"Derbent Mahallesi Rant Politikalarının Merkezinde"

"Konutun Gücü Adına!" sloganıyla sektör paydaşlarını 24 Kasım 2015 Salı günü YEM'de bir araya getiren Konut Konferansı’nın üçüncü oturumunda “Biri beni durdursun” başlığı altında, riskli alan ilan edilen ve  İBB’nin kentsel dönüşüm projeleri ile tartışmaların alevlendiği Sarıyer’de bulunan Derbent mahallesi masaya yatırıldı. Gecekondu tarzı yapılaşma ile öne çıkan Derbent mahallesinde yaşanan süreçlerin anlatıldığı oturuma Bir Umut Derneği’nden şehir plancısı Gizem Kıygı ile kentsel aktivist ve mimar Sinan Logie konuşmacı olarak katıldı.

Kent politikalarından bahsederek, son yıllarda kentlere rant odaklı yaklaşıldığının altını çizen Kıygı, sermaye lehine yönetilen, yıpratıcı bir kent politikası sürecine girildiğini vurguladı. Derbent’in de lokasyon itibari ile bu rant odaklı politikaların merkezine yerleştiğini kaydeden Kıygı, Derbentliler’in bu politikaların kıskacından kurtulma süreçlerine değindi.

Derbent’in 1930’larda kurulan gecekondu tipi yapılaşmaya sahip bir mahalle olduğunu söyleyen Kıygı, mahallenin riskli alan ilan edilerek, kentsel dönüşüm projeleri ile göçe ve değişime zorlandığının altını çizdi. Kıygı, bütün bu süreçlerin ardından mahallede yaşayanların kendilerini varlık mücadelesi içinde bulduğunu kaydetti. Kıygı, Derbent’in sahip olduğu nüfus itibari ile seçimden önce politikacılar tarafından oy deposu olarak görüldüğünü belirterek, “tapular bagajda” denilerek seçim zamanı uğranılan bir yer olarak görüldüğünü söyledi. Mahallelinin varlık mücadelesine, kendi konut politikalarını kendilerinin üretebildiği bir kooperatif kurarak başladığını ifade eden Kıygı, bu kooperatifin tamamen ranta kapatıldığını anlattı. Ardından Derbentliler’in benzer sorunlar yaşayan diğer Sarıyer mahalleleri ile birleştiklerini belirten Kıygı, devletin kendilerini tanımladığı “yok sayılma, işgalci” konumundan çıkıp, yeni bir mülkiyet ve çözüm üretme aşamasına geldiklerini söyledi.  Kıygı, “Derbentliler bize farklı bir mahalle ve kent siyasetinin olabileceğini gösterdi. Var olma mücadelesinden kendi talep mekanizmalarını kuracak bir duruma geldiler. Diğer insanlarla dayanışma içersinde kendi sokaklarına, mahallelerine sahip çıktılar”dedi.

Kıygı’dan sonra sözü alan Sinan Logie, Derbent mahallesi için yapılan çalışmalardan bahsetti. Bölgede incelemelerde bulunduğunu belirten Logie, mahalle sakinlerinin mahalleden memnun olduğunu ve taşınmak istemediğini kaydetti. Derbent’te organik toplumsal bir yapılaşma olduğunu ifade eden Logie, sokak aralarındaki geometrilerin sağladığı ortak sosyal yaşam alanlarını anlattı. Logie, mahalleliler için oluşturulan atölyelerde mahallelinin yaşam alanları için kendi düşlerini hayata geçirme fırsatı bulduklarını söyledi. Logie, kente sadece imar ya da emsal odaklı bakılmasının yanlışlığına vurgu yaparak, bu tür kent politikalarının kenti yaşanmaz hale getireceğini söyledi.