|
BR>
2010 Avrupa Kültür Başkenti
Ajansı tarafından yürütülen restorasyon ve yenileme çalışmalarıyla ele alınan
tarihi ve kültürel miras eserleri arasında Galata Mevlevihanesi, Surp Vortvots
Vorodman Kilisesi, Arap Camisi, Haseki Külliyesi, Kılıç Ali Paşa Camisi de
bulunuyor.
Galata
Mevlevihanesi
Osmanlı'nın Pera'da bıraktığı en derin iz olan
ve 1491 yılında 2. Beyazıt döneminde kurulan Galata Mevlevihanesi, 1925 yılında
tekkelerle birlikte kapatıldı. Mevlevihaneye bağlı yapılar bir süre lojman,
ilkokul ve karakol olarak hizmet verdikten sonra 1975'te Divan Edebiyatı Müzesi
olarak ziyarete açıldı. İstanbul'un ilk ve orjinal haliyle günümüze ulaşabilen
tek mevlevihanesi olan Galata Mevlevihanesi, ajansın 1 milyon 533 bin 812 TL'lik
bütçe desteğiyle yenilenen yüzüyle bu yıl ziyaretçilerini karşılayacak. Mevlevi
kültürünün gün ışığına çıkarılması ve günümüz müzecilik anlayışının sunduğu
modern tekniklerle sergilerin yapılmasına yönelik 2009 yılında başlayan bakım,
onarım ve koruma çalışmalarının tamamlandığı mevlevihanede, ayrıca Osmanlı
İmparatorluğu döneminin önemli dervişleri, neyzenleri ve divan şairlerinin
kabirlerinin bulunduğu Hamuşan Hazire Alanı'nın restorasyonu da yapıldı. Restore
edilen eserler arasında Halet Efendi Kütüphanesi, Halet Efendi Türbesi ve Şeyh
Galip Dede Türbesi de bulunuyor. Çevre düzenlemeleriyle de mevlevihane
bahçesinin ziyaretçilere daha nitelikli hizmet vermesi sağlandı.
Arap
Camisi
4. Haçlı Seferi'nden sonra
İstanbul'da kurulan Doğu Latin İmparatorluğu döneminde inşa edilen Latin
kiliselerinden biri olan Arap Camisi, milattan sonra 717 yılında İstanbul'un
fethi için gelen Müslüman Araplar tarafından ilk ezanın okutulduğu cami olması
nedeniyle ayrı bir önem taşıyor. Osmanlı döneminde ilk olarak Sultan 3. Mehmet
zamanında bir onarım geçiren Arap Camisi'nin etrafındaki yapılar 17. yüzyılın
sonlarına doğru olası zararları önlemek amacıyla yıktırıldı. 1734 yılında Saliha
Sultan tarafından büyük bir restorasyon çalışmasının yaptırıldığı cami, 1807'de
Galata'da çıkan yangında zarar gördü ve esaslı bir tamir geçirdi. 1868 yılında
2. Mahmut'un kızı Adile Sultan ile eşi Mehmet Ali Paşa tarafından yaptırılan
büyük bir restorasyon çalışmasına tabi tutulan caminin avlusunun altına bir
sarnıç ile şimdiki şadırvan inşa edildi. Balkan Savaşı'ndan önce tekrar tamir
edilen camide, Giritli Hasan Bey tarafından önemli değişiklikler yaptırıldı.
Caminin ahşap döşemesinin altından çok sayıda kitabeli ve armalı mezar taşı
çıkarıldı. Mihrabın yanındaki hücrenin ''Mesleme'nin Çilehanesi'' olarak
düzenlenmesi ve kaldırılan hünkar mahfili merdiveninin yerine rüya ile
keşfedildiği söylenen Arap Baba Türbesi'nin yapılması yakın tarihlerde
gerçekleşti. Vakıflar Genel Müdürlüğü mülkiyetindeki caminin restorasyonu,
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti programı kapsamında yapılıyor. Caminin,
koruma kurulu onaylı 2 milyon 462 bin 754 TL bütçeli restorasyon projesi, devlet
ve üniversite arşivlerinde yer alan belgelere, yerinde yapılan ayrıntılı
araştırmalara göre elde edilen verilere dayalı olarak, bilimsel kurulun
kararları doğrultusunda gerçekleştiriliyor.
Kılıç Ali Paşa Camisi
Kaptan-ı Derya Kılıç Ali'nin 16. yüzyılda Mimar Sinan'a yaptırdığı ve
Ayasofya'nın küçük boyutta bir kopyası niteliğini taşıyan Tophane'deki Kılıç Ali
Paşa Camisi, 2010 enerjisiyle yüzyılların tozundan arındırılıyor. Mimar
Sinan'ın, çok daha küçük ölçüde olmak üzere Ayasofya'nın planını ve Osmanlı
dönemi Türk mimarisinin unsurlarını kullanarak, değişik bir mimari anlayışla
inşa ettiği eser, Ayasofya mimarisinin geliştirilmiş bir aşaması olarak
nitelendiriliyor. İstanbul ulaşımının kilit noktalarından birinde bulunan, deniz
ve kara trafiğinin yarattığı hava kirliliğinden olumsuz etkilenen Kılıç Ali Paşa
Camisi, 7 milyon 202 bin 720 TL'lik restorasyon bütçesiyle tepeden tırnağa elden
geçiriliyor.
