|
arın Atatürk'ün Ankara'ya gelişi kutlanacak. Mustafa Kemal Paşa, 1919'da geldiği bu küçük kasabayı 4 yılda başkente dönüştürdü ve Ankara'yı hayalindeki modern Türkiye'nin örnek mekânı haline getirdi. O hayalin bir örneği, 1937'de Alman mimar Bruno Taut'a ısmarladığı opera binasıdır.
İtfaiye meydanına kurulacak olan opera, dönemin parasıyla 2.5 milyon liraya mal olacak ve 1500 dinleyici alacaktı. Proje, Atatürk'ün ölümüyle suya düştü. Ama o bina, 70 yıl sonra bugün hâlâ yapılmaya çalışılıyor.
***
Konu, önceki hafta Çankaya'da toplanan "Milli Komite"nin gündemindeydi.
"Geçen 70 yılda ne yapıldı?" diye sorarsanız söyleyeyim: Bol bol toplantı yapıldı. Ata'nın ölümünden sonra 10 yıl kimse ilgilenmedi. 1947'te Milli Eğitim Bakanı, ayrı bir opera binası yapılamayacağını anlayınca mimar Paul Bonatz'dan İtfaiye Meydanı'ndaki Sergi Evi'ni operaya dönüştürmesini istedi. Sergi Evi'nden bozma bir opera yapıldı.
1980'de "Atatürkçü idare" konuyu gündeme aldı. Ankara'ya bir "Atatürk Kültür Merkezi" kurulması kararlaştırıldı. Bu amaçla kurulan Milli Komite, Gençlik Parkı'nı ve Hipodrom'u da kapsayan büyük alanın 1. bölgesi için mimari proje yarışması açtı.
Birinci olan Özgür ve Azize Ecevit'in projesi başkente yaraşır bir sanat vahası yaratıyordu: Kentin merkezinde müze, sergi salonu ve kütüphanenin yanı sıra konser, tiyatro, opera, bale için ayrı ayrı salonlar yapılacaktı. Ancak 160 milyon dolarlık proje parasızlıktan uygulanamadı. Hipodrom'un bir bölümüne daha önce yapılan Atatürk Kültür Merkezi adlı piramit de çürümeye ve kaderine terk edildi.
***
Tabii proje uygulanmayınca başkentin göbeğindeki devasa boş arazi iştahları kabartmaya başladı. 2004'te Ankara Belediyesi bölge için yeni bir proje hazırladı. Buna göre AKM kaldırılacak; Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi projesi iptal edilecek; oraya Orta Asya'dan bu yana Türk tarihinin, Selçuklu, Osmanlı, cumhuriyet dönemlerinin sergileneceği bir "Türk Tarih ve Kültür Parkı" yapılacaktı.
Projeye bir de "Kurtuluş Savaşı Müzesi" eklenerek, kararı verecek olan Milli Komite'nin askeri kanadı memnun edildi. Ve önceki hafta Milli Komite sessiz sedasız belediyenin önerisini benimseyerek piramidin yıkım kararını onayladı.
Şimdi, belki İstanbul AKM'den önce Ankara AKM yıkılacak; arazi temizlenip Melih Gökçek'e teslim edilecek. Aslında hükümet ve belediye, projedeki kültür merkezini de iptal ettirip operayı yeni yaptırılan CSO inşaatına eklenecek olan küçük bir binaya sıkıştırmak istiyordu; ama bu, Opera Solistleri Derneği'nin ve sanat gönüllülerinin çabaları sayesinde gerçekleştirilemedi. O konu, Köşk'ün el değiştirmesinden sonraya bırakıldı.
***
Başkentte halen Opera adlı bir semt var, ama hâlâ modern bir opera, bale binası, konser salonu yok. Sadece başkentte mi? Türkiye'de yok. Hükümet ödenek ayırır da proje uygulanırsa Türkiye'nin tek opera binası o alanda kurulacak. Ödenek ayrılmazsa o alandaki tek kültür sanat merkezi de yıkılacak yakında...
Yarın Ata'nın Ankara'ya gelişini değil, Ankara'nın elden gidişini ansak daha iyi olacak galiba...
|
