46 Yıllık Perde Kapanacak mı?

br />
AST bir tiyatro okulu

Paris’te tiyatro eğitimi alan, Ağaoğlu’nun kardeşi Güner Sümer de katıldı ekibe. Perdesini ilk kez, 6 Aralık 1963’te Godot’yu Beklerken oyunuyla açtı. Onu Brendan Behan’ın Gizli Ordu oyunu takip etti, Nikolay Gogol’ün Ölü Canlar’ı, Jean Paul Sartre’ın Mezarsız Ölüler’i... Perde açıldığında baskılarda başladı, üç oyun için de soruşturma açıldı. Tiyatronun halkla ilintileri, halka yararı, dikkate alınarak seçiliyordu oyunlar; Ruzante’nin Yosma’sı, Cahit Atay’ın Sultan Gelin’i, Sermet Çağan’ın Ayak Bacak Fabrikası, Max Frisch’in Saf Adam ve Kundakçılar’ı, Bertolt Brecht’in Arturo Ui’nin Önlenebilir Yükselişi... Bunlar için de soruşturmalar açıldı. Hatta oyunlarla ilgili TBMM’de soru önergesi verildiği de oldu. Çiyiltepe 1967’de bir turneye giderken trafik kazasında ölünce genel sanat yönetmenliğini Güner Sümer devraldı. AST, 1968’de hisse senetlerinden yüzde 70’ini satışa çıkarıp “Anonim Şirket” olduğunu açıkladı. 70’ler herkes için zordu. 1971’de sahnelenen Bertolt Brecht’in Hitler Rejiminin Korku ve Sefaleti oyunu yüzünden Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı tiyatroyu süresiz kapattı. Yoluna devam etmek için adındaki “S”yi atıp Ankara Tiyatrosu oldu. 1972’de, beraat edince eski adına geri döndü.

1974-1975 döneminde, Maksim Gorki’nin romanından Brecht’in oyunlaştırdığı Ana, Rutkay Aziz’in rejisiyle sahnelendi. Seyirciler oyundan çıkarken sahnede söylenen “1 Mayıs Marşı”nı hep bir ağızdan söylüyordu. Ankara Basın Savcılığı, soruşturma açtı, oyuncular tutuklandı. Meral Niron ve Erkan Yücel’in de bulunduğu oyunculara işkence yapıldı... 1975’ten itibaren yönetimdeki isim artık Rutkay Aziz’di, hâlâ da o. Bir yıl sonra binalarından oldular, ama durmadılar, aylarca Güven Park’ta, kahvelerde, evlerde çalıştılar. 1979’da tekrar sahnelerindeydiler. 12 Eylül’de baskılar daha da yoğunlaştı, davaların sayısı arttı. Yine de AST bildiği yolda devam etti, yüzlerce oyuncu, yazar, yönetmen, sahne tasarımcısı, sahne müzikçisi ve teknisyeni yetiştiren bir okul oldu. Ta ki şimdiye kadar... Yaşı kırkın üstünde olanlar AST’ın oyununa bilet almak için, İstiklal Caddesi’nde, Dormen Tiyatrosu’nun bulunduğu pasajdan dışarı taşan kuyrukta beklediklerini anlatadursun darbelerin, davaların kapatamadığı AST şimdi zor günler geçiriyor.