Bu Köprüde İlk Kez Teknoloji Tarih ve Sanatla Birleşiyor

İstanbul’da Maslak ve Yenikapı’yı birbirine bağlayacak metro hattının en önemli ayağı olan Haliç Metro Geçiş Tüneli’nde start verildi. Koruma Kurulu’nun tam 12 yıl sonra onay verdiği köprünün yaratıcısı Mimar Hakan Kıran, “Haliç ve Boğaz üzerinde inşa edilen köprülerin tamamı kütlesel bir yığın gibi duruyor. Haliç’te 16 ayda tamamlanacak köprüde teknoloji ve mimari bir arada. Burası, İstanbul’da ilk kez kablo sisteminin kullanıldığı ve dünyaca ünlü etüt merkezlerinde deprem ve rüzgar deneylerinden geçirilmiş bir köprü olacak” diyor.

Türkiye ve Avrupa’da yaratıcı tasarımlara imza atan mimar Hakan Kıran şu sıralar “Haliç Metro Geçiş Tüneli”ne başlamanın heyecanını yaşıyor. Ünlü mimar, 12 yıldır üzerinde çalıştıkları ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından ihalesi İtalyan Astaldi ve Türk Gülermak ortaklığına verilen köprünün mimari açıdan büyük bir yenilik olduğunu söylüyor.

Kıran “Haliç ve Boğaz üzerinde inşa edilen köprülerin tamamı kütlesel bir yığın gibi duruyor. Şimdiye kadar modern teknoloji ile mimarlığın birleşimini Haliç’te kullanamaya cesaret eden olmadı” diyerek 2005 yılında İBB Kurulu’nca onaylanan projenin aynı zamanda bir restorasyon çalışması olduğunu da vurguluyor.

Projesinin 1990 yılında Haliç üzerinden geçecek metro güzergahının belli olmasından bu yana onaylanan tek Haliç Köprüsü projesi olduğunu belirten Hakan Kıran hazırlık aşamasını şöyle anlatıyor:

“Bizim projemizin zemin etüd, mühendislik ve depreme dayanıklılık gibi çalışmalarına yurt içi ve yurt dışından aralarında Prof. Dr. Ergun Toğrol, Dr. Michel Virlogeux, Prof. Dr. Erhan Karaesmen ve Prof. Dr. Erdoğan Uzdiger’in de olduğu çok sayıda uzman katıldı. Proje esnasında viyadükler, Tarihi Yarımada’nın dokusunun ve Ceneviz duvarlarının korunması gibi birçok konu tüm koruma kurullarından destek görerek geçti. Tarihi Yarımada’nın içerisinde Bizans, Ceneviz, Venedik ve Osmanlı mimarisiyle izlerini bırakmış. Sıra bizde. Biz de tarihi dokuyu bozmadık. Sadece 6 ahşap binanın yeri değiştirildi. Yüzyılımıza özgü ve estetik bir eseri kalıcı bırakmak istedik. Bu proje sanat, bilim, tarih ve mimarlığın birleşimini ortaya koyuyor.”

Çok ayaklı köprüler Haliç’in doğal görünümünü bozuyor

Mimar Hakan Kıran köprünün teknik özelliklerini şöyle sıralıyor: “Haliç’teki diğer köprülere bakarsak Galata Köprüsü kütlesel bir demir yığını gibi duruyor. Demirden kuleleri olan ve zemin ve kaya etütleri iyi yapılmadığı için açılıp kapanmada zorlanan bir köprü. Demir ayaklar üzerinde duruyor ancak Haliç’in zemininin kaygan olduğu ve fay hattı üzerinde olduğu unutulmuş. Ayaklı köprü sistemi Haliç üzerinde çok pahalı riskli bir yöntemdir. Unkapanı Köprüsü de dubalar üzerinde durduğu için Haliç’in biyolojik su sirkülasyonunu bile engelleyen ve Haliç’in kendi kendisini temizlemesine engel olan bir yapı. Atatürk geçişi de onlarca metre boyunca sık aralıklarla oturtulmuş ayakları dolayısıyla bir geçit gibi duruyor. Bu yapılara onay verilmiş ve bu yapı tarzı artık bizim anlayışımız olmuş. Bizim projemizdeki köprü çok yenilikçi ancak Mimar Sinan da dönemine göre çok yenilikçi yapılar yaratmıştı. Haliç için en doğrusu; en az ayak üzerine oturtulmuş, köprünün ana gövdesinin ağırlıklarını kablolarla bu ayaklara bağlayarak dengeleme yöntemiyle yapılacak bir köprüydü. Çok ayaklı köprüler Haliç’in doğal görünümünü bozup bir nevi duvar görünümü verir ve denizin görünümünü engeller.