|
İstiklal Caddesi üzerinde bulunan Baro ana binasının inşaatı devam ediyor. Mevcut bina yıkılıp yerine yeni bir bina yapılacağını ilk defa bir konferans sırasında başkanımız Ümit Kocasakal'ın ağzından duydum. Manidardır Hoca, Baro’nun en altındaki salonda konferans devam ederken “binamız depreme dayanıklı değil o yüzden yıkıp yerine bize yakışır bir bina yapmaya karar verdik” deyivermişti. Salondakilerde beliren şaşkınlığı tahmin edersiniz. Tabi sonra hoca “efendim yıkılma tehlikesi yok merak etmeyin” diye durumu toparlamaya çalıştıysa da...
Bu yazı, Baro için yapılacak yeni binanın nasıl bir usulle belirlendiği ve binanın yapımına dair Baro’yla yaptığımız bilgi edinme süreci hakkında kısa bir bilgilendirme amacı taşıyor. Bu bilgilendirme çerçevesinde özellikle kentin belleğine dönüşmüş alanlarında yapı üretim süreçlerini, yaşadığı mekanı dert edinen bir kentli olarak tartışmaya açmak istiyorum.
İstiklal Caddesi’ne yapılan her müdahale bizi ilgilendirir!
İstiklal Caddesi’nin tarihi ve kültürel özellikleri, toplumun hafızasındaki yeri açık. Cadde bütünüyle, özellikle koruma politikaları göz önünde bulundurulduğunda, yalnızca şehircilerin ve mimarların değil bütün toplumun önemsediği bir mekan. Dolayısıyla buraya yapılacak her ölçekte müdahalenin hem caddenin kullanıcıları hem de yurttaşlar açısından bir duyarlılık içermesi gerektiği kuşku götürmez. Bkz. Gezi Parkı. Ezcümle, İstiklal Caddesi gibi kentin kimliği ve belleği haline gelmiş bir mekana yapılan her müdahale oranın kullanıcılarını ve dahi tüm yurttaşları ilgilendiren bir meseledir.
İstanbul Barosu’nun bütün bu kamusallık içindeki yeri, aynı zamanda da caddenin önemi sebebiyle devam eden inşaat hakkında, beraber çalıştığım avukat Murat Deha Boduroğlu ile birlikte 4982 sayılı kanun çerçevesinde bigi edinme başvurusu yapmaya karar verdik.
Başvurumuz aynen şöyleydi:
“Büromuzun bulunduğu bina İstanbul Barosu’nun İstiklal Caddesi’ndeki merkez binasının karşısında yer almakla birlikte baro binasını her daim görmekteyiz. Mevcut baro binasının yıkılarak yerine yeni bir baro binasının inşaat edilecek olacağını bilmemize rağmen, üyesi bulunduğumuz İstanbul Barosu’nun web sitesinde veya başka bir duyurusunda, yeni binanın mimari projesi, mimar veya mimarlarının kim oldukları ve nasıl belirlendikleri, bu konuda ulusal veya uluslararası bir yarışmanın açılıp açılmadığı gibi konular kanımızca halen belirsizdir. Bu konularda meslektaşlarımız bilgilendirilmemiştir ve dolayısıyla Bilgi Edinme Kanunu uyarınca aşağıdaki hususların bilgimize sunulmasını talep ve rica ediyoruz:
1. Mevcut binanın yıkıldıktan sonra yerine inşaatı gerçekleştirilecek yeni binanın mimari proje plan ve paftaları
2. Mimar veya mimarlarının belirlenip belirlenmediği, belirlendiyse kim oldukları ve neye göre belirlendikleri,
3. Projenin yarışma ile belirlenip belirlenmediği, belirlenmediyse Beyoğlu gibi bir kültür ve tarih merkezinin tam ortasında bulunan ve bugüne kadar üstlendiği hak savunma rolü ve gerçekleştirdiği kamuoyu açıklamalarıyla tarihi ve kültürel mirası koruma sorumluluğu da bulunan İstanbul Barosu’nun merkez baro binasının mimari projesini neden bir yarışma organizasyonu ile belirlenmediği.”
Yanıt tüm bu mimari projenin uygulanma sürecine duyduğumuz şaşkınlığın üzerine bizim açımızdan bir yenisini ekledi.
Foto: Alp Tekin Ocak'ın bürosundan Baro binası yıkılırken
Baro cevabında:
“Başvurunuz; Bilgi edinme yasasının Kurum içi düzenlemeler Madde 25- Kurum ve kuruluşların, kamuoyunu ilgilendirmeyen ve sadece kendi personeli ile kurum içi uygulamalarına ilişkin düzenlemeler hakkındaki bilgi veya belgeler, bilgi edinme hakkının kapsamı dışındadır. Ancak, söz konusu düzenlemeden etkilenen kurum çalışanlarının bilgi edinme hakları saklıdır. Düzenlemesi gereğince yanıtlanamamıştır. Saygılarımızla.”
Mimarlık ve şehircilik alanında halihazırda "katılımcı süreçlerle neden imgesel yapılar üretemiyoruz?" tartışması en güncel konulardan biri. Şimdi bu tartışmaya kamu nezdinde çok önemli yeri olan İstanbul Barosu katılmış durumda. Hepimiz şu soruyla yüzyüzeyiz:
Neden bu kentin en önemli caddesine bir baro binası inşa ederken katılımcı süreçler işleterek toplumun estetik duygusuna hitap edecek, kuşaklar boyu varlığını sürdürerek ortak belleğimizde yer edecek bir yapı inşa etmeyelim?
İstanbul Barosu ise açık bir biçimde şu soruyla yüzyüzedir: Bu süreci katılıma açık, şeffaf bir şekilde yürütmemekte amacınız ve kastınız nedir?
Yoksunlarla üretilen mekanlar…
Üyesi olduğumuz baro dahil, sadece hak arayıcı hukukçular olarak bizlerin değil, bu ülkede yaşayan bütün yurttaşların kamu kurumlarının yaptığı işlere yeterince burunlarını sokmamaları sebebiyledir yoksunluğumuz. Bilgi edinme hakkının daha fazla kullanılması idarenin yaptığı işlemlerin denetlenmesini sağlar. Bilgi edinme hakkının daha fazla kullanılması bu ülkenin demokratik kapasitesinin artması için önemlidir. Bırakın üyelerini, Baromuz, İstiklal Caddesi’nin ortasına daha yıkım aşamasındayken nasıl bir bina inşa edeceğini tüm kamuoyuna ilan etmeli, geç olmadan mimarı proje sürecini açıklamalı ve hatta kararından vazgeçerek Baro’nun dünyadaki saygınlığına da yakışır bir biçimde ulusal ve uluslararası bir yarışma açarak yeni bir proje yapmaya girişmeledir. Belleğimize bu kadar sinmiş mekanı hisseden, yaşayan ve dert edinen herkes için bu açıklığı talep etmemin hakkımız olduğunu düşünüyoruz.
|
