|
Türkiye’de evlerde, işyerlerinde, fabrikalarda,
okullarda üretilen atığın yüzde 15’i geri kazanılabilir nitelikte. Her yıl ülke
genelinde üretilen 30 milyon ton atığın 4 milyon tonu geri kazanılabilecek
durumda olmasına karşın çöpe gidiyor. Çünkü 2005 yılında yürürlüğe giren
Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği yaygın bir
şekilde uygulanamıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin uygulamaya yanaşmadığı
yönetmelik kentte, sadece Kadıköy, Beşiktaş ve Pendik’te uygulanarak geri
kazanım çalışması yapılıyor.
AB Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Direktifi’nden yola çıkılarak hazırlanan
Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği, 1 Ocak 2005’te yürürlüğe
girdi. Ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması ve değerlendirilmesini
içeren yönetmeliğe yerel yönetimler pek sıcak bakmıyor.
“Yetkilendirilmiş Kuruluş” olan ÇEVKO ile işbirliği yaparak
yönetmeliğe uygun geri kazanım uygulamalarının yapıldığı İzmir ve Bursa
Büyükşehir Belediyeleri sınırları içinde 1.5 milyon nüfusa hizmet veriliyor.
Geri kazanım uygulamasının geliştirildiği ilk turistik bölge olan Marmaris
Belediyeler Birliği sınırları içinde yaklaşık 18 bin konut, 116 lüks otel, 30
restoran ve 2 marina geri kazanım sağlıyor.
Ankara’da Çankaya Belediyesi ilk aşamada 200 bin
Çankayalı’nın 50 bin konutta ayrı topladığı ambalajları geri kazandırıyor.
Yalova Belediyesi ile yürütülen çalışmalarda 40 bin nüfusa ulaşıldı.
Balıkesir’de 25 bin konuttan ambalaj atıkları geri kazandırılmak üzere ayrı
toplanıyor.
İstanbul’da Kadıköy Belediyesi, 8 bin konutta ve çok sayıda işyerinde 35 bini
aşan nüfusun çöpten ayrı topladığı ambalaj atıklarını geri kazanıma sevk ediyor.
İstanbul’da Beşiktaş ve Pendik, Antalya’nın Muratpaşa ilçeleri, Manisa ve Muğla
belediyelerinde geri kazanım uygulamaları 2006 yazında başladı.
İzmir ve Bursa’nın ardından, Adana ve Konya, öncü büyükşehir belediyeleri
olarak ÇEVKO ile işbirliği yapıyorlar. Ankara’da Yenimahalle ve Beypazarı’nda,
Gaziantep’te Şahinbey’de yönetmeliğe uygun projeler hazırlanıyor.
Ambalaj atıkları uygun şekilde kaynağında ayrı olarak toplanıp, türlerine
göre ayrıldıktan sonra, geri dönüşüm sanayiine sevk edilerek farklı şekillerde
ekonomiye, yani hayatımıza tekrar dahil oluyorlar. Çöp zannederek attığımız
şampuan şişesinden araba tamponu, süt kartonlarından masa-dolap gibi mobilyalar,
alüminyum içecek kutularından uçak gövdesi bile yapmak mümkün.
1 ton kâğıdın geri dönüştürülmesi ile 17 adet büyük ağacın kesilmesi önlenmiş
oluyor. Ayrıca kâğıt ve karton atıkların geri dönüşümü ile enerji tasarrufu
sağlanıyor. Doğaya karışması 400-1000 yıl süren plastiği geri dönüştürerek
petrol tüketimini önleyebiliriz. Bir alüminyum kutunun geri dönüşümü, içecek
kutusunun birincil hammaddesinden üretimine göre yüzde 90 enerji tasarrufu
sağlıyor. Kâğıdın geri dönüşümü ile üretimde yüzde 50 oranında enerji tasarrufu
sağlanır.
|
