BR> Projenin hat danışmanı Prof.
Dr. Subaşı
Projenin hat danışmanlığını yürüten Prof. Dr. Hüsrev Subaşı
da Süleymaniye Camisi'nin ana kubbesindeki yazıların 1860'lı yıllarda
Sultan Abdülmecid zamanında görevlendirilen hattat
Abdülfettah Efendi tarafından yazıldığını söyledi. 70 metre
yüksekliğindeki bir camide 8 metre çapındaki bir kubbe yazısıyla ilk kez
karşılaştığını anlatan Subaşı, kubbedeki yazının tuval üzerine değil, çinko
üzerine yazılmış olduğunu gördüklerini ifade etti. Yaptıkları çalışmada,
birbirine monte edilen çinkolardaki çivilerin zamanla paslandığını ve hat
yazılarının yüzde 65'inin ortadan kalktığını gördüklerini belirten Subaşı, daha
önce alınan kalıp ve eski fotoğraflar üzerinden hareket ederek, yazının aslına
uygun biçimde ihya edilmesini sağladıklarını anlattı. Subaşı, yazının bir
yerinde nakkaş veya hattat hatası gördüklerinde, bunların düzeltilmesi
noktasında 5-6 hattatın müzakere ederek karar verdiğini belirtti.
Pandantiflerdeki ilginç
durum 5.5 metre çapındaki
pandantiflerin de usulüne uygun biçimde ihya edildiğini ifade eden Subaşı,
şunları kaydetti: ''Kıbleye yakın ön
pandantifte 'Başarıyı bana veren Allah'tır' anlamında bir ayet var. Avluya yakın
arka pandantifte de ''De ki ey Peygamber, her şeyi yaratan Allah'tır' anlamında
bir ayet var. İnsan camide böyle bir şey yazacak olsa, herhalde 'Her şeyi
yaratan Allah'tır' ifadesini ön tarafa koyar, diğerini ise arka tarafa koyar bir
nevi eserin imzası gibi. Bu durum bana mantıksız geldi ve bir arşiv araştırması
yaptık. Yaptığımız araştırmada 1970 yılına ait bir fotoğraf bulduk ve 'Her şeyi
yaratan Allah'tır' önde, 'Başarıyı bana veren Allah'tır' yazısı arkada. Bunların
neye istinaden değiştirildiği yönünde hiç bir bilgi yok.''
Ayetteki eksik
harf Ana kubbenin yazısının
uygulamasında bir sıkışma gördüklerini, bunun hat kurallarına göre olmaması
gerektiğini tespit ettiklerini belirten Subaşı, ''Yazı mükemmel yazılmıştı ancak
8 metre çapındaki bir yazı büyük bir alanı işgal ediyor. Dörde veya ikiye
bölerek tozlamış olmalılar. Kalemkar ekibi, parça parça yazıyı tozlarken bir
yerde sıkıştırmak zorundaydılar ve biz bunu fark ettik. Kendi hattatlar
kurulumuzda bunun müzakeresini yaptık ve düzelttik'' diye konuştu. 150 yıl önce
ana kubbeye yazılan ayetin bir harfinin unutulduğunu gördüklerini anlatan
Subaşı, Abdülfettah Efendi'nin en az 30 yazısını incelediklerini ve camideki
yazıyı yazdığı zamanlardaki kompozisyonlarında yer alan ''h'' harfini elle
aldıklarını ve bu harfi olması gereken yerine koyduklarını belirtti. Subaşı, 3-4
gün içinde iskelelerin tamamen sökülmüş olacağını ve caminin bayram namazına
hazır hale getirileceğini sözlerine ekledi.
|