Uzmanlar Dinlenmedi, İtfaiyenin Denetim Yetkisi Alındı

Kartalkaya’daki otel yangınında çok sayıda kişi yaşamını yitirdi. İlk ortaya çıkan görüntüler bile hiçbir yangın tedbirinin alınmadığını gösteriyor. Ama mesele sadece bununla sınırlı değil. Bu felaket de göz göre göre geldi çünkü. İnsanlar bir kez daha denetimsizliğin, rantın kurbanı oldular. Oysa uzmanlar tam da böyle olaylar için yıllar önce uyarmıştı.

Gazete Duvar’dan Bahadır Özgür’ün haberine göre; Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik, 2007 yılında yayınlandı. Uzmanlar yönetmeliğin eksikliklerle dolu olduğunu söylüyordu. Ne var ki, iktidar yönetmelikten 5 yıl sonra denetime büyük bir darbe vurdu. 5 Nisan 2012 günü Resmi Gazete’de bir Bakanlar Kurulu kararı yayımlandı. Bir dizi yönetmelikte değişiklik yapıldı. Değişikliklerin adı, “Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ve Bazı Yönetmeliklerde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”ti.

Yani yine bir ‘torba’ oluşturmuş, içine istedikleri düzenlemeyi doldurmuşlardı. Ve o dönem uzmanları dışında pek kimsenin dikkatini çekmeyen sinsi bir madde de eklemişlerdi. İşte o madde ileride oluşacak yangın felaketlerinin de yolunu açıyordu. Çünkü Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’te de tek bir cümle değiştiriliyordu.

Neydi bu?

Yönetmeliğin 6. maddesinin 4. fıkrasında şöyle deniliyordu: “Projeler; ilgili belediye itfaiye birimlerinin uygun görüşü alındıktan sonra, ruhsat vermeye yetkili merciler tarafından onaylanarak uygulanır.”

Bu maddeyi şöyle değiştirdiler: “Projeler; ruhsat vermeye yetkili merciler tarafından onaylanarak uygulanır.” Yani “itfaiye birimlerinin görüşü” alınır kısmı yok edildi. Çünkü inşaat ekonomisine dayalı iktidar o yıllarda her değişikliği inşaatçıların, TOKİ taşeronlarının istediği şekilde yapıyordu. Müteahhit lobisi yangın konusundaki tedbirleri bile kendilerine engel görüyordu.

‘Buna artık itfaiye denemez’
Değişiklikler sonrasında konunun uzmanı olan pek çok isim uyarıda bulundu, tepki gösterdi. Onlardan birisi de İTÜ Makine Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç’tı. 2021 yılında kaybettiğimiz Kılıç, Yangın ve Güvenlik dergisinin 170. sayısında değişiklik ile ilgili şunları yazıyordu:

“Çevre Bakanlığı’nın yayımladığı genelge doğrultusunda, yangın projeleri itfaiye elemanlarınca incelenmeyecek ve iskan kontrolleri itfaiye tarafından yapılmayacak. Yangın projelerinin incelemesini ve iskan kontrollerini ilçe belediyeleri yapacak. Önleme, kurtarma ve söndürme olmak üzere üç sacayağı üzerine kurulu olan itfaiyenin bundan sonra bir ayağı olmayacak. Daha doğrusu böyle bir kuruma artık itfaiye demek de doğru olmayacak. Belki Tulumbacılığa dönüş demek daha doğru olur. İtfaiye sadece bina kullanılmaya başladıktan sonra denetim yapacakmış. Denetim yapsa da yetkisi olmadığından sadece göstermelik olacaktır. Sevinen inşaat müteahhidi, arada ezilen vatandaş olacak. Avrupa’da projelerin itfaiye tarafından incelenmediği Türkiye’den başka bir ülke gösterilemez. Bürokrasiyi azaltmak düşüncesiyle Başbakanlık tarafından, inşaat lobisi ve TOKİ’nin taşeronlarının baskısıyla, yangın yönetmeliği değiştirildi.”

Haberin tamamına linkten ulaşılabilir.