Yıkımın Nedeni Denetim Eksikliği

Adana'da 6 Şubat depremlerinde 82 kişinin hayatını kaybettiği İhsan Bayram Sitesi C Blok'a ilişkin yeni bilirkişi raporu dava dosyasına eklendi. ODTÜ ve Hacettepe Üniversitesi akademisyenleri tarafından hazırlanan bilirkişi raporunda, binanın yıkımının düşük beton kalitesi, imalat kusurları ve denetim eksikliklerinden kaynaklandığı; kusur oranı, sorumluluk ve illiyet değerlendirmelerinin ise bilirkişilik kapsamına girmediği ve takdir yetkisinin tamamen mahkemeye ait olduğu belirtildi.

ANKA’da yer alan habere göre; bilirkişi raporunun sonuç bölümünde, dosyada yer alan bilgi ve belgeler doğrultusunda yapının projeleri, kullanılan malzeme özellikleri, zemin yapısı ve deprem etkilerinin mühendislik ilkeleri çerçevesinde incelendiği belirtildi. İnceleme sonucunda tespit edilen teknik eksiklikler ile mevzuata aykırılıkların rapora yansıtıldığı ifade edildi.

Raporda, kusur oranlarının belirlenmesi, şahıslara sorumluluk atfedilmesi ve illiyet bağının kurulması gibi adli nitelikteki değerlendirmelerin bilirkişilik görev alanında olmadığı vurgulanarak, bu konularda görüş bildirilmediği ve takdir yetkisinin tamamen mahkemeye bırakıldığı kaydedildi.

Jeoloji mühendisliği bilirkişi raporunda, C Blok'un temelinin oturduğu zeminde taşıma gücü veya sıvılaşma açısından bir sorun bulunmadığı ifade edildi. Ayrıca, 2023 depremlerinde binanın bulunduğu bölgede ölçülen yer ivmelerinin, yönetmeliklerde öngörülen değerlerin oldukça altında gerçekleştiği kaydedildi.

İnşaat mühendisliği bilirkişi raporunda, binanın yıkımında asli nedenin düşük beton kalitesi, imalat kusurları ve denetim eksiklikleri olduğu belirtildi. Raporda, yıkımda yardımcı etkenin uzun periyotlu yer hareketleri nedeniyle rezonans oluşması ve dinamik taleplerin artışı olduğu ifade edildi. Yapının zeminden kaynaklanan bir olumsuzluk taşımadığı, 1975 Deprem Yönetmeliği esaslarına göre tasarlandığı kaydedilirken, söz konusu yönetmeliğin 2007 ve 2018 yönetmelikleriyle süneklik ve performans açısından önemli farklar içerdiği vurgulandı. Ayrıca ruhsat yenileme ve denetim süreçlerinin eksik yürütüldüğü tespiti yer aldı.

Raporun devamında, "Tüm mühendislik, hukuki ve idari belgeler ışığında yapılan değerlendirmeler sonucunda; İhsan Bayram Sitesi C Blok'un yıkımı, tasarım hatası veya proje eksikliğinden değil, düşük beton dayanımı, imalat kalitesizliği, zayıf denetim zinciri ve uzun periyotlu deprem etkileri altında gelişen kapasite yetersizliklerinden kaynaklanmıştır" ifadelerine yer verildi.