Yaylaları Turizme Açarken Yok Edecekler!

TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Eski Başkanı ve Çevre Sorunları Araştırma Merkezi Başkanı Baran Bozoğlu, insanların detaylı bilgiye ulaşamamasının en büyük tahribat olduğunu belirtiyor.

Bozoğlu, Yeşil Yol Projesi'nde bütün projelerde olduğu gibi ÇED raporunun dikkate alınmadığı ve insanlara detaylı bilgi verilmediği için karşıyız diye belirtti. Sözcü Gazetesi'nden Eser Akgül'ün haberine göre, yaylaları turizme açarken yok edecekler diyen Bozoğlu'nun Sözcü'ye yaptığı açıklamalar ise şöyle:

Proje aslında geçmişe dayanan bir proje. Ertuğrul Günay'ın turizim bakanlığı döneminde çeşitli raporlarda turizm gelişim planlarında da ifade edilmiş projeler arsında yer alıyor. Tabi çeşitli planlarda genel hatlarıyla raporlarda zamanında yer almış olmasına rağmen detaylar hiçbir zaman kamuoyu ile paylaşılmadı ve hep genel ifadeler kullanıldı. Buradaki amaç aslında Karadeniz'deki bütün yaylaları birbirine bağlamak. Artvin'den başlayıp Rize, Trabzon, Giresun, Ordu, Gümüşhane, Bayburt ve Samsun'a kadar giden bölgenin tamamındaki, kaba tabiriyle Sarp Sınır Kapısı'ndan Samsun'a kadar bütün yaylaları birleştirmeyi amaçlayan bir proje olarak ifade ediliyor. Bu yol aslında mevcut olan Karadeniz'deki sahilden geçen yola paralel bir yol olarak düşünülebilir.

Ancak burada sıkıntılı olan bir takım noktalar var. öncelikle şunu söyleyeyim: Bu bölge içerisinde, tabi 2600 km gibiçok uzun bir yoldan bahsediyoruz, yolun geçtiği güzergahta 1., 2. ve 3. derece doğal sit alanları var. Bu doğal sit alanlarının korunması gerekiyor. Aynı zamanda mera alanlarının da bu güzergah üzerinde olduğunu biliyoruz. Bu alanlara dair ne tip çalışmalar yapıldığı kamuoyu ile paylaşılmış değil. Hatta bir çalışma yapılmadığını şu an söyleyebilirim. Meralarla ilgili Mera Komisyonunun kararlarını henüz kamuoyu ile paylaşmadılar. Aynı zamanda koruma amaçlı imar planlarının yapılmadığını da biliyoruz. Çünkü çok doğal ve bakir bölgelerden bahsediyoruz. Dolayısıyla çok plansız bir yapılaşmayla karşı karşıyayız. Ama görünen o ki tıpkı 3. havalimanında ve Karadeniz sahil yolunda olduğu gibi sanki biri oturmuş ve haritadan bir çizgi çekerek yol yapmaya çalışılıyormuş gibi görünüyor. Bunun yanında burda tabi çevresel etki değerlendirme süreci de etkinleştirilmiş değil.

ÇED sürecini nasıl işletmiyorlar? Yolları parça parça yaparak... İllerin içinde de parça parça plan yapılıyor. Tıpkı 3. köprüde olduğu gibi doğadaki canlıların nasıl etkileneceğini düşünmekten kaçınıldığını görüyoruz. Yine aslında bu zamana kadar söylenilenlerle yolun yapılıp yapılmaması tartışmasına bile daha gelemiyoruz. Yani konu ihtiyaç olup olmaması bile değil henüz.

İhtiyaç olsa bile bu değerlendirmeleri yapmadan projenin gerçekleştiriliyor olması zaten büyük bir felaketin habercisi. Amaçlarının turizme katkı olduğunu söylüyorlar ama biz şunu çok iyi biliyoruz ki sadece yolun geçeceği bölgeler değil aynı zamanda bu yolun oluşturulması için de oradaki ormanlardan, dağlardan hammade elde etmeye çalışacaklar ve doğayı tahrip edecekler. 1. problem bu... 2.si ise yolun gittiği bölgelerde akaryakıt istasyonları ve dinlenme tesisleri gibi birçok yapının yapılacağını görüyoruz. Bu yapılar da ciddi bir anlamda çevresel etki yaratacak. Vahşi bir turizm yapılaşması ile birlikte oradaki nüfus ve göç de artmaya başlayacak ve o çeperdeki yaylalar artık doğallığını kaybedecek. Bu sefer de insanlar yaylaya çıkmak için daha uzaklara gitmeye başlayacak. Yani amaçla proje birbirini tutmuyor diyebiliriz. Aslında elimizde 2 tane çok somut örnekler var: birisi Uzungöl diğeri Ayder Yaylası. Uzungöl şu an tamamen bir beton tesisine dönüştürüldü. İnanılmaz bir kentleşme var ve artık orası yayla olmaktan çıkmış, doğal güzelliği kalmamış durumda.

