İşçi Yurtdışında da İş Bulamıyor

Ekonomik kriz yurtiçinde işsizliği artırırken, dünyadaki sorunlar, siyasi ilişkilerde yaşanan sıkıntılar, mevzuat sorunları da yurtdışı istihdamı olumsuz etkiliyor.

Türkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) verilerine göre yılın ilk 9 ayında yurtdışına yollanan işçi sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15 azalarak 14 bin 271 kişiye düştü. Ayrıca İŞKUR’un son 10 yıllık verilerine bakınca gönderilen işçi sayısında düzenli bir azalış yaşandığı görülüyor. Cumhuriyet’ten Serhat Alıgil’in haberine göre; 2009 yılında yurtdışına gönderilen işçi sayısı 59 bin 479 kişiye kadar çıkarken, bu sayı 2017’de 19 bin 834 kişiye kadar düştü. 2018 yılında ise ancak 25 bin 75 kişi oldu.

2019 yılının ilk 9 aylık verilerine ülkeler açısından bakınca en çok işçinin 1713 kişiyle Suudi Arabistan’a gönderildiği görülüyor. Ancak bu ülkeye gönderilen işçi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6 azaldı. En çok işçi gönderilen ikinci ülke yüzde 33.7 artışla 1628 kişinin gittiği Almanya, üçüncü ülke ise yüzde 24.4 azalışla 1608 kişiye gerileyen Rusya oldu. Rusya’nın kendi sorunları ve Türk müteahhitlerin, özellikle yurtiçinde yaşadığı sıkıntılar süreci etkilemiş görünüyor.

Türkiye’nin bölgesel politikalar açısından sorun yaşadığı ülkelere gönderilen işçilerde de önemli azalışlar var. Örneğin Kuveyt’e gönderilen işçi sayısı yüzde 60.7 azalışla 470’e, Umman’a gönderilen işçi sayısı yüzde 63 düşüşle 118’e, Birleşik Arap Emirlikleri’ne gönderilen işçi sayısı yüzde 71 azalışa 103 kişiye düştü. Ayrıca Cezayir’e gönderilen işçi sayısı yüzde 46.9 düşüşle 1143 kişiye, Katar’a gönderilen işçi sayısı yüzde 51 azalışla 317 kişiye indi. İlişkilerin yeniden düzelme yolunda olduğu Irak’a gönderilen işçi sayısı ise yüzde 86.1 artışla 1135 kişiye çıktı. Türk girişimciler açısından bir dönemin gözde ülkesi Türkmenistan’a gönderilen işçi sayısı da yüzde 46.3 düşüşle 151 kişi oldu. İsrail’e gönderilen işçi sayısı ise yüzde 1528 artarak 293 kişiye çıktı.

Uzakdoğulu işçiye yöneldiler
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün, Türk işçi sayısındaki azalmanın temelinde çalışma mevzuatı kapsamında karşılaşılan sorunlar yattığını belirtti.

İşin yapıldığı ülkeler ile Türkiye’deki yükümlülüklerde ortaya çıkan tekrar ve mahkeme süreçlerindeki yorum farklılıklarının, iş yapan firmaları işin bitiminden yıllar sonra ve öngörülemeyen kıdem, ihbar tazminatları, fazla mesai ödemeleri gibi mali yüklerle baş başa bıraktığını belirten Yenigün, “Bu nedenle, firmalar artık ağırlıklı olarak çalışılan ülkeden veya Uzakdoğulu, Afrikalı işgücü istihdam etme yoluna gidiyor” dedi.

İstihdam edilen Türk işçi sayısının yeniden artışının “100 bin kişi”ye yaklaşması için TMB’nin önerileri arasında İŞKUR’un “tip sözleşmeleri”nde iyileştirme yapması, uyuşmazlıklarındaki belirsizliklere açıklık getirecek yasal düzenleme yapılması, sigorta prim indirimi bulunuyor.