|
b>Anakent Belediyesi'nin Cumhuriyet'in kurulduğu yer olan Ulus'ta yapmak istediği yenileme çalışmaları, konunun uzmanlarınca eleştirildi. Anakent'in planıyla, ''Yüzüncü Yıl, Anafartalar Çarşısı, Gençlik Spor Genel Müdürlüğü binası ve Ulus Şehir Çarşısı'' gibi birçok mekânın yıkılacağına dikkat çeken sivil toplum örgütleri ''Ankara ve Türkiye tarihinden, kimliğinden çok şey yitirecek, binlerce yıllık tarihi birikim unutuluşa terk edilecek'' uyarısında bulundu.
Anakent Belediyesi, ''Ankara Tarihi Kent Merkezi Kentsel Yenileme Alanı Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı''nı Şehir Plancıları Odası (ŞPO), Peyzaj Mimarları Odası (PMO) gibi çeşitli sivil toplum kuruluşlarına tanıttı. Ancak, belediyenin Ulus'ta gerçekleştirmek istediği dönüşümün ayrıntıları şehir plancılarını memnun etmedi. ŞPO Ankara Şubesi Başkanı Savaş Zafer Şahin , ''Ne yazık ki neredeyse uygulamaya geçilebilecek ayrıntıda hazırlanmış olan bu planın, koruma mevzuatına ve çağdaş şehircilik anlayışına aykırı bir biçimde elde edilmiş olduğu ve Ulus'un geleceği açısından koruma değil yıkım getirmekte olduğu anlaşıldı'' dedi. Planlanması açısından yapılan ''tarihi yanlışlar dizisi'' nin Ulus'un her geçen gün daha fazla kan kaybetmesine, bir tarihi yapının daha zamana yenik düşmesine ve korunacak bir değerin daha yok olmasına neden olduğunu vurgulayan Şahin, şunları kaydetti:
''Geçen 12 yıl sonunda; dünyanın en iyi koruma planlarından birisi sudan bahanelerle rafa kaldırılmış, hiçbir dişe dokunur koruma projesi gerçekleştirilmemiş, Hacı Bayram Türbesi önündeki meydanın otopark alanına dönüşmesine göz yumulmuş, Anakent Belediyesi'nce şifa niyetine bir tek esaslı tarihi yapı restorasyonu gerçekleştirilmemiş, Ulus bakımsız ve güvenliksiz bırakılmış, hak ettiği şekilde ele alınmamıştır.''
Yeni planlama çalışmasının ''bundan önce yapılan tüm planları ve birikimi gözardı ederek kapalı kapılar ardında, koruma mevzuatında ön görülen katılımcılığı hiçe sayarak hazırlandığını'' anlatan Şahin, en önemlisi planın bütünsellikten uzak olduğunu ifade etti. ''Ulus'u oluşturan yurttaşlara ait yerler için doyurucu hiçbir karar getirilmiyor'' diyen Şahin, bunun mülkiyet yapısı çok karmaşık olan Ulus'u yeni bir kaosa sürükleyeceğini vurguladı.
Şahin, ''Yeni plan sözde koruma ve güzelleştirme görüntüsü içinde, Ulus'un tüm dokusunu tahrip edecek'' dedi. Şahin, Anakent'in Ulus planındaki eksik noktaları şöyle anlattı:
''Yüzüncü Yıl, Anafartalar Çarşısı, Gençlik Spor Genel Müdürlüğü binası, yeni yapılan Ulus Şehir Çarşısı gibi ekonomik ömrünü tamamlamamış pek çok binanın yıkılması öngörülüyor. İnşaat süresince turizm ve ticaret gelirlerinde yaşanacak düşüşler ve kaybedilen işler düşünüldüğünde trilyonlarca liralık ülke kaynağı israf edilecek. İstanbul Kapalı Çarşı benzeri yapı düzeni getirilmek isteniyor. Ama bu Ulus'u tarihi bağlamından uzaklaştıracak, korunacak yapıların bulunduğu İsmetpaşa, Hacı Bayram, Hamamönü ve benzeri alanlarda yapı düzeni belirsizliğe bırakılacak. Ortaya konmuş çok önemli bir birikim ve onaylı gelişmiş planlar varken, Anakent tarafından 3 trilyon gibi bir rakama çok kısa sürede yaptırılan bu plan kamu kaynaklarının israfına da sebep oldu.''
Şahin, yenileme adı altında Ulus'un tarihi ve toplumsal bağlamından koparılarak yıkılıp yeniden yapılacağını belirtti. ''Tüm dünyada yapılan uygulamalar gösterdi ki; bu tür bir yaklaşım sonucunda tarihi kent merkezleri ya insansızlaşarak yaşamayan biblolara dönüşüyor ya daha da çöküntüleşiyor ya da tarihi özelliklerini tamamen kaybediyor'' diyen Şahin, bu sonuçların doğmaması için başta Ankaralılar olmak üzere ilgili tüm kesimlerin sürece katılımının ve uzlaşısının sağlanması gerektiğinin altını çizdi. Zafer Şahin, ''Aksi takdirde belki eskimiş tarihi yapıların yerini granit ve camla kaplı gösterişli binalar alacak ama Ankara ve Türkiye tarihinden ve kimliğinden çok şey yitirecek, binlerce yıllık tarihi birikim unutuluşa terk edilecek'' vurgusunu yaptı.
Neler yapılmalı?
ŞPO'ya göre, Ulus için atılması gereken öncelikli adımlar şöyle:
- Temmuz ayında Belediye Meclisi'ne sunulan ''Ankara Kentinin 1/25 bin Ölçekli Üst Ölçekli Planı'' henüz kamuoyu ile paylaşılmadı. Bu planda tarihi kent merkezine ilişkin strateji ve müdahale biçimleri üniversitelerin, meslek odalarının ve sivil toplum kuruluşlarının katkıları ile belirlenmeli.
- Üst Ölçekli 1/25 bin Ölçekli Nazım Planı'nın yapılması sırasında Ulus ve diğer tüm sit alanlarına getirilen kararlar için Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun görüşü ve onayı alınmalı.
- Üst ölçekli plan tamamlanıp yürürlüğe girdikten sonra bu plan kararları doğrultusunda başta Raci Bademli Planı olmak üzere tarihi kent merkezi için yapılmış olan planların yaşama geçirilmesi için çaba harcanmalı, bu planların revize edilmesi gerekiyorsa bu üniversitelerin, meslek odalarının ve bilimadamlarının katılımıyla, şeffaf ve katılımcı yöntemlerle gerçekleştirilmeli.
- Ulus Tarihi Kent Merkezi'nin kullanım ve gelişim ilkelerinin ve sınırlarının belirlenmesi için vakit kaybedilmeden ilgili mevzuat uyarınca Alan Yönetimi kurulmalı.
- Ulus Tarihi Kent Merkezi'ndeki tüm tescilli yapılar vakit kaybedilmeden ve onaylı planlar doğrultusunda işlevlendirilerek ve restore edilerek kente kazandırılmalı.
|
