15 Milyar Dolarlık Soru

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in geçtiğimiz akşam imzaladığı Türkiye'ye yönelik yaptırım kararlarının ardından gözler Ankara'nın vereceği tepkiye çevrildi. Rusya'da Türk yatırımlarının miktarı 10 milyar doları bulurken Rusların Türkiye'deki proje haricinde fiziki olarak yatırım miktarı 5 milyar dolar. Sabah'ın haberine göre, Ankara'nın cevabı toplamda 15 milyar dolarlık bir soru ve gelecek yıllar için bekleyen milyarca dolarlık yatırımı da ilgilendiriyor.

Yatırımda Rusya üçüncü

Yapılan yatırımların geleceğini Türkiye'nin karşı adımı ve Rusya'nın geri adım atıp atmayacağı belirleyecek. Tüm bunlar dışında nükleer santralden bağımsız olarak 1.5 milyar dolarlık Rus yatırımı da beklemede. Uygulanacak önlemlerin ağırlığını, kapsamını ve hızını büyük ölçüde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın atacağı karşı adım ve yanıtın belirleyeceği yorumları öne çıkıyor. Türkiye'de yatırım yapan Rus firma sayısı Haziran 2015 itibarıyla bin 880 düzeyinde. 2014'te Türkiye'ye yatırım yapan Rus şirketlerinin toplam yatırım miktarı 730 milyon doları bulmuş ve Ruslar üçüncü sırada yer almıştı. Rusya, Türkiye'de en büyük yabancı yatırımcı listesinde altıncı ülke konumunda. 2014 yılında Rusya'nın toplam yatırım içindeki payı ise yüzde 12 düzeyinde.

Ekonomide B planı hazır

Öte yandan turizm ve Türk ihraç ürünleriyle ilgili Rus tarafının uyguladığı yaptırımlar, olası maliyeti, sektörün kaybının telafisi ve alınacak karşı önlemler masaya yatırılmaya başlandı. Özellikle yaş meyve sebze, beyaz et, deri, tekstil, hazır giyim ürünleri ihracatı için ivedi önlemler alınacak. Halen Rus gümrüklerinde kasten bekletilen, bozulabilecek ürünlerin hızla iadesi sağlanacak, dayanıklı tüketim ürünleri ise alternatif pazarlara yönlendirilecek. Turizmde ise rezervasyon iptalleri nedeni ile farklı ülkelerde indirimli satış kampanyaları düzenlenecek.

B ve C planları hazır

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek Başkanlığı'nda bakanlıklar arası koordinasyon komitesi oluşturuldu. Komite dün toplanarak Bakanlar Kurulu'nda çerçevesi çizilen ekonomi, enerji konusunda öncelikli adımları belirledi. Türkiye, Rusların en önemli kozu olarak görünen doğalgaz ihracını kesmeyeceğini dikkate alıyor. Ancak yine de B ve C planları oluşturuyor.

Hazır doğalgaz alımında diğer seçenekler

Rus gazına alternatif kısa vadeli tedarik tedbirleri geliştirildi. Azerbaycan ve İran'dan ilave gaz alımı ile Katar, Cezayir ve Nijerya'dan sıvılaştırılmış gaz alımı artırılacak. Bu amaçla özel ekipler görevlendirilecek. Ayrıca, Kuzey Irak'tan gaz alımı için mevcut enerji kontratlarının kapsamını genişletilecek.

Depolama tesislerine stratejik yatırım

Doğalgaz depolama tesisleri stratejik yatırım olarak ele alınacak. İlk etapta Tuz Gölü depolama tesisleri bitirilecek. İzmir merkezli özel sektör sıvılaştırılmış depolama hacmi ilave yatırımla büyütülecek.

Özel sektör bilgilendirilecek

Özel sektör doğalgaz çevrim santralleri ile bazı sanayi tesislerine ikinci yakıtla üretime geçmeye hazır olmaları bilgisi verilecek.

Akkuyu'da anlaşma hükümleri

Akkuyu Nükleer Santrali'nin yapımına ilişkin devletlerarası anlaşma hükümleri ilke olarak korunacak. Şu ana kadar 3 milyar dolar kaynak tahsis eden Rus tarafının hamlesi beklenecek. Yapımı imkânsız kılacak gelişmeler karşısında, nükleer teknolojisi bulunan diğer ülkelerle görüşmelere başlanacak.

Yedek rezervler kanalize edilecek

Hidrolik imkânlar sonuna kadar kullanılacak. Gerekirse barajların yedek rezervleri de elektrik üretimine kanalize edilecek.

Tüm enstrümanlar kullanılacak

Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş, başta meyve ve sebze, konfeksiyon sektörü olmak üzere diğer sektörlerde ihracatta yaşanan sorunları ivedilikle değerlendirdiklerini söyledi. Bakan Elitaş, Ekonomi Koordinasyon Kurulu'nda olası tebdibreleri ve ivedi olarak gerekli kararları vereceklerini belirterek, "İhracat gemisine sektörlerin beklentileri ile yol vereceğiz. Devletin tüm mekanizmaları seferber oldu. Enstrümanları en etkin şekilde kullanmak üzere çalışma yapıyoruz" dedi.