKİ konutlarına yerleştirilen Sulukuleli kiracıların da
ev sahibi olmaları için her ay belediyeden yardım verildiğini söyleyen Demir,
günlük ücretsiz servisten kira yardımına kadar her türlü konuda yardımcı
olduklarını vurguladı.
STOP projesi uygulanamaz
STOP'la daha önce de bir araya geldiklerini belirten Demir, Sulukule'de
yapacakları sosyal projelerin STOP'un çalışmalarıyla çakıştığını ancak önerilen
konut metrekarelerinin uygulanamayacağını söyledi. Demir sözlerine şöyle devam
etti: “Biz bu projeyi 19 defa revize ettik. Kuruldan geçmeden önce verilseydi
STOP'un da düşüncelerini alırdık. Ama onlar kuruldan geçene kadar hep projenin
hayata geçirilmemesi için uğraştılar. Proje yoluna girince, uzlaşmalar olunca bu
sefer yeni bir proje getirdiler. Orada mülkünüz varsa mülk sahibini muhatap
alırsınız. Mahallenin tüm kiracılarla birlikte muhafaza edilmesi isteniyor ama
bunun hukuki alt yapısı yok. STOP'un yaptığı alternatif projede 18 metrekarelik,
40 metrekarelik evler var. Ortak çamaşırhane ortak mutfak banyo öneriliyor.
Bunlar gümüz şartlarında ne kadar uygun.”
UNESCO ile sorun yok
UNESCO ile Sulukule konusunda herhangi bir pürüz olmadığnıı belirten Demir
sözlerini şöyle tamamladı: “UNESCO İstanbul'daki kültürel mirasa dikkat ediyor.
İtiraz konutlara, lokasyona değil. Orada oturan Roman vatandaşların zaman içinde
tasfiye olmasından endişe ediyorlar. Benim de böyle endişelerim var. Ama biz
oradaki Roman vatandaşların mevcut durumlarını muhafaza etmeleri için projede
gereken her şeyi yaptık. Projede iki katlı evler var. Ön tarafında taşlık var
arkada yeşil alan var. Kendi müziklerini icra edebilecekleri kültür merkezleri
var. Burada bir otel projesi bulunuyor. Gerçekleşirse burası tursitk bir bölge
olacak. Bu alanda Roman vatandaşların istihdamı için çalışmalar yapacağız.
Restorasyonda ara eleman olabilmeleri için AB projesi getirdik. Yurt dışına
çıktığımızda bu konu gündeme geldiğinde bütün detaylarıyla anlatınca Avrupa'daki
kurumlar da bir problem olmadığını anlıyorlar.”
Sulukule Roman Kültürü Derneği Başkanı Şükrü Pündük
2010'da İstanbul'u temsil ederiz
TOKİ'nin sivil toplum örgütleriyle mutabakata vararak mahalleye dönüşün önünü
açarsa örnek bir adım atacağını belirten Sulukule Roman Kültürü Derneği Başkanı
Şükrü Pündük: İlk görüşmede alternatif bir proje yapmamız istendi. Bir ay içinde
biz hazırladık. Şimdi biz onlardan haber bekliyoruz. Projeyi TOKİ'ye
götüreceğiz. 400 ailenin buraya dönmesi için her şeyi yapacağız. Anaokulları
çocuk, kadın atölyeleri yaparak Sulukule'yi eğlence ve alışveriş merkezini
yaparak buradaki insanların maddi sıkıntılarını çözecek bir ortam
hazırlayacağız. Eğerbunları gerçekleştirebilirsek 2010'da İstanbul'u en iyi
şekilde teslim ederiz.
|
