Dicle Nehri ‘Dere’ Statüsüne Alındı, Kıyı İmara Açılıyor

Dicle Vadisi Çevre ve Şehircilik Bakanlığının onayıyla 2013 yılında, ‘yapı rezerv alanı’ ilan edilerek, yapılaşmanın önü açılmak istenmişti Daha önce yapı rezerv alanı ilan edilen ve tarım arazisi statüsünden çıkarılan Dicle Vadisi’nde şimdi de Dicle Nehri üzerindeki Hidroelektrik Santral ve baraj projelerinden dolayı debisi düştüğü için dere statüsüne alındı. Son değişiklik ile nehrin kıyı kenar çizgisine 50 metre mesafeye kadar yapı inşa edilebilecek. Vadi daha önce yapı rezerv alanı ilan edilmişti.

Dicle Vadisi’nden geçen Dicle Nehri’nin çıkış noktasından Bismil ilçe sınırlarına kadar olan kısmı, “nehir” statüsünden “dere” statüsüne alındı. Nedeni ise, nehrin çıkış noktasına kurulu bulunan Kralkızı ve Dicle hidroelektrik barajlarının nehrin debisini düşürmesi. Diyarbakır kent merkezinden geçen bölümünü de kapsayan yaklaşık 60 kilometrelik kısım, bu sebepten dolayı artık dere oldu.

Yapılaşmaya açıldı

DİHA’nın haberine göre, bu statü değişikliği de Dicle’nin şehir içinde kalan bölgesi olan Dicle Vadisi’nin “kıyı hakkı”ndan mahrum bırakılmasına yol açıyor. Yani nehrin 60 kilometrelik bu bölümünün kıyı şeridinde 50 metreye kadar yapı inşa edilebilecek.

Bu değişiklik, DSİ 10. Bölge Müdürlüğünün Orman ve Su İşleri Bakanlığına yazdığı yazıya verilen yanıtla ortaya çıktı. Bakanlık, 3 Şubat 2015 tarihinde verdiği yanıtta, nehrin söz konusu bölümün “Kıyı Kanunu Uygulanmasına Dair Yönetmelik” ekindeki akarsuların “nehir” tanımına girmediği dolayısıyla “dere” statüsünde sayıldığı kaydedildi.

Tehdit altındaydı

Dicle Vadisi Çevre ve Şehircilik Bakanlığının onayıyla 2013 yılında, “yapı rezerv alanı” ilan edilerek, yapılaşmanın önü açılmak istenmişti. Bu karara tepkiler devam ettiği sırada ise İl Toprak Koruma Kurulu, vadideki 7 bin dönümlük alanı “tarımsal” nitelikten çıkarmıştı.

Ancak HES projeleri durduruldu ve mahkeme tarafından da “yapı rezerv alanı” kararına ilişkin iptal kararı verildi. İl Toprak Koruma Kurulunun alanın tarım arazisi niteliğinden çıkarılması yönündeki kararı hâlâ Bakanlık’ta bekliyor.

Bakanlığın vadi için yenileme planı var

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın da “Dicle Vadisi Rekreasyon Alanı Projesi” isminde bir projesi bulunuyor. Bakanlık proje kapsamında Dicle Vadisi’nin ekolojik özelliklerini de dikkate alarak, kente yeni bir yaşam alanı kazandıracağını iddia ediyor. Projede yeşil alanlar, bisiklet yolları, meydanlar, sosyal donatılar, açık spor ve rekreasyon alanları, ağaçlandırılacak alanlar bulunacak ve peyzaj düzenlemeleri yapılacağı belirtiliyor. Baknlık proje detaylarında vadinin hiçbir şekilde konut yapılaşmasına açılmayacağını iddia ediyor.