|
br />
‘Her beş binadan dördü kaçak yapılmış’
Türkiye'nin neresinde olursa olsun orta büyüklükte bir depremde bile büyük
hasar meydana geliyor. Neden?
Çünkü ülkemizdeki konutların yaklaşık yüzde
40’nın inşaat yapım ruhsatı yok. İnşaat yapım ruhsatı olan binaların da yaklaşık
2/3 ünün de yapı kullanma izin belgesi yok. Yani yapılmış olan her 100 binadan
ancak 20’sinin hem inşaat yapım ruhsatı hem de yapı kullanma izni bulunuyor.
Bu durum ne demektir?
İnşaat yapım ruhsatı alınabilmesi için binaya ait mimari, taşıyıcı sistem
(örneğin bina betonarme yapılacaksa statik-betonarme) projesi, sıhhi tesisat ve
elektrik tesisatı projelerinin yapılarak ilgili belediyeye verilmesi gerekiyor.
İnşaat yapım ruhsatı olmayan binaların ya projesi yoktur ya da projesi
yönetmeliklere uygun yapılmadığı için onaylanmamıştır. İnşaat yapım ruhsatı olan
ancak yapı kullanma izin belgesi olmayan binalar ise projelerine uygun şekilde
yapılmadığı için yapı kullanma izni alamamıştır. Yani bu binalar ya proje yapım
safhasında mühendislik hizmeti hiç almamış veya gerektiği gibi projesine uygun
yapılmamıştır. Yapım safhasında bu binalar hiç mühendis yüzü görmediği için
ustalar, mal sahibi veya müteahhitin yetersiz bilgisi ile inşa edilmiş ve halen
de edilmektedir.
Sağlam ve güvenli
Proje yapım ve inşaat yapım safhasında mühendislik hizmeti satın almasının
bedeli bina maliyetinin yaklaşık yüzde 2 -3’ü kadar tutuyor. Ama insanımız
toplam inşaat maliyeti içinde küçük bir miktar olan bu bedeli teknik elemana
ödemek istemiyor. Bu ödeme yerine, ‘bu parayla ben temelimi yaparım’ zihniyeti
ile hasta (güvenliği olmayan) bina yapımına başlamayı tercih ediyor.
Oysa hasta binanın tedavisi hem zaman alıcıdır, hem de belli bir maliyeti
vardır. Bazen de çözüm ekonomik olmadığı için binanın yıkılıp yeniden yapılması
tercih ediliyor. Ben müteahhitin demirden çimentodan çaldığını düşünmüyorum. Bu
zihniyetin çok gerilerde kaldığına inanıyorum. Bir bloğun yıkılmış olmasının
nedeni sadece yapım aşamasında işçiliğe gerektiği gibi özen gösterilmemiş ve
küçük ama önemli hatalar yapılmış olmasından kaynaklanıyor..
O halde sağlam, güvenli, depremlerde hasar görmeyecek bir bina elde etmek
için ne yapılmalıdır? Binanın toplam maliyetinin yaklaşık yaklaşık 3 -4
civarındaki bir bedeli teknik elemanlara ödemeyi kabul ederek iyi bir projesi
olan ve iyi bir şekilde teknik elemanca denetlenerek yapılacak olan bina
yaptırmak gerekir. Binanın hastalığını ancak deprem ortaya çıkarır. Hasta
bir konut sahibi olmamak için işin başlangıcında, düşünce safhasında iyi bir
inşaat mühendisine başvurarak yola çıkmanızı özellikle tavsiye etmek isterim.
Sizce yıkılan bu blok kime ait?
Özellikle 1975 -1995 yılları arasında mahalleler içinde yıkılıp yeniden
yapılan bugünkü önemli yapı stoğunu oluşturan binaların müteahhitliğini yapmış
olan kişilerin zihniyetini bu fotoğraf en iyi şekilde gösteriyor. Fotoğrafta
birbirinin tıpatıp aynı olan iki blok görülüyor. Bu iki blok kat karşılığı
sözleşmesi ile bir blok mal sahibine, bir blok müteahhite ait olmak üzere inşa
edilmiştir.
Konuk yazar Ömer Zafer Alku
|
