Uzmanlardan Ayasofya için Restorasyon Uyarısı

Ayasofya’da restorasyon çalışmaları bir süredir devam ediyor. Yakın zamanda açıklama yapan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, 1486 yıllık tarihi yapıda ibadete ara vermeden yürütülen restorasyon ve güçlendirme çalışmalarının bir kısmının tamamlandığını, kalan bölümlerin ise titizlikle sürdürüldüğünü ifade etti. Bu kapsamda, ana kubbenin tarihindeki en geniş ve kapsamlı restorasyon sürecine alındığı da duyuruldu. Tüm gelişmeler akıllara Ayasofya’da restorasyonun ve konservasyonun neden çok önemli olduğu sorusunu gündeme getirdi.

Cumhuriyet’ten Öznur Oğraş Çolak’ın haberine göre; konuyla ilgili açıklamada bulunan geçmiş dönem Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, “Umarım bu onarım sürecinde siyasi tercihler öne çıkmaz” ifadelerini kullandı.

Günay, “Ayasofya, sürekli restorasyon çalışmaları, koruma çalışmaları yapılması gereken müstesna bir tarihi eser. Anımsayacaksınız içinde yıllarca neredeyse yapının ayrılmaz parçası haline gelmiş onarım iskelesi vardı. O dönem, iskele bazen kaldırıldı, bazen ise yer değiştirdik. Şimdi endişe etmemiz gereken bu onarım sürecinde siyasi bir takım tercihlerin öne çıkarılması… Sanat tarihçileri, arkeologlar ve konuyla ilgili bilim insanlarının yol göstericiliğinde özenli bir çalışma yapılması gerekir. Ayasofya bizim korumamızdadır ama sadece bizim değildir. İnsanlığın büyük ve özgün bazı kültür varlıkları gibi dünyanın ortak değeridir. Bu dikkatle korunmalı ve geleceğe taşımaya gayret edilmeli.” dedi.

‘Her uzmanın işi değil’
Ayasofya’yı yakından tanıyan ve çalışmaları bulunan ressam yazar ve sanat tarihçisi Gürol Sözen de “Ayasofya’da restorasyon ve konservasyon çok önemli. Her uzmanın işi değil. Batılı yazarlar tarafından, galerideki Deesis ya da mahşer konulu 11. yy. olarak tanımlanan mozaikler ‘Rönesans’ı etkilemiştir’ demeleri boşuna değil. Unutmayalım: ‘Her kültürel geçmiş benim de geçmişimdir.’ Üstelik Mimar Sinan’ın kubbeyi koruyan payandaları ve Sultan Abdülmecid’in korumaya aldırdığı, mimar Fossati’ye açtırdığı mozaikler ile kubbede yer alan, hattat Kazasker İzzet’in mozaiklere dokunmadan yazdığı hattın arka planında saygı vardı. Kubbede mozaikler ile hat yan yanadır. Sanki uygarlık adına bir hoşgörü ve değer verme. Ayrıca, Kazasker İzzet Efendi’nin mimariye dokunmadan asmalı ahşap büyük levhalara yazdığı hatlar bugün de geçerliğini koruyor. Korkum, ne yaparsanız yapın ama bin kez düşünün. Geçmişin özüne dokunmak her babayiğidin işi değil.” diyor.

Ayasofya'nın geçmiş dönem müdürü sanat tarihçisi Erdem Yücel ise yapının birçok restorasyonunda bulunmuş bir isim. 1982-95 yılları arasında belirli aralıklarla toplam 10 yıl 2 ay müdürlük görevi yapan Yücel, Ayasofya’nın kubbesinin kuzeye baktığını ve rüzgârlara açık olduğunun altını çiziyor. Yücel, “Kubbenin kurşun örtüsü zaman zaman kırılıyor ve anında onarım yapılmazsa içeriyi de etkilediği için büyük sorunlara neden oluyor. Burada önemli olan mutlaka kurşun ustasının olması gerekli. Yapının belli aralıklarla onarıma ihtiyacı var bu sistemi oturtmak lazım ama işin usta isimleri olmalı.” diyor.

Haberin tamamına linkten ulaşılabilir.