br />
Faizde daha fazla kalıcı ve dikkat çekici bir düşüş beklemiyoruz. Ev
fiyatlarının düşmesini beklemek ise çok zor. Bence konut fiyatları kademeli
biçimde artacak. Tüm bunlara bakınca şu an ev satın almak için ideal bir
dönemdir diyebiliriz.”
Konut fiyatları yüzde 10 artar
Konut üreticilerinin şu anda zam yapmadığını ancak cazip kampanyaları
kestiklerine dikkat çeken Onaran, “Şu anda bir dönem yaptıkları ve stoklarını
eritmeyi hedefledikleri kampanyaları kestiler. Sıfır faizli işlemler
yapıyorlardı. Şimdi bunlar kalmadı. Çünkü satmaya başladılar. Hatta bazıları
gizli bir miktar zam da yaptı. Bundan sonra yeni projelerde konut fiyatları
kademeli olarak artacaktır diye düşünüyorum. Önümüzdeki bir senelik dönemde
konut fiyatlarında minumum yüzde 10’luk bir artış çok da şaşırtıcı olmayacak.”
dedi.
Faizler yarı yarıya düştü
Mortgage’a talebin artmasında faiz oranlarının çok önemli olduğunu söyleyen
Cemal Onaran bunu bir örnekle şöyle özetledi:
“Kasım 2008’de konut kredisi faiz oranları yüzde 1.8-1.9 civarındaydı. Buna
göre 50 bin TL kredi alan bir kişi 120 ayda geri ödemeye kalktığında bu kişinin
aylık taksiti 1000 TL’nin üzerinde oluyordu.
Şimdi aynı kişi faiz oranları yüzde 0.95’e indiği için 120 ayda, 50 bin
TL’lik bir krediyi ayda 700 TL olarak geri ödüyor. Aradaki 300 TL önemli bir
tutar.
Dükkânı krediyle almıyoruz
Türkiye’de toplam konut kredisi tutarı 44.6 milyar TL olmasına karşın işyeri
kredilerinin 2.5 milyar TL gibi son derece düşük seviyede kaldığını söyleyen
Onaran, ofis, dükkân gibi yatırımların çok kârlı olacağını ve bu kredilerde çok
büyük potansiyel bulunduğunu ifade etti.
Yurtdışına tahvil ihracı
Önümüzdeki dönemde uluslararası piyasalara 300-500 milyon dolar gibi çok
büyük tutarlı tahvil ihracı planladıklarını da söyleyen Onaran, ancak ihracın
2010 yılında gerçekleşme ihtimalinin zayıf olduğunu açıkladı. Onaran, tahvil
ihracı konusunda yabancı yatırımcılarla sürekli görüştüklerini de açıkladı.
Kişilerin aylık gelirinin yüzde 40’ından fazlasını aşan mortgage kredisi
kullanmaması uyarısında bulunan Onaran, “Zaten bankalarda kredi verirken bunu
gözönüne alıyorlar. İnsanların hayatlarını idame ettirecekleri tutar cebinde
kalmalı” dedi.
Ayda 1200 TL ödüyoruz
Türkiye’de mortgage kredisi kullananların ortalama aylık ödemelerinin 1200 TL
olduğunu da vurgulayan Onaran, “Şu anda ortalama faiz yüzde 0,95... Kullanılan
ortalama kredi tutarı ise 70 bin TL seviyesinde. Ortalama vadeyi 84 ay gibi
düşünürsek bu kişinin aylık ödemesi 1200 TL oluyor. Şunu diyebiliriz Türkiye’de
mortgage için aylık ortalama ödenen taksit 1.200 TL diyebiliriz” bilgisi
verdi.
Faizlerin hızla gerilemesi yüzünden yüksek faizle kredi kullananların kendi
bankaları veya başka bankalara başvurarak düşük faizle yenilemesi son aylarda
çok sık yaşandı. Türk bankacılık sektöründe bir dönem yoğun biçimde yeniden
yapılandırma yapıldığını söyleyen Onaran, toplam portföylerin yüzde 25’ine
yakınının bu şekilde yapılandırıldığı bilgisini verdi.
Garanti Mortgage olarak 25 farklı mortgage ürünü çıkarttıklarını buna rağmen
müşterilerin klasik krediyi tercih ettiğini söyleyen Onaran şöyle konuştu:
Yeni ürünler yolda
“Müşterilerimiz sabit faizli ve eşit ödemeli yani klasik krediyi tercih
ediyor. Ancak bu ürünlerin 1-2 sene sonra daha çok kullanılacağını düşünüyorum.
Biz bu ürünleri uzun vadeli düşünüyoruz. Bu yüzden bu yıl da yeni 3-5 ürün daha
çıkartacağız” dedi.
Ayda 500 TL ödemek için faiz 0.60, vade 180 ay olmalı
Konut kredisi faizleri bir yıl içinde yüzde 1.90’lardan, yüzde 0.95’lere
gerilemesine rağmen Türkiye’de hala aylık 500-600 TL taksitlerle yani ‘kira
öder’ gibi ev sahibi olmak mümkün değil. Bunun mevcut faizler ve yurtdışına göre
hala kısa kalan vadelerle imkansız olduğunu söyleyen Onaran şu örneği verdi:
Faizler daha dramatik örneğin 0.60’lara inerse ve vadeler daha uzarsa
insanlar 500-600 TL taksitlerle ev sahibi olabilirler.
Örneğin yüzde 0.60 faizle yine 70 bin TL konut kredisi kullanan bir kişi 180
aylık bir kredi aldığında bunun aylık ödemesi 637 TL’ye
gelir.”
|