Adolf Loos - "Süsleme ve Suç"

Loos, Çekoslavakya'da Brunn'da 1870 yılında doğdu. Dresden'de Teknoloji Koleji'nde 3 yıl okuduktan sonra, Amerika'ya taş ve yer işçisi olarak gitti. Zamanla mimar Carl Mayreder ile çalışmaya başladı ve 1897'de de kendi işini kurdu. Avrupa'da öğretmenlik yaptı ve 1928'de Viyana'ya döndü. Loos, binalarından çok, yazıları ile tanındı: akıllıca kurulmuş binalar istiyordu. Ekonomik ve tarihi sebepler göstererek, dekorasyona karşı geliyordu. "Tutku"nun kontrol edilebilmesi için dekorasyonun bastırılması gerektiğini düşünüyordu. Kültürün ise tutkulardan vazgeçince doğduğuna inanıyordu.

Loos, 19. yüzyıl taklitçi tasarımlara karşıydı. Çağdaşı dekorasyonu "topluca üretilen ve topluca tüketilen bir çöp" olarak nitelendiriyordu. Bu fikirlerini açıkladığı "Ornament and Crime" adlı manifesto niteliğindeki makalesini 1908 yılında yayınladı. Bu makale "Art Nouveau"nun bir versiyonu olan Viyana "Secession" akımına karşı çıkıştı. Loos'un provokatif mottosu, Modern Akım tarafından "form işlevi izler" mottosuyla birlikte kabul edildi.

İronik bir nokta, Loos'un Amerika'dayken 1893-1896 yılları arasında Louis Sullivan 'ın ofisinde çalışmış olması. Loos aynı zamanda 1922 Chicago Tribune Binası Yarışması'na katıldığı projesi ile tanınıyor: bu proje tek bir devasa Dorik sütündu.

Yapılarından Bazıları:

Khuner Villa, 1930, Kreuzberg, Avusturya. 

"Son dönemlerinin beyaz binaları ile çağdaş olan bu kır evi o kadar yerel, o kadar anakronistik olarak alplere özel, o kadar rustik ki bu teorik bir soru doğuruyor. Bu dil çelişkisinin mimari bir şizofreni, bir şiirsel ayrım içerip içermediği sorulmalı...Loos rasyonel ve önyargısız bir şekilde, zanaatkar becerinin mantık sınırları içerisindeki olanaklarını keşfediyor. Bu ayrım, önemli teknik buluşların kırsal yapı desenine eklenmesi ile destekleniyor. Bunlar da, büyük pencerelerin açılması, güçlü çatı saçağı ve çatı için metal tabakaların kullanılması. " — Benedetto Gravagnuolo. Adolf Loos: Theory and Works. s. 204-205.

Rufer Evi, 1922, Viyana, Avusturya 

"...Ev 4 katlı ve bodrum katında da servis birimleri var. Oturma alanı birinci katta ve üst katlar gece için ayrılmış. Komposizyonun ekseni tek bir merkezi direk- hem taşıyıcı hem de elektirik, ısıtma ve su sistemlerini içeriyor. Strüktürel şema oldukça basit: yığma duvarlardan ve bu direkten oluşuyor. Bunun bölücü duvarları minimuma indirme avantajı var..." — Benedetto Gravagnuolo. Adolf Loos: Theory and Works. s. 172.

Steiner Evi, 1910, Viyana, Avusturya 

"..Bu işin yıkıcı ve yenilikçi karakteri tarihe analitik ve seçici yaklaşımdan kaynaklanıyor..." —Benedetto Gravagnuolo. Adolf Loos: Theory and Works. s. 139.

Villa Müller, 1930, Prag, Çekoslovakya  Bu villa ile ilgili detaylı bilgilere web sitesinden ulaşabilirsiniz. Great Buildings