BR>
Dünden bugüne Zeugma
Zeugma Antik Kenti yerleşim alanına Gaziantep İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
tarafından yerleştirilen tanıtım panosunda, kente ilişkin şu bilgilere yer
veriliyor: ''Zeugma kenti, M.Ö. 300'de Fırat
Nehri kıyısında Selevkos Kralı Slevkos Nikator tarafından kurularak, Selevkeia
Euphrates olarak adlandırıldı. M.Ö 64 yılında Romalılar tarafından zapt edilen
kentin adı ''geçit'', ''köprü'' anlamına gelen Zeugma olarak değiştirilerek,
Romalı komutan Pompeius tarafından Kommagene Kralı 1. Antiokhos'a hediye edildi.
Zeugma, Kommagene Krallığının büyük kentinden biri oldu. 5 bin askerden oluşan
IV. Roma lejyonu Scythia M.S. 66 yılından itibaren Zeugma'da konuşlandı. Zeugma
M.S. 2. yüzyıldan 3. yüzyılın ortalarına kadar altın çağını yaşadı. M.S. 256
yılında Sasani Kralı 1. Şapur Zeugma'yı yakıp yıktı. Zeugma'da yapılan kazılarda
Sasani yangınının izleri mozaiklerin üstünde açık seçik görülüyor. Bu tarihten
sonra Zeugma zenginliğini kaybetmesine karşın Geç Roma ve Erken Bizans dönemi
süresince de varlığını sürdürdü. Antiochia'dan Çin'e uzanan İpek Yolu Zeugma'dan
geçmekteydi. Fırat Nehri üzerinde sallardan yapılan bir köprü mevcuttu. Zeugma
ticari, stratejik ve kültür kültür merkeziydi.
Kurtarma kazıları
1992-2000 yılları arasında West Avustralya Üniversitesi, Anadolu Araştırmaları
Fransız Enstitüsü ve Nantes Üniversitesi ile Berlin Üniversitesi'nin katılımıyla
Gaziantep Müzesi başkanlığında yapıldı. Bu çalışmalarda Fırat manzaralı
teraslarda, tabanı rengarenk mozaik, duvarları fresk, oda içleri mobilya ve
heykelciklerle süslü villalar, hamamlar, forum ve arşiv odası bulundu.
Zeugma B bölgesinde 2000 yılında GAP Bölge İdaresi Başkanlığı'nın
organizasyonuyla çok uluslu acil kurtarma kazıları yapıldı. Bu kazılar Packard
Humanities İnstitute (PHI) tarafından maddi olarak desteklendi. Bu çalışmalarda
Gaziantep Müzesi Arkeoloji ekibiyle birlikte Oxford Unite, Nantes Üniversitesi,
Zeugma Girişim Grubu ve CCA restorasyon ekibi yer aldı.
Kurtarma
kazıları bittikten sonra kazılar, Gaziantep Müzesi başkanlığında Nantes
Üniversitesi ve Bern Üniversitesi arkeoloji ve eskiçağ tarihi bölümlerinden
arkeolog ve tarihçiler tarafından yapıldı. 2005 yılında Bakanlar Kurulu kararı
ile kentin bilimsel kazıları Ankara Üniversitesi tarafından üstlenildi. Kazı ve
restorasyon çalışmalarıyla yakın bir gelecekte kent, 'Zeugma Açık Hava Müzesi'
haline getirilecek.''
|