Kültürel Mirasa Vakıf Kılıfı

TBMM’ye sunulan “Vakıflar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” pek çok kültür varlığı için tehdit oluşturuyor. Söz konusu kanun değişikliği ile pek çok belediyeye ait kültürel, sanatsal ve sosyal alanların merkezi idareye devredilmek isteneceğini belirten şehir plancıları ve mimarlar, bu durumun kamu yararından çok yandaş vakıflara çıkar sağlama amacı taşıdığını savundu.

BirGün’den Sibel Bahçetepe’nin haberine göre; söz konusu kanun teklifinde “Vakıf yoluyla meydana gelip de her ne suretle olursa olsun Hazine, belediye, özel idareler, köy veya diğer kamu tüzel kişileri ile bunlara ait müessese, iktisadi işletme ve bağlı ortaklıklarının mülkiyetine geçmiş vakıf kültür varlıkları, mazbut vakfına devrolacak. Söz konusu tüzel kişiliklerin mülkiyetinde olup doğrudan vakfedilen veya mevcut olup olmadığına bakılmaksızın vakıf kaynaklarından inşa edilmiş, onarılmış veya ilaveler yapılmak suretiyle katkı sağlanmış vakıf kültür varlıkları, vakıf yoluyla meydana gelmiş sayılacak” maddesi alıyor. Bu maddenin vakıf mülklerini korumaya yönelik çıkarıldığı, kaybolmuş veya amacı dışında kullanılan vakıf mallarının yeniden vakıflarda toplanması olarak yapıldığı iddia edilse de bununla ilgili ciddi endişeler yaşanıyor.

Akademisyen ve şehir plancısı Prof. Dr. Pelin Pınar Giritlioğlu, söz konusu kanun değişikliği teklifini “Belli ki bütün gayrimenkulleri merkezi yönetimin eline geçirme ve yönetme çabası” diye değerlendirdi. Giritlioğlu, “İBB’nin elindeki gayrimenkulleri merkezi yönetimin eline geçirme çabasıdır. Böylelikle de büyükşehir belediyesini zayıflatma, etkisizleştirme, kaynaklarını her yönden elinden alma çabası hayata geçecektir. Bu aslında toplumu cezalandıran bir güç yarışı. Çünkü bu varlıklarda yerel yönetimler gelir elde ediyor ve bunu da kamuya aktarıyor. Yapılmak istenen değişiklik ile belediyelerin bu gelirleri kısılacak ve elinden alınacak. Dolayısıyla halka verdiği kamu hizmetlerinde de bir daralma söz konusu olacak” dedi.

Bu durumun aynı zamanda bu mekanların ticarileştirilmesi anlamına da geleceğini anlatan Giritlioğlu “Aslında bütün varlıklarımızın eski eserlerimizin giderek metalaştırılması anlamına geliyor. Kültür alanının metalaşması süreci bu kanun teklifiyle sürecek. Olan yine halka olacak. Seçimle alınamayan güçler bu tür yasal oyunlarla elinden alınmaya çalışılıyor" diye konuştu.

Yandaşa peşkeş
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) CHP Meclis Üyesi ve mimar Barış Antik de kanun teklifine tepki göstererek “Teklifte deniyor ki vakıf tarafından inşa edilmiş ya da herhangi bir vakıf tarafından eklenti yapılmış ya da bir dönem bakımı yapılmış tüm mülkiyetlerin vakıflara devredilmesi öngörülür.’ Bu çok önemli bir durum. Vakıflar bir müzeye, bir tarihi mekana bir yenileme, bir eklenti yaptıysa el koyabilir” dedi.

Müze Gazhane, Feshane, iskeleler, Beyoğlu Sineması, Yerebatan Sarnıcı gibi pek çok alanın tehlikede olduğunu dile getiren Antik, “Ülkede vakıflarla ilişki içinde olmamış yer bulmak neredeyse zor. Kanun teklifi yasalaşırsa bu yapıların tamamı Vakıflara geçebilir” uyarısında bulundu.

Haberin tamamına linkten ulaşılabilir.