Ayder Yaylası'nda da aynı şekilde. Bunların sonucunda ne oldu? Artık yabancı turistler buralara gitmiyorlar. Çünkü doğal alanlara ulaşmaya çalışanlar orayı artık tercih etmiyor. Kaldı ki aslında yaylalar şu an ulaşılmaz değil. karadenize yapılan sahil yolu üzerinden her bir yaylaya zaten ulaşabiliyorsunuz.

Bunu içeriden birleştiriyoruz demek yayla turizmini artırmaktan ziyade bu bölgenin yapılaşmaya ve imara açılması ve doğallığın yok olması anlamına geliyor.

Bu yolun Samsun ili Çarşamba ilçesinden başlayıp doğu-batı yönünde, sahile hiç inmeden 1500-2000 metre yükseklikten geçen bir kısmı var. Bu bölgelerde de kar oranı kış aylarında ciddi oranda artıyor. bu nedenle de oraya yolu yapmak ayrıca bir maliyet gerektirecek. Tabi sonucunda yine bir doğa tahribatı ile birlikte...

Projenin ilk defa kamuoyuna yansıdığı tarih şu: Bayındırlık ve İskan Bakanı Faruk Nafız Özakın'ın, AA'ya 2008 yılında ağustos ayında verdiği bir demeçte konusu geçmiş. Bu projenin "Yayla Turizmi Gelişim Koridoru" adı altında, 2007 tarihli kültür turizmi eylem planında, 2007/2023'ü kapsayan raporda ilk defa yer almış.

2009 yılında başlanması ve 4 yıl sürmesi planlanmış. Projenin ayrıntılarına değinilmediği gibi fiziki bir yoldan da bu zamana kadar hiç bahsedilmediğini görüyoruz. Yani hiçbir detay yok sadece yapılması ön görülüp planlanmış.

Aslında 2011 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığının kurulması demek doğamızın yok olması için gereken bütün koşulların hukuki olarak sağlanması demek. Biz bunu o zaman da belirtmiştik. Bugüne kadar yapılan bütün projelerin bu kadar rahat, hızlı, bilim dışı ve plansız gerçekleşmesinin temel nedeni Çevre Bakanlığının bir operasyonla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak değiştirilmesi.

Yeşil Yol Projesi'nde de yaklaşım aynı. Burada yolların bir kısmı yeni yapılacak, bir kısmı da hali hazırdaki yollar da genişletilerek yapılacak. Asfalt kullanılacak mı, kullanılmayacak mı blinmiyor. Sadece ortada söylentiler var.

Zaten AK Parti iktidarının yarattığı en büyük tahribat, bilginin toplumdan gizlenmesi. Şu an benim bir vatandaş olarak projenin tüm detaylarına ulaşabiliyor olmam lazım. Çağdaş bir ülkede, mühendislik bilimine önem veren, çevreyi dert edinen, halkın bilgi almasını önemseyen bir ülkede bunun olması gerekiyor. Ama bugün Yeşil Yol' dair detaylı bilgiyi hiçbir yerde bulamıyorsunuz. Bu durum ne yaratıyor? Sonunda hepimiz sürekli projelere karşı çıkan vatandaşlar haline gelmiş oluyoruz.Neden karşıyız? İşte bu yüzden: Çünkü bilgi paylaşılmıyor. Ortada bilgi, bilim ve plan yok. Bunların hiçbirisini yapmadan bir proje yapmaya çalışılmasına biz karşıyız.

Ondan sonraki süreçlerde tabi davalar açılıyor. Mesela Karadeniz sahil yolu ile ilgili dava açıldı. Rize Mahkemesi de yol bittikten ne yazık ki 2 gün sonra dava açanların haklı olduğu ortaya çıkardı.

Ayrıca Çehav(çevre ve Ekoloji Hareketi Avukatları), bir dava daha açtı. Konusu ise şu: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na bağlı Trabzon Tabiat Faaliyetlerini Koruma Bölge Komisyonu'nun, 5 mart 2014 gün ve 257 sayılı olur kararı ile Rize çamlıhemşin ilçesi, Ayder Yaylası, Aşağı Kavrun Yaylası, Yukarı Kavrun Yaylası arasında ve Kış Sporları Merkezi'ne yeni yol ve yol genişletme faaliyetlerine dair verilen izin konusunda hukuka aykırılıklar olduğunu ifade ettiler. Bu çalışmaların durdurulmasını talep ettiler. 1., 2. ve 3. derece sit alanlarının yok edileceğine dair iddialar üzerinden bu dava açıldı. Tabi yolun sadece bir kısmını kapsıyor bu bölgeler. Biz de meslek odaları olarak öncelikle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ilgili bütün kurumlarından bilgi edinme kanunu kapsamında projenin detaylarını talep edeceğiz. Meralara ve doğal sit alanları ile ilgili verilen kararları öğrenmek için talepte bulunucağız ve bu konu üzerinden hukuki süreçleri başlatacağız.”