Ötekileştirilmeye Direnen Teknikerler ve Yapı Denetimi Yasa Tasarısı

Yapı Denetimi Yasa Tasarısı üzerinde çalışmalarını sürdüren Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı, 12.04.2012 Tarihinde 'Yapı Denetimi Hakkında Kanun ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Taslağı' ile ilgili  yaptığı çalışmayı daha önce ilgili sivil toplum örgütleri ile paylaşmış; aradan geçen süre zarfında yaptığı değerlendirmeler neticesinde yeni bir çalışma yapmıştır. 'Yapı Denetimi Kanunu Tasarısı Taslağı', 19.04.2013 tarihinde oda, borsa, dernek, federasyon gibi on bir sivil toplum kuruluşu ile paylaşılmış ve görüş istenmiştir. Görüşü istenen on bir sivil toplum kuruluşu arasında, teknisyen, tekniker ve teknik öğretmenleri temsilen hiçbir sivil kuruluş yer almamıştır.

Yapı sektörünün vazgeçilmez elemanları olarak nitelenen ve nitelikli ara eleman diye tabir edilen teknikerler, yasa tasarısını hazırlayanlar tarafından ötekileştirilmiştir. Bu tasarı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın teknik elemanlara bakış açısını yansıtmaktadır. Bilgiyi, beceriyi, tecrübeyi görmezden gelen; her işi diploma yapar mantığı yasa tasarısına hakim kılınmıştır.

Yasa tasarısının bu haliyle yasallaşması; mimar ve mühendislere istihdam sağlamak adına, çoğu şantiyelerde 'imzacı mühendis' kavramını yaygınlaştıracaktır. Taşralarda mimar ve mühendislerin sayıca yetersiz olduğu bilinen bir gerçektir. 'Afet Riski Altındaki Yapıların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun' ile yıkılıp yeniden yapılacak yapılar ve mevcut yapılaşmanın devam ettiğini de hesaba katarsak, taşralarda ciddi sıkıntılar yaşanacaktır. Bunlara ilaveten bu yasa tasarısında yeni mezun mimar ve mühendis ile yıllarını bu işlere harcamış tecrübeli mühendisler aynı ölçekte ele alınmış; yetkin mühendislik ile mühendislik birbirinden görev, yetki ve sorumluluk açısından ayrıştırılmamıştır. Yetkin mühendislik kavramının bir benzeri, teknikerler için de uygulanmaya konulmalıdır. Zira meslekte ömrünü harcamış bir teknikerlerle yeni işe başlayan bir tekniker, aynı terazide tartılmamalıdır. Yetkin mühendis kavramının yanına, yardımcı kontrol elemanları için 'yetkili tekniker' veya 'uzman tekniker' gibi, sorumluluklarının ve yetkilerinin de sınıflandırılacağı bir anlayışın hakim olması gerekmektedir.

Yasa tasarısının teknikerleri ilgilendiren maddeler hakkında değerlendirmeler:

1) Yapı Denetimi Kanun Tasarısı Taslağı’nın 3’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının İ bendinde;

"Müstakil Yapı Deneticisi: Bakanlıktan yapı deneticisi belgesi alarak uzmanlık alanına uygun olarak yapıların denetim işini yürüten ilgili meslek odasına tescilli, mesleki yetkinliğe haiz mimar ve mühendisleri ifade eder", denmektedir. Bu maddeden sonra gelmek üzere; müstakil yapı denetici yardımcısı eklenmelidir.

"Müstakil Yapı Denetici Yardımcısı: Bakanlıktan yapı denetici yardımcısı belgesi alarak ihtisas alanına uygun olarak yapıların denetim işini yürüten müstakil yapı deneticisine yardımcı olmak üzere, meslekleri ile ilgili bağlı oldukları kuruluşa üye olan; teknisyen, tekniker ve teknik öğretmenleri ifade eder", hükmü eklenmelidir. Müstakil yapı deneticisinin zorunlu nedenlerden dolayı iş başında bulunamadığı durumlarda, yapıların inşasının devamı ve denetimi bu yolla sağlanmalıdır. Ayrıca meslek disiplinin sağlanması ve belgelendirme işlemlerinin yapılması için meslek odaları olmayan teknisyen, tekniker ve teknik öğretmenlerin, meslekleri ile ilgili bağlı oldukları kuruluştan belge almaları sağlanmalıdır. Böylelikle, meslek içi disiplin ve denetimin sağlanmasının önü açılmalıdır.