|
Dünyanın en iyi dağ yamaçlarından bazılarının bulunduğu Himalayalar, John Sims'e,Hindistan'ın Batı tarzındaki ilk kayak tesisini inşa etmek için mükemmel bir yer gibi görünmüştü. Ama karşılaştığı ilk sorun, yerel gruplar (veya en azından onlar adına konuştuğunu söyleyen dini şahsiyetler) oldu. Hindistan'da yıllardır iş yapan Amerikalı otel müteahhidi John Sims, aradan geçen 7 yılda sayısız aksaklık yaşadı. İnşaata karşı çıkanlardan bazıları yanlış bir şekilde, 46 hektarlık projenin tüm vadiyi kaplayacağını söyledi. Bazıları da müteahhidin arazi sahibine, mülkün gerçek değerinden az para verdiğinden yakındı. Başlangıçta 500 milyon dolarlık projeyi destekleyen Himaçal Pradeş eyaleti, farklı bir siyasi partinin iktidara gelmesiyle iptal yönünde adımlar attı. Projenin ilerlemesine izin veren bir mahkeme şimdi, inşaatçılara projeyi defalarca durduran hükümetten çevre ruhsatı alması için sadece 6 aylık süre verdi. Sims, "Benim esas şikâyetim şu: Bizi neden davet ettiniz? Teminat akçemizi niçin aldınız? Neden bizi para harcamaya teşvik edip sonra da 180 derecelik bir dönüş yaptınız?" diyor.
Hindistan'da iş yapmak kolay değil. Dünya Bankası Hindistan'ı, iş kurma kolaylığı açısından 183 ülke arasında 166'ncı sıraya koyuyor. Geçen yıl ülkedeki doğrudan yabancı yatırım miktarı arttı. Ama Hindistan Merkez Bankası'na göre bu yılın ilk 6 ayında bu miktar, 2011'in aynı dönemine kıyasla yüzde 18 düşerek 16,5 milyar dolara indi. Bazı çokuluslu şirketlerin sabrı taştı. Birleşik Arap Emirlikleri merkezli telekom şirketi Etisalat, İtalyan enerji devi Eni ve Alman havaalanı işleticisi Fraport, ya Hindistan'dan çıkıyor ya da gecikmeler ve öngörülemeyen politika değişiklikleri yüzünden bunu yapmayı düşünüyor.
New York Ithaca'daki Cornell Üniversitesi'nden ekonomist Eswar S. Prasad, "Yabancı yatırımcılar için pazar büyüklüğüne ve büyüme potansiyeline ilaveten, istikrarlı ve öngörülebilir bir siyaset ortamı ile güvenilir hukuk ve siyaset kurumları da çok önemli konular" diyor. Hindistan ekonomisi sert biçimde yavaşlıyor ve yabancı sermayeye iyice bağımlı hale geliyor. Bu durumdan rahatsız olan BaşbakanManmohan Singh, daha yatırımcı-dostu politikalar izleme sözü verdi.
Şimdi 60 yaşında olan Sims on yıl önce, Colorado'daki Vail ile İsviçre'deki Davos'a benzer bir kayak tesisi yapmayı hedefledi. Tesisin yatırımcıları görünüşte ideal bir arazi bulmuştu. Arazide yıl boyu yaşayan kimse yok. Ama köylüler burada börülce ve patates yetiştirip ineklerini otlatıyor. Arazinin üç tarafında Kullu Vadisi'nin olağanüstü bir manzarası var. Dördüncü tarafta ise Sims'in 4 bin 270 metreye çıkacak bir kayak teleferiği yapmak istediği dağ bulunuyor. Sims, "Arazi muhteşem" diyor.
Tesisin yeri en yakın havaalanına arabayla 10 saatlik uzaklıkta olsa da, Sims olağanüstü bir kış sporları merkezi kurma konusunda iyimserdi. Otomobil bulunmayan dağ köyüne teleferikle çıkan konuklar lüks oteller, el sanatları pazarı, buz pisti ve kayak teleferiği bulacaktı. Himaçal Pradeş orman arazisini Sims'e kiralamayı ve onu arazi mülkiyeti kısıtlamasından muaf tutmayı kabul etti. Sims, Kayak Köyü'nün 4 bin kişiye iş yaratacağını söyledi. Yöre sakinlerinin çoğu projeyi destekledi.
Ama bazıları da gürültücü ve ahlaksız Batılıların, birçok Hindu tanrısının bulunduğu söylenen ve "tanrıların vadisi" adıyla bilinen bu bölgeyi kirleteceğini söyledi. Bölgedeki arazi sahiplerinden Geeta Devi Katoch, müteahhitlerin bazı parselleri proje duyulduktan sonra ortaya çıkan fiyatın üçte birine sessizce satın almasına pek çok kişinin öfkelendiğini söylüyor. O tepede inek otlatan kendi ailesinin arazi satmayacağını söyleyen Katoch, "Elimizdeki tek şey bu arazi. Satarsak ne yaparız?" diyor. Himaçal Pradeş Yüksek Mahkemesi Haziran'da, çevre ruhsatı alması için Sims'e 6 ay süre verdi. Şartların yabancıların aleyhinde olduğunu düşünen Sims, "Burada zenginlerin sözü geçiyor. Sadece oyunun kurallarını bilen nüfuz sahibi Hintli işadamları başarılı olabiliyor" diyor.
VIKAS BAJAJ
|
