|
rojesine 1989 yılında onay verilen ancak proje değişiklikleri ve ekonomik krizlerle kesintiye uğrayarak 16 yılda tamamlanan İstanbul Şişli'deki Cevahir Alışveriş Merkezi, açılışından 11 ay sonra Kuveyt Yatırım İdaresi'ne (Kuwait Investment Authority) 750 milyon dolara satılıyor. Eski İETT garajı arazisinin üzerine yapılan, bu nedenle İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin yüzde 50 ortağı olduğu Cevahir Alışveriş Merkezi, 250 milyon dolara yapılmıştı.
Edindiğimiz bilgiye göre alışveriş merkezinin yarı hissesinin sahibi ve projenin müteahhiti Cevahir Holding'in Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Cevahir, satışın tamamlanmak üzere olduğunu, işlemlerin en fazla bir hafta içinde biteceğini söyledi. Maliyetinin üç katı fiyata satılacak olan alışveriş merkezinin müstakbel sahibi Kuveyt Yatırım İdaresi, Kuveyt'in petrol gelirlerinin belirli bir kısmıyla oluşturulmuş yarı resmi bir kurum. Kuveyt Yatırım İdaresi portfoyündeki yabancı sermaye yatırımlarının son yıllarda giderek arttığına dikkat çekiliyor.
700 milyar dolarlık fon
700 milyar dolara ulaşan bir yatırım fonunu yöneten Kuveyt Yatırım İdaresi tarafından alınacak olan Cevahir Alışveriş Merkezi, şehir merkezinde bulunan dünyanın en büyük ikinci alışveriş merkezi olma özelliği taşıyor. En büyüğü ise ABD'nin Minnesota eyaleti Bloomington şehrinde bulunan Mall of America.
Alışveriş merkezi 15 Ekim 2005'te Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından hizmete açıldı. Açılıştan bir hafta sonra Türkiye'ye gelen Kuveyt Yatırım İdaresi Başkanı Bader El-Saad, Türkiye ve Çin'i yatırımda öncelikli ülkeler olarak belirlediklerini söyledi. Türkiye'de gayrimenkul yatırımlarıyla ilgilendiklerini, özelleştirme projelerini de yakından takip ettiklerini belirten El-Saad, Türkiye'ye gönderilen heyetlerin incelemelerini tamamladığını da hatırlatmıştı.
Gül'e de söylemişlerdi
Kuveytli El-Saad, yaptığı açıklamada, Türkiye'nin, ekonomik olarak çok büyük ilerlemeler kaydettiğini, enflasyonu düşürdüğünü, mali disiplini sağladığını dile getirerek, Türkiye'nin dünyanın en hızlı büyüyen ekonomilerinden biri olduğunu vurgulamıştı. El-Saad'a göre, yatırım ortamı açısından gerekli düzenlemeler yapılarak, yabancı yatırımcı açısından uygun ortam oluşturuldu; ayrıca yeterli altyapı da bulunuyor. Ekonomik ve siyasi istikrarın yanı sıra AB uyum politikaları yatırım fırsatlarını artırdı. Türkiye'deki varlıkların değeri hızla artış gösterirken, AB sürecinde daha da değerlenecek. Özerk yapıya sahip olan Kuveyt Yatırım İdaresi, ABD, Avrupa ve diğer gelişmiş ülkeler başta olmak üzere yatırım imkânlarını araştırıp, yatırım fonlarını, tespit ettiği ülkelerde değerlendiriyor. Kuveyt Yatırım İdaresi, dış yatırımlarında, siyasi ve ekonomik istikrarın yanı sıra nispeten yüksek kazanç getirisi de arıyor.
25 Mayıs 2006'da Türkiye'yi ziyaret eden Kuveyt Başbakan Yardımcısı Şeyh Muhammed Sabah El Salim El Sabah, Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ü ziyaretinde, Türkiye`ye yatırım yapma arzusunda olduklarını yinelemişti.
Şeyh Muhammed, görüşmede özellikle özelleştirilmesi planlanan Halkbank, İstanbul`daki Cevahir Alışveriş Merkezi ve doğal gaz dağıtım şebekeleriyle ilgilendiklerini ifade etmişti. Şeyh Muhammed, görüşmede ayrıca, Kuveyt Yatırım İdaresi'nin İstanbul`da düşük gelirliler için ev yapma planlarından bahsetmişti.
