Mekke'de Konaklama Kompleksi / Uluslararası Mimarî ve Kentsel Tasarım Proje Yarışması Birincilik Ödülü
|
Yarışma Jürisi: Dr. Cemil Akbar Dr. Yasser Balila Dr. François Vigier Dr. Tarık Ali Faddak Jaffar Touqan Dr. Abdulhamid ibrahim Jüri Raporu Yarışmacı problemin çözümünde yalın bir yaklaşım sergilemiştir. Üst ölçekte alınan kararlar, arsanın genel organizasyonunu yönlendirmiştir. Bu yaklaşım, genel organizasyon ve sirkülasyona, kalabalık insan gruplarının yönlendirilebilmesini sağlamıştır. İslam ve Arap kentinin geleneksel dokusu büyük bir duyarlılıkla yeniden yorumlanarak çağdaş yerleşim grupları geliştirilmiştir. Kamusal ve özel mekânların net bir şekilde ayrılmış, geleneksel kent formları farklı bir yaklaşımla yeniden yorumlanmıştır. Böylece çevreye belirgin bir kalite getiren farklı iç ve dış mekânlar ortaya çıkmıştır. Daha küçük ölçekte, konaklama birimleri net bir yorumla organize edilmiştir. Bu yaklaşım, belli zaman ve koşullarda aşırı kalabalıklaşacak olan yerleşimin kullanılımını oldukça kolaylaştırmıştır. Konut tipolojileri, programın ana hedeflerinden olan, "yılın farklı zamanlarında farklı gereksinimlere yanıt verebilme" koşulunu yanıtlamıştır. Proje bunu, mekânların özgün ve düzeyli bir şekilde detaylandırılması ve mahremiyete karşı gösterdiği duyarlılıkla gerçekleştirmiştir. Bütün bunların ötesinde, çözümün yalınlığı ve ifade ediliş biçimi, Hac ritüelinin yalınlığı ile de örtüşmüştür... Değerlendirme Ölçütleri • Genel olarak 100 bin hacıyı kısa süreli dönemlerde barındıracak bir yerleşimin projelendirilmesi, alışılmış konut tasarımında karşılaşılanların ötesinde bir takım problemler içermektedir. Hac sırasında kompleks, esas olarak şehre gelen hacıların kısa süreli barınma gereksinimlerini karşılayacaktır. Diğer zamanlarda ise farklı grupların kısa ve uzun süreli konaklama gereksinimlerine yanıt verecektir. Bunlar ise Mekke’ye Umre ziyareti gibi nedenlerle gelen kişiler, gruplar ve ailelerdir. • Farklı kullanıcıların gereksinimlerini karşılamak esnek bir tasarım anlayışını zorunlu kılmaktadır. Hac zamanındaki yoğun kullanım dönemi ile diğer konaklama dönemlerindeki değişimlere kendini uyarlayabilen bir yaklaşım şarttır. • Gerek arsa bütününde gerekse konaklama birimlerinde başarılı bir çözümün ön koşulu olarak net bir dolaşım şeması aranmıştır. Ziyaretçiler, özellikle Hac zamanında kaldıkları odadan, toplu ulaşım araçlarına kadar katedecekleri yolu kolaylıkla bulabilmelidirler. Bu kolaylık gittikleri kutsal mekânlardan kaldıkları mahalle birimlerine dönüşleri sırasında da sağlanmalıdır. İster arsa dışındaki toplu taşıma araçlarına ulaşım, ister genel abdesthane vb. mekânların kullanımı olsun, bu noktalardaki bekleme zamanları en aza indirilmelidir. • Yoğun ziyaret zamanlarda fazla kalabalıklaşmanın olması kaçınılmazdır. Yine de, mahremiyet için uygun koşulların yaratılması gereklidir. Başarılı bir tasarım farklı ölçeklerde buna fırsat veren çözümler üretmelidir: toplu uyuma mekânlarında yatakların yerleştiriliş biçimi, wc-lavabolara ulaşım olanakları, ibadet etmeye, yalnız kalmaya uygun rahat ve sessiz iç ve dış mekânlar yaratılmalıdır. • Doğal iklimlendirme, güneş ışığının akılcı bir şekilde kontrolü ve kullanımı önemlidir. Yapay soğutma ve havalandırmanın gerekliliği her ne kadar kaçınılmazsa da, özellikle yoğun kullanım dönemlerinde enerji tüketiminden tasarruf yapmak doğru olacaktır. • Jüri dış mekân kullanımına özel bir önem vermiştir. iyi bir çözümde, yoğun kullanım zamanlarında yayaların yönlendirilmesi, kalabalık grupların mekânı kullanımının ele alınış biçimi aranmıştır. YAPI 223
|
