|
Enerjisa, Ere ve Gama
şirketlerinin sağladığı finansmanla Orta Doğu Teknik
Üniversitesi’nin İnşaat Mühendisliği Bölümü’nde
su mühendisliği dalında bir mükemmeliyet merkezi kurdu. Amaç
enerji projelerinin çevreye uyumlu bir şekilde geliştirilmesi için stratejiler
üretmek. Öğrendiğime göre takdim aşamasında, yani bitmiş ve sunuma hazır, dokuz
proje var. Altı proje üzerinde ise çalışmalar sürüyor. Çalışmalar yüksek lisans
araştırması düzeyinde yapılıyor.
Tamamlanan çalışmalardan biri Türkiye’nin tartışmasız en tartışmalı baraj
projesi olan Ilısu/Hasankeyf. Ortaya çıkan bulguları anlatmadan
bu girişimi destekleyen üç şirkete şapkamı çıkarmak isterim. Çünkü yansız ve
bilimsel olarak akademik ortamda yapılan çalışmalar siyasi ve ticari etkilerden
uzak oldukları için enerji projelerine çok ihtiyaç duyulan bir ışık
tutacaklar.
İnşaat iki defa durdu
Herkesin bildiği gibi Ilısu’da bir Türk konsorsiyumu tarafından yapılmakta
olan Ilısu Barajı Hasankeyf’i sular altında bırakacağı için uluslararası bir
kavga meydanı haline geldi. İnşaat iki defa durdu. Şahnaz
Tiğrek yönetiminde Emrah Yalçın tarafından yapılan
çalışma Ilısu’da bir yerine beş barajın yapılmasının daha iyi bir seçim olduğunu
ortaya çıkardı.
Eğer bu yol seçilirse:
(1) Sular altında kalan alan %27 azalacak.
(2) Hasankeyf ve sayısız
tarihi kalıntı sular altında kalmaktan kurtulacak.
(3) Mevcut projede
öngörülenden daha çok enerji üretilecek.
(4) İnşaat maliyeti
azalacak.
(5) İnşaat daha kısa zamanda sonuçlanacak.
Çalışmayı değerlendiren bir enerji uzmanı, “Bu tez ile önerilen çözüm, hem
projenin kredi açmazını çözüyor, hem çevre ve tarih uyumlu, hem bölgeye sosyal
barış getiriyor, hem de önemli zaman ve maliyet tasarrufu sağlıyor” dedi.
Alternatif öneri
Öğrendiğime göre tezdeki bulguların özeti 4-5 Temmuz tarihlerinde
Gazi Üniversitesi’nde gerçekleşecek olan Nükleer ve
Yenilenebilir Enerji Kaynakları adlı konferansa sunulacak. Gene
öğrendiğime göre tez, Ilısu inşaat konsorsiyumu lideri Nurol’un
da ilgisini çekti. Konuyu yakından izleyen bir kaynak “Ilısu konusundaki tez
takdimi ile Nurol A.Ş. ilgileniyor zira söz konusu tez ile önerilen çözüm,
onlara büyük bir açılım getiriyor. Bunu değerlendirmek isteyebilirler” dedi.
ODTÜ’nün alternatif önerisi herhalde (belki de dudaklarında bir tebessüm)
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nün de dikkatini çekecek.
Çünkü kuruluşun arşivinde de böyle beş barajlı bir proje var. Ama, hazırladığı
alternatifler arasında en iyisi olmasına rağmen, DSİ’nin bu projesi bilinmeyen
nedenlerle hiç gün yüzü görmedi.
|