'Başbakan sat dedi'
Cevahir Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Cevahir, açıldığı günden beri alışveriş merkezini satmak istediğine dair açıklamalarda bulunmuş hatta, kendisine Başbakan Tayyip Erdoğan'ın, 'Satın, yeni işler yapın' dediğini de söylemişti. Alışveriş merkezine İngiliz, Fransız bir de Arap sermayeli üç şirket talip olmuş ve verilen fiyat en son 750 milyon dolara çıkmıştı. Cevahir, "Ancak 1 milyar doları verene satarım, sonra da başka işler yaparım, örneğin, arazi alıp dokuz şiddetine dayanıklı konutlar yaparım" açıklaması yapmıştı.
Tarafların ihtilafına hisse devirli çözüm
Cevahir Alışveriş Merkezi, 1935 yılında hazırlanan İstanbul İmar Planı'nda otobüs garajı olarak ayrılan alana inşa edildi. Toplam 356 bin metrekarelik inşaat alanına 102 bin metrekare net kiralanabilir alana ve 2 bin 500 araçlık otoparka sahip olan merkezde 320 mağaza, 34 fast-food alanı ve 14 adet lüks restoran bulunuyor. Merkezde biri tiyatro olmak üzere 2 bin 850 kişi alan 13 salon var. 3 Eylül 1987'de yapılan ihale sonucu, 4 Şubat 1988'de İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile Cevahir Holding arasında yüzde 59'u belediye, yüzde 41'i de Cevahir Holding'e ait olmak üzere sözleşme imzalandı. Ancak Cevahir Holding, alışveriş merkezinin yapımı için yer teslimi gecikince zarara uğradığı gerekçesiyle 1990'da belediye aleyhine dava açtı. 1991 yılında sonuçlanan davada mahkeme, belediyenin 9.5 milyar lira zarar ödemesine karar verdi. Belediye yönetimi bu parayı ödeyemeyince de holdingin payının yükseltilmesi kararlaştırıldı. İhtilaf da bu noktadan kaynaklandı. Daha sonra İstanbul Belediyesi yüzde 9'luk hissesini Cevahir'e verince, mahkeme süreci bitmeden, sorun eşit ortaklıkla ortadan kalkmış oldu.
Ekimde açıldı, kasımda satış görüşmeleri başladı
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, Cevahir Alışveriş Merkezi'nin açılışından 1.5 ay sonra merkezin satışa çıkarıldığını ve 750 milyon doları geçen çok ciddi taleplerin olduğunu, bu satıştan elde edilecek gelirin, belediye tarafından başta ulaşım olmak üzere yatırımlarda kullanılacağının altını çizdi.
Topbaş, yaptığı açıklamada, Cevahir Alışveriş Merkezi'nin, Bedrettin Dalan'ın belediye başkanlığı döneminde yap-işlet ve kâr ortaklığı şeklinde verildiğini ve hizmete açılan bu merkezin bugün ciddi ve önemli bir alışveriş merkezi haline geldiğini söyledi.
Topbaş, göreve geldiği tarihten itibaren Cevahirler ile görüşmeleri sırasında, alışveriş merkezi bittiğinde satışa hazırlıklı olmalarını, belediye olarak buranın satışını düşündüğünü söylediğini kaydetti. 24 Kasım 2005 tarihinde de Kuveyt Yatırım İdaresi Başkanı Bader El-Saad, Topbaş'ı ziyaret etti. El Saad'a İstanbul'un yeni yatırım alanlarının yanı sıra, deprem riski taşıyan çöküntü alanları, çarpık yapılaşmanın olduğu alanlar, ulaşım aksları ve vizyon projelerle ilgili yatırım alanları konusunda bilgiler verdiğini ifade eden Başkan Topbaş, şöyle konuştu: "İstanbul yatırım için bir fırsat olarak görülüyor. Kuveyt Yatırım İdaresi ile kentin gelişim süreci içinde yer almaları için yapılan ön görüşmemiz olumlu geçti. Daha sonra ayrıntılı görüşmeler de yapacağız."
|
