Haydarpaşa Vapur İskelesi Tarihi

Mimar: Vedat Tek

Sanatçı: Kütahyalı Mehmed Emin Usta

Osmanlının son eserlerinden biridir. İnşa tarihi belli değildir, ancak denize bakan cephede bulunan çini panoda 1334 (1915) tarihi geçmektedir. Buradan yola çıkılarak yapının 1917/18 yıllarında yapılmış olduğu tahmin edilebilir.Üç salondan oluşan yatay dikdörtgen bir plana sahiptir. Ortadaki salon yan salonlardan daha yüksek ve iki kat genişliğinde tutulmuştur. Deniz tarafına üç sivri kemerle açılır. Bunlardan iki yandakiler kapı, ordataki ise kitleden hafif dışarı taşan bir gözetleme bölümüdür. Orta salonun önünde, yine kitleden dışarı taşan ve iki yanında birer kapı bulunan sekizgen formlu bir gişe bölümü yer alır. Yolcu inişlerine ayrılan yan salonlar orta salondan payelerle ayrılmıştır. Bunların kara ve deniz taraflarında birer kapısı bulunur.Yapının dış cephesi çininin yanısıra, taş işçiliği ile de bezenmiştir. Ayrıca ön cephede bir vitray çalışması vardır. Yapı, Kütahyalı Mehmet Emin Usta’nın zengin çini süsleme programına sahiptir. Kapı lentolarının üstü, pencere üzerindeki kemerler, kemer aynaları ve alınlıkları, pencere kemer alınlıklarının yan ve üçgen boşlukları çinilerle kaplanmıştır.

Kaynak: Afife Batur; “Vedat Tek-Kimliğinin İzinde Bir Mimar”, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2003. Afif Batur (Ed.); “Bir Usta Bir Dünya: Mimar Vedat Tek/Master and His World: The Architect Vedat Tek”, sergi kataloğu, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1999. Diana Barillari, Ezio Godoli; “İstanbul 1900”, YEM Yayınları, İstanbul 1997. Hakan Arlı; “ Kütahyalı Mehmed Emin Usta ve Eserlerinin Üslübü”,( İstanbul Ünv. Ed. Fak. Sanat Tarihi Bölümü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 1986, s.61-65H. Örcün Barışta; “ Haydarpaşa İskelesi”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, C.4 , s.30-31, İstanbul 1993. Metin Sözen-Mete Tapan; “50 Yılın Türk Mimarisi” Ankara 1973,s.122. Sibel Bozdoğan; “Modernizm ve Ulusun İnşası-Erken Cumhuriyet Türkiyesi’nde Mimari Kültür”, Metis Yayınları, İstanbul 2002. Suha Özkan; “Mimar Vedat Tek (1873-1942)”, Mimarlık, sayı 121-2, 1973.

Dış Görünüş