|
Avrupa Birliği'nin üst düzey
yetkilileri AB ile Türkiye arasında Hazar havzasının zengin
enerji kaynaklarını Avrupa'ya taşıyacak gaz boru hattı konusunda anlaşmaya
varıldığını duyurdu. Boru hattı ile ilgili çalışmalar bir yıldan uzun bir
süredir çıkmaza girmişti. 25 Haziran'da
Ankara'da imzalanacağı açıklanan anlaşmanın AB'nin bir türlü
ilerleme kaydedemediği Nabucco boru hattı için büyük bir itici
güç olacağı belirtiliyor.
Nabucco projesiyle Avrupa'ya Orta Asya, Kafkaslar ve Ortadoğu'dan doğalgaz
taşınması ve bu sayede Kremlin'in Avrupa'nın gaz ithalatındaki tekelinin
kırılması amaçlanıyor. Türkiye ile AB arasında zorlu geçen pazarlıklara katılan
üst düzey bir AB yetkilisi, İngiliz The Guardian gazetesine yaptığı açıklamada,
"Bu tam bir dönüm noktası. Türkler şartlarımızı kabul etti. Hiçbir şart kalmadı"
dedi.
Avrupa'nın gaz ihtiyacını karşılamak, Moskova ve gaz tekeli Gazprom'un
tedarik hatları üzerindeki tekelini dizginlemede en büyük koz olacak olan 9
milyar euro'luk Nabucco projesinde Türkiye'nin yanı sıra Almanya,
Avusturya, Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan bulunuyor. Türkiye'nin doğu
sınırından Viyana'nın hemen dışında bulunan Avrupa'nın ana gaz merkezine kadar 3
bin 200 km uzunlukta olacak olan Nabucco boru hattı Gazprom'un kontrolünde
olmayan ana güzergah olacak.
Ancak plan AB ile Türkiye arasında boru hattı transit geçiş anlaşması
konusundaki görüş ayrılığı nedeniyle çıkmaza girmişti.
Boru hattının yarısından fazlasının Türkiye'den geçecek olması ile Türkiye,
Avrupa'nın enerji kaynaklarının kontrolünü eline geçirmiş olacak. Ankara boru
hattından pompalanan gazdan "vergi" almak ve gazın yüzde 15'lik bölümünü
indirimli fiyattan satın almak için sıkı pazarlıklar yürütüyordu.
AB yetkilileri ve boru hattını inşa edip işletecek olan altı şirketli
konsorsiyum, bunun Nabucco'yu mali bakımdan yaşaması olanaksız bir yatırım
haline getireceğini belirterek Türkiye'nin taleplerine sıcak bakmadılar.
Çıkmaza giren pazarlıklar geçtiğimiz cuma günü Prag'da AB ile projeye katılan
ülkeler arasındaki görüşmelerde aşıldı.
AB'nin enerjiden sorumlu üyesi Andris Piebalgs, The
Guardian'a, "Yüzde 15 talebinden vazgeçildi. Maliyete dayalı geçiş ücreti
konusunda da anlaşmaya vardık. Sonuçlandırmaya çok yaklaştık artık" dedi.
Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barosso ise,
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün kendisine anlaşmanın birkaç hafta
içerisinde imzalanacağına dair garanti verdiğini söyledi. Barosso,
"Cumhurbaşkanı Gül bana böyle söyledi" dedi.
Nabucco boru hattının inşası geciktikçe maliyetler de arttı. Projede ilerleme
kaydedilmedikçe muhalifleri projeyi "boru rüyası" diye tanımlamaya başladı. Ama
Prag zirvesi ve Türkiye ile varılacak anlaşmanın projeye yeniden hayat vermesi
bekleniyor.
|
