Duygu Erten

/FONT>

BREEAM sertifikası almış binaların sayısının LEED sertifikası almış binalardan daha fazla olmasının bir nedeni, BREEAM-Homes daha ilk günden evler içinde sertifika sistemi sunarken, LEED evlere sertifika vermeye 2008’de başlamış ve öncelikle ticari binalara yoğunlaştığından sayıca geride kalmıştır. Çeşitli LEED girişiminin yönetmelikler, kanun hükmünde kararnameler, önermeler, düzenlemeler, direktifler ve teşvik edici önlemler kanalıyla ABD’de 44 eyalette 186 yerel yönetim (122 şehir, 34 bölgesel ve 30 kasaba), 31 valilikte, 12 federal ajans ya da departmanda, 15 devlet okulu yetki alanında, 39 yüksek öğrenim kuruluşunda benimsenmesi ve bu kamu kurumlarınca sahip olunan ya da kullanılan LEED sertifikalı binaların LEED projelerinin yüzde 26’sını teşkil etmesi dikkat çekicidir. (Federal hükümet 138 sertifikalı ve 1236 sertifika aşamasında, Eyalet hükümetleri 216 sertifikalı, 1527 sertifika aşamasında ve yerel yönetimler 344 sertifikalı 2310 sertifika aşamasında projeye sahiptir.) (6)

Yine 100.000 üzerinde BREEAM sertifikalı ve 650.000 dolayında kayıtlı projenin büyük bir çoğunluğunu özel sektör projelerinin teşkil etmesi ile birlikte BREEAM değerlemesi şart koşulan bazı kamu binaları şu biçimdedir. English Partnerships bütün yeni projelerinde BREEAM ecohomes VERY GOOD ya da EXELLENT, Office of Government Commerce (OGC) Mart 2003’den başlayarak bütün yeni projelerinde BREEAM EXCELLENT, DCSF (Department for Children, Schools and Families) yeni ya da renovasyon projelerinde BREEAM VERY GOOD, Housing Corporation Nisan 2006’dan itibaren ecohomes VERY GOOD, Welsh Assesmbly Government BREEAM ve Ecohomes VERY GOOD ve yüksek profilli projelerde EXCELLENT olmayı zorunlu hale getirmiştir. (7)

Türkiye’ye bu sistemleri adapte ederken binaların performanslarının ölçülmesinin sürekliliği ve bunun uluslararası enerji değerlendirme sistemlerine göre adapte edilmesi kritik önem taşımaktadır. Var olan haliyle, LEED ve BREEAM değerlendirmelerini binaların içine yerleşilmeden var olan parametrelere dayandırmaktadır. Sözgelimi, bina içine yerleşildikten sonraya bağlı olan LEED kredisi, bina performansını bu yerleşmeden bir yıl sonra ölçümlenecek biçimde kontrat yapmaya yöneltmektedir. BREEAM ise şu anda standartlarını binanın bütün yaşam döngüsü süresince bina operasyonunun etkin bir biçimde teyit edilmesi üzerine kurgulamaya çalışmaktadır. BREEAM’in yaklaşımı uzun dönemli enerji tüketiminin azaltılması için kritik önem taşımaktadır. (2)

BREEAM ayrıca enerji alanındaki koşullarını Avrupa Birliği’nin enerji performans sertifikası (EPC) sistemine uyarlamaya çalışmaktadır. Bu yolla, BREEAM puanlarını standart EPC analizi sonuçlarına uygun olarak vermekte ve böylelikle sektörde binaların enerji performanslarını ölçmeyi yaygınlaştırmayı hedeflemektedir. LEED de bir enerji modeli kullanmayı önerir. Ancak sektörde kullanıcıya bağlı olarak değişik metotlar (farklı yazılımlar) kullanılmaktadır. Türkiye’de 2007’de çıkan ve yönetmelikleri 2008’de tamamlanan Enerji Yasası belli bir metrekareden büyük binalarda Enerji Performans Sertifikası almayı mecbur kılmıştır. Buradan yola çıkarak BREEAM’in enerji alanında koyduğu ölçütler, Türk sertifika sistemi için adaptasyonunun daha geçerli olduğunu işaret etmektedir. Bu kanuna karşın, hem BREEAM sertifikasının kullanımı hem EPC konusunda Türkiye’de uygulama alanında henüz çok yol alınması gerekmektedir.

Aynı zamanda, LEED tasarım ekibine çok yüksek düzeyde bir standartlaştırma sunmakta ve bu da LEED’in pratik olarak uygulanmasını kolay kılmaktadır. LEED’in referans kitapçığı LEED AP’ler konuyla ilgili bilgi dağarcıklarını genişletmek ve derinleştirmek için çok yararlı bir referanstır. BREEAM de online kaynaklar sunmaktadır ancak denetçi tasarım süresinde proje ekibi entegre etmezse bağımsız bir duruş sergilemektedir. Meşruluğun ve sorumluluğun bu iki sistemin temel taşları olduğundan yola çıkarak, standart materyaller kullanmak Türkiye’de sertifika sistemi oluşturma ve kullanma dönemindeki saydamlık çabalarını sonuca ulaştıracaktır.