Bir Tasarım Kooperatifinin Gözünden Bir Sorumluluk Olarak Tasarım

Dünyaca ünlü tasarım 'kooperatifi' NWXSE Hollanda Tasarım Grubu, İstanbul'daydı. Grubu temsilen Jos Oberdorf (NPK Tasarım), Matthijs vanDijk (KVD) ve Marcel Vroom'un (MVAVD) katıldığı 'Sonsuza Uzanan Kentler: Sürdürülebilir Bir Kentsel Deneyim Tasarlamak' başlıklı konferans, 34SOLO koordinasyonu ve Material ConneXion İstanbul desteği ile Yapı-Endüstri Merkezi'nde gerçekleştirildi.

Oberdorf, van Dijk ve Vroom, “Kamusal alanlar için sürdürülebilir çözümler üretmek mümkün mü? Endüstriyel tasarım bu soruya bir cevap olabilir mi? Bir kentin tüm sakinleri aynı perspektife sahip olabilir mi? Böyle bir deneyimi yaratmak için şehir planlamacıları, mimarlar ve tasarımcılar nasıl bir araya gelebilir? Bilgi ve iletişim teknolojileri ile kentleri dönüştürebilir miyiz?” sorularına kendi bakış açılarından cevaplar aradılar. Jos Oberdorf, sürdürülebilir bir kamusal alana tasarımsal açıdan yaklaşırken, Prof. Matthijs van Dijk şehir perspektifinin deneyimlenmesi perspektifindeki sorulara yöneldiler. Marcel Vroom ise, şehrin geneline bakarak şehir dönüşümünü işledi.



Toplantının açılış konuşmasını yapan YEM Yönetim Kurulu Başkanı Doğan Hasol, 2012 yılının Hollanda - Türkiye resmi ilişkilerinin 400. yılı olduğunu hatırlatarak, toplantının erken bir kutlama olarak da görülebileceğini söyledi. Hasol, 30 yılı aşan pratikleriyle çok geniş bir yelpazede üretim yapan Hollandalı Grub'un İstanbul'da ihmal edilen pek çok konuya değineceğini sözlerine ekledi.

Tasarımın insanlık için olduğunu unutuyoruz

NWXSE Hollanda Tasarım Grubu adına ilk sunumu gerçekleştiren Matthijs vanDijk, tasarımcılar olarak sorumluluklarının ve hedeflerinin, yapılan tasarımların insanlar üzerindeki etkisini anlamaya, görmeye çalışmak olduğunu vurguladı. İnsanların ne işine yarayacağının cevabının verilemeyeceği tasarımlar yapmanın anlamsızlığına işaret eden vanDijk, "Zaman zaman tasarımın insan için olduğunu unutuyoruz" dedi. NWXSE'nin altı firmanın güç birliğinin ürünü olduğunu, dünyanın ikinci büyük tasarım yapılanması olduğunu ve dünya genelindeki bütün büyük firmalar için iş yaptığını anımsatan vanDijk, tasarımın dünyanın karmaşık yapısını çözmek için bir araç olduğuna inandıklarını ifade etti. İngiliz psikolog Gibson'a gönderme yaparak, insanların spesifik ürünler için spesifik tepkiler geliştirdiğine işaret eden vanDijk, bunun da tasarımın değişimi tetikleyici bir araç olarak kullanılabileceği anlamına geldiğini aktardı. Genelde ürün, etkileşim ve bağlam olarak süreçleştirilen tasarımı tersinden yorumladıklarına dikkat çeken vanDijk, öncelikle geleceğin dünyasını anlamaya çalıştıklarını, insanların bu dünya içindeki yerini sorguladıklarını ve elde ettikleri yanıtların kendilerini ürüne götürdüğünü sözlerine ekledi.



Daha sonra söz alan Marcel Vroom da hızla gelişen teknolojik alt yapının tasarımla birlikte kamusal alanı nasıl dönüştürebileceğinin örneklerini verdi. Daktilo, telefon, fotoğraf makinesi ve ipad örnekleri üzerinden bu ürünleri oluşturan bileşenlerinin gittikçe nasıl azaldığını, ama bunun tersine nasıl kompleks yapılar oluşturduğunu gösteren Vroom, çeşitli zamanlarda gerçekleştirdikleri bazı projelerden de örnekler verdi. Zamanında kendilerini çok heyecanlandırdığını aktardığı Minority Report filmine de gönderme yapan Vroom, galişmelerle arayüzlerin ürünün kendisi haline geldiğini bildirdi.

Gecenin son konuşmacısı ise Jos Oberdorf oldu. Oberdorf, Vodafone için gerçekleştirdikleri anten sistemi, Amsterdam için tasarladıkları tramvay durakları, yine kamu için tasarladıkları hızlı tren hattı gibi projelerle özellikle kamusal projelerde sürdürülebilirliği nasıl ele aldıklarına dair ipuçları verdi.



NWXSE Hollanda Tasarım Grubu

Tasarım danışmanlığı, stratejik tasarım yönetimi, ürün ve hizmet tasarımı, mühendislik tasarımı, prototip hazırlama, paketleme tasarımı, ürün mühendisliği gibi çok geniş bir alanda hizmet veren Grup, 30 yılı aşan tecrübesi ve bünyesindeki 120’den fazla tasarımcı ile bir tasarım ağı özelliği taşıyor. Tasarım grubunun ufku endüstriyel ürün tasarımı, grafik tasarım, marka tasarımı gibi alanların ötesinde, her gün içinde yaşadığımız tren istasyonu, havaalanı, otoyol, şehir meydanları, alışveriş merkezleri gibi mekanların deneyim ortamlarına dönüştürülmesine kadar uzanıyor.