Ankara Mimarlar Odası’ndan Orman Yangınları Açıklaması

Mimarlar Odası Ankara Şubesi, özelleştirme politikalarının orman yangınlarının artışında büyük rol oynadığını belirttiği açıklamasında, yanmış orman alanlarına yönelik ağaçlandırma seferberliği başlatılması gerektiğini vurguladı.

30 Tem2025

yapi.com.tr

Ankara Mimarlar Odası’ndan Orman Yangınları Açıklaması

(Fotoğraf: DHA)

TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, ülkemizde yaşanan orman yangınlarıyla ilgili bir açıklama yaptı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“Türkiye’nin dört bir yanında başlayan bir kısmı kontrol altına alınan, bir kısmı devam eden orman yangınları nedeniyle doğal yaşam alanlarımıza telafisi imkânsız zararlar verilmiştir. Yangınlara müdahale sırasında can kayıpları yaşanmış, çok sayıda orman canlısı da hayatını kaybetmiştir. Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadele ve orman koruma politikalarını yeniden gözden geçirmesi gerektiği çok açık ortadadır.

Haziran–Temmuz aylarında orman yangını sayısının yaklaşık 1.350–1.400 civarında olduğu tahmin edilmektedir. İzmir, Kocaeli, Bursa, Hatay, Manisa, Sakarya, Bilecik, Eskişehir ve Muğla, Kahramanmaraş, Mersin, Antalya, Karabük, Çankırı illerinde yangınlar meydana gelmiştir. Bursa etrafında çıkan yangınlar özellikle endişe verici boyutlara ulaşmış, şehir yakınlarında alevler oluşmuş, önemli yollar kapanmış ve binlerce kişi tahliye edilmiştir. Ankara Eymir, Antalya Gazipaşa, Mersin Silifke gibi alanlarda yangınlar kontrol altına alınmıştır.

Hinterlandımızdaki Karabük’te de ne yazık ki yangınlar devam etmektedir. Karabük’te 3 farklı noktada çıkan yangınlardan birisi kontrol altına alınmıştır. Burunsuz mevkiindeki ormanlar yangınlar kontrol altına alınırken (55 ha ormanlık alan), ne yazık ki Safranbolu–Çavuşlar ile Ovacık–Kışla bölgeleri yangınları devam etmektedir. İki bölgede yangın halen aktiftir; müdahalenin tam sonuç alması için soğutma ve lokal söndürme çalışmaları sürmektedir.

Maden ocaklarına yakınlığı olan bölgelerde yangın çıkması sabotaj ihtimalini kuvvetlendirmektedir
Oman Genel Müdürlüğü, Türkiye’deki orman yangınlarının yüzde 90’ından fazlasının insan kaynaklı olduğunu açıklamıştır. Özelleştirme politikaları ve ormanların yapılaşmaya açılması, orman yangınlarının artışında büyük rol oynamaktadır. Ormanlarımız madencilik, taş ocakları, turizm, enerji ve yapılaşma gerekçeleriyle amaç dışı kullanılmamalıdır. Her yangın felaketinde benzer sorunların tekrar yaşandığı gözden kaçırılmamalıdır.

Bursa Gürsu’daki yangının küle çevirdiği ormanlık alanın, kısa süre önce maden sahası ilan edildiği ve ‘ÇED gerekli değildir’ kararı alındığı kamuoyuna yansımıştır. Bursa’nın Gürsu ve Kestel ilçeleri arasında çıkan ve geniş bir ormanlık alanı etkileyen yangının ardından gözler bölgedeki maden sahası planlarına çevrilmiştir. Yangının çıktığı alanın, kısa süre önce ‘ÇED gerekli değildir’ kararı verilen bir maden ocağı projesiyle çakışması dikkat çekmiştir. Maden ocaklarına yakınlığı olan bölgelerde yangın çıkması sabotaj ihtimalini kuvvetlendirmektedir.

İklim değişikliğiyle mücadele için sağlanan 3 milyar 157 milyon dolar nerede kullanılmıştır?
Türkiye’de yangın söndürme personelinin yetiştirildiği Buca Orman Yangın Eğitim Merkezi ve Belek Orman Yangın Üssü’nün 2018’de yılında kapatıldığı iddiaları da gündeme düşmüştür.

2021 yılında Paris Anlaşması kapsamında yeşil kalkınma ve iklim değişikliğiyle mücadele için Türkiye’ye sağlanan 3 milyar 157 milyon dolarlık finansman nerede kullanılmıştır?

Tüm bu kaynakla, orman işçilerine eğitim verilebilir, orman yangını risk haritaları çıkarılıp, öncelikli müdahale bölgeleri belirlenebilirdi. Yangın gözetleme kuleleri, dronlar, ısıya duyarlı kameralarla erken tespit sistemleri güçlendirilebilir, yangın tespit uyduları ve yapay zekâ sistemleri kullanılarak erken algılama sistemleri kurulabilirdi. Yangın söndürme uçak ve helikopter sayısı artırılabilirdi.

Uluslararası itfaiye göstergelerine göre, Türkiye’de nüfus başına düşen itfaiye personeli sayısı göreli olarak düşüktür
Akademisyen Sonay Bayramoğlu Özuğurlu’nun 2019 yılında yayınlanan Türkiye’de İtfaiye Hizmetinin Anatomisi: Envanter Çalışmasından Notlar adlı makalesinde dehşet verici afet anları dışında görünürlüğü olmayan itfaiye hizmetinin betimleyici bir analizi yapılmıştır. Bu analize göre derlenen verilerin önemi, Türkiye İstatistik Kurumunun eksikliği ile ilgilidir; itfaiye gibi stratejik öneme sahip bir hizmet kolu hakkında ne yazık ki ulusal çapta istatistiki veri toplanmamaktadır. Özğurlu’nun makalesinde şu ifadelere yer verilmiştir:

‘TÜİK serilerinde itfaiye hizmetlerinin de yer alması gereklidir. Stratejik hizmet kolunda istihdam edilenlerin statüleri ile ilgilidir; yapılan işin niteliği nedeniyle meslek olarak tanımlanmaya duyulan ihtiyacın karşılanması, itfaiye teşkilatlarının profesyonelleşmesine katkı sağlayacak önemli değişikliklerden biridir. Uluslararası itfaiye göstergelerine göre, Türkiye’de nüfus başına düşen itfaiye personeli sayısı göreli olarak düşüktür. Son olarak, Türkiye’de büyükşehir belediyeleri, kentsel yangına müdahalede, standartlaşmış bir iş akış sürecine sahipseler de kimyasal ve sanayi yangınları karşısındaki bilgi ve donanımlarının güçlendirilmesi gerekmektedir.’

Yanmış orman alanlarına yönelik ağaçlandırma seferberliği başlatılmalıdır
Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak, 21. yüzyılda, kentlerde yoğunlaşan nüfus ve kent mimarisinin sergilediği özellikler nedeniyle, itfaiye hizmetinin yüksek öncelikli kamu hizmeti olarak görülmesi gerektiğini bir kez daha hatırlatıyoruz.

Orman yangınları yaşanmadan gerekli önlemleri almak, orman yangınlarında etkin müdahale politikası uygulamak devletin anayasal görevidir.

Yangın sonrasında, yanmış orman alanları yapılaşmaya ve madenciliğe açılmamalı, gerekli rehabilitasyon sağlanarak yeniden ağaçlandırılmalıdır. Hatta tüm ülke sathında bu alanlara yönelik bir ağaçlandırma seferberliği başlatılmalıdır.”