Boğaz'a İki Yeni Yalı Geliyor

Üsküdar Belediyesi'nin internet sitesindeki habere göre, İstanbul Üsküdar’daki Paşalimanı Parkı’nda 3 noktada toprak altüst edildi. Kazılan yerlerde bir havuz izi, bir merdiven bir de temel görülüyor. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na (İBB) ait inşaat tabelasında, ‘Üsküdar Serasker Hüseyin Avni Paşa Yalısı ve Arapzade Yalısı Temel Araştırma Kazısı’ yazıyor. Hassa Mimarlık tarafından yürütülen kazı çalışması, Türk İslam Eserleri Müzesi tarafından kontrol ediliyor.

Arapzade Yalısı, Üsküdar ilçesi, Hacı Hesna Hatun Mahallesi, 512 ada, 5 parselde bulunmaktaydı. 19’uncu yüzyılın son çeyreğine tarihlenen yalı, yok olan kültür varlıklarından biri olarak kayıtlara geçti. Serasker Hüseyin Avni Paşa Yalısı da yine aynı yerde 512 ada, 43 parselde yer almaktaydı. İstanbul Boğazı’nın karakteristiğini oluşturan yalılar arasında sayılan bu kültür varlıklarının yeniden İstanbul’a kazandırılabilmesi amacıyla İBB tarafından planlanan çalışma için 5 Temmuz 2011’de ihale açıldı. Çalışma, 10 Mayıs 2012’de başlatıldı.

Kazının amacı, iki yalıyı ‘ihya etmek ve kamu yararına kullanmak’. İBB tarafından yapılan açıklamalara göre elde eserlerle ilgili çok fazla doküman mevcut. Kültür Varlıkları Koruma Kurulu’nun incelemesi sonunda ve onay çıkarsa iki eser de ihya edilecek.

‘Boğaz’da 10-15 yapı ihya edilebilir’

İBB, Basın Dairesi, yalıların ihya edilmesi halinde kamuya açık ve kamu yararına kullanılacağını belirtirken arazilerin İstanbul Büyükşehir Belediyesi mülkiyetinde olduğunu vurguladı. İBB yetkililerinin verdiği bilgiye göre her iki yalı, yol yapımı sırasında mirasçılardan alındı. İstimlak şartlarından biri de ‘özel amaçlı kullanımın kısıtlanması’ydı.

Hassa Mimarlık’ın sahibi Muharrem Hilmi Şenalp Boğaziçi mimarisini yansıtan eserlerin ihyasının çok önemli olduğunu belirtti ve kıyı boyunca yaklaşık 10-15 arası eserin ihyasının gerekli olduğunu söyledi: “Hüseyin Avni Paşa Yalısı büyükçe bir bina. Tütün ambarları ile birlikte kültür merkezi olsun düşüncesi vardı... 1 ay önce kazıyı bitirdik. Biraz uzun sürdü. Çünkü önce bulamadık. Sonra radyolojik tarama yaptık. O zaman çıktı havuz ve bodrum kat temeli. Şimdi rölevesini yapıyoruz. Sonra ilgili Kültür Varlıkları Koruma Kurulu karar verecek.”

Serasker Hüseyin Avni Paşa Yalısı

Eski ismi Öküz Limanı olan mevkide yer alan büyük bir yapıydı. Sağ ilerisinde Abdurrahman Ağa Camii ve Yarımca Baba Bektaşi Tekkesi, karşısında ise Hüseyin Avni Paşa’nın 1874-75 tarihinde yaptırdığı muhteşem çeşme bulunuyordu. Bölge Piyale Paşa Sahilsarayı yapıldıktan sonra Paşalimanı ismini aldı.

Arapzade Yalısı:

Paşalimanı ile Kuzguncuk arasında ve Fethi Ahmet Paşa Yalısı’nın sol tarafındaydı.