Haseki Külliyesi müze
oluyor
Fatih ilçesinin Haseki
semtinde cami, medrese, imaret, darüşşifa ve sıbyan mektebinden oluşan ve 16.
yüzyılda inşa edilen klasik dönem külliyesi olan Haseki Külliyesi, atıl durumdan
kurtarılarak müzeye dönüştürülecek. Mimar Sinan'ın baş mimar seçildiği yıl
Hürrem Sultan için yaptığı külliye içindeki medresenin, yürütülen restorasyon
çalışmalarıyla kütüphane ve enstitü merkezi olarak, müzeden bağımsız bir girişle
müze ziyaretçileri dışındaki kullanıcılara da açılabilmesi, imaret ve darüşşifa
yapılarının sergi birimi olarak, dış mekanların ise herkese açık dinlenme mekanı
ve aynı zamanda açık hava müzesi olarak kullanımı öngörülüyor. Bir süredir boş
tutulan külliyenin, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı tarafından
yürütülen 6 milyon 605 bin 50 TL bütçeyle restore edilerek, mayıs ayında
açılması planlanıyor.
Surp Vortvots
Vorodman Kilisesi
19. yüzyılın ilk
çeyreğinde Kumkapı'da patriklik makamına bağlı bir külliye olarak Krikor Balyan
tarafından inşa edilen Surp Vortvots Vorodman Kilisesi, restorasyon çalışmasıyla
iyileştirilerek, kentsel tasarım ölçeğinde kent kullanımına açılacak ve kültürel
bir işlevsellik kazandırılacak. 2 milyon 200 bin 877 TL'ye mal olacak
restorasyon ile kilisenin bir kültür merkezine dönüştürülmesi, sergileme ve
çeşitli kültürel aktivitelere uygun çok amaçlı bir işlev kazandırılması, ziyaret
edilebilir hale getirilmesi, Ermeni kültürünün gerek İstanbul bağlamında gerek
semt bağlamındaki tarihsel varlığına yönelik farkındalık bilincinin
oluşturulması hedefleniyor. 1940'lı yıllarda zincir ve halat fabrikası olarak
kullanılan, Varto ve Lice depremzedelerinin barınma ihtiyacını karşılayan
kilise, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansının yürüttüğü proje
çerçevesinde şehrin yeni kültür odaklarından biri olacak.
Diğer
projeler
İstanbul 2010 Avrupa
Kültür Başkenti Ajansı, restorasyon projeleri kapsamında kentteki muhtelif
türbeleri de restore ediyor. Toplam 4 etapta tamamlanacak türbeler
restorasyonuyla, Türk ve İslam dünyası için önemli kişilerin türbelerinin ve
hazire alanlarının bakım ve onarım çalışmalarının yapımı amaçlanıyor. 4 milyon
982 bin 60 TL'ye mal olacak restorasyon kapsamında 22 ayrı türbe ve hazire alanı
ele alınıyor.
İstanbul 2010 Avrupa Kültür
Başkenti Ajansının hayata geçirdiği restorasyon projeleri arasında 1 milyon 328
bin 407 TL bütçesiyle Şehzade İmareti restorasyonu, 8 milyon 779 bin 200 TL
bütçesiyle Kandilli Geleneksel El Sanatları ve Kültür Merkezi, 2 milyon 237 bin
594 TL bütçesiyle Şehzade Türbeleri ve Hazire Alanları Projesi, 8 milyon 492 bin
930 TL bütçesiyle Sultanahmet Meydanı düzenlemesi, 1 milyon 319 bin 240 TL
bütçesiyle Fatih Davutpaşa Medresesi, 3 milyon 186 bin TL bütçesiyle Eyüp Rami
Kışlası Kütüphane Binası, 2 milyon 391 bin 619 TL'lik Otağ-ı Hümayun Binası'nın
restorasyonu öne çıkıyor.
Restorasyon projeleri
dışında, UNESCO Dünya Miras Komitesinin 2004 yılından beri istediği, ancak
bugüne kadar ilgili kurumların programlarında yer veremediği ''Tarihi Yarımada
Alan Yönetim Planı'' da İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansının bütçe
katkısı ve ilgili kuruluşların koordinasyonuyla yapılarak UNESCO'ya iletildi.
Yenikapı Marmaray Metro Transfer Merkezi'ndeki
kazılar sonucu ortaya çıkan İstanbul'un 8 bin yıllık geçmişini belgeleyen
arkeolojik alanın uluslararası ve ulusal tasarımcılar eliyle projelerinin elde
edilmesi için de İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile ortaklaşa çalışmalar
başlatıldı.
İstanbul'un Anadolu yakasında
yürütülen en kapsamlı arkeoloji çalışması olan Küçükyalı Arkeoloji Parkı'ndaki
kazılar, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansının 360 bin TL'lik bütçe
desteğiyle 2010 yılında da devam etti. Ayrıca aralarında Hasköy Mayor Sinagoğu,
Kariye Müzesi, Sirkeci Hocapaşa Yayalaştırma Bölge İyileştirme, Beykoz Riva
Kalesi restorasyon ve iyileştirme projelerinin de yer aldığı çok sayıda proje
hayata geçirildi.
Öte yandan, Şişli
Kaymakamlığı olarak kullanılan Köse Mehmet Raif Paşa Konağı, İstanbul'da modern
bankacılığın, kentte ilk belediyenin kuruluşunun, kentsel altyapının
modernleşmesinin, yeni eğitim kurumlarının oluşmasının öncüsü olan Abraham
Salomon de Kamondo'nun anıt mezarının da restorasyonu ele alındı.
|
