ün Başbakan Recep Tayyip Erdoğan
tarafından açıklanan yeni teşvik sistemi, iş dünyası tarafından olumlu
karşılandı.
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi: Yabancı yatırımların ülkemize
çekilmesinde 'mıknatıs' etkisi göstereceğine inanıyoruz
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, olumlu
buldukları yeni teşvik sisteminin, Türkiye sanayisinin ihtiyaç duyduğu
teknolojik dönüşüm süreci için ateşleyici bir etki yapacağına, uygulamaya
konulan il bazlı bölgesel sistemin, Türkiye'nin ihtiyaç duyduğu sosyal barış
ortamına da büyük katkı sağlayacağına, bölgeler arasındaki gelişmişlik
farklarını hızlı bir şekilde azaltacağına inandıklarını ifade etti. Yeni
sistemin belli bölgelere değil tüm Türkiye'ye hitap edecek biçimde
konumlandırıldığını ve yeni şartlara, yeni gelişmelere Türkiye'yi çok daha hızlı
şekilde entegre edeceğini vurgulayan Büyükekşi, yeni sistem sayesinde, Türkiye
ekonomisinin, ''daha güçlü, daha dinamik daha sağlam'' temele kavuşacağını
kaydetti. Büyükekşi, ''Yeni teşvik sisteminde
uygulanmaya başlayan en önemli yenilik yeni bölgesel haritanın çıkarılması ile
birlikte il bazlı bölgesel teşvik sistemi ne geçilmesi oldu. İllerimizin
sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyine göre 6 bölgeye ayrılarak il bazlı bölgesel
teşvik sistemine geçilmesini oldukça olumlu buluyoruz. Bu yeni sistem sayesinde
bölgesel gelişmişlik farkının azaltılmasının, kümelenme faaliyetlerinin
desteklenmesinin, orta ve yüksek teknolojik yatırımlara öncelik verilmesinin
yolu açılacak'' dedi.
Yeni sistemde cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek
olan ara malı ve ürünlerin üretiminin, en az gelişmiş bölgelere sağlanan yatırım
desteklerinin artırılmasının, bölgesel gelişmişlik farklılıklarının
giderilmesinin, kümelenme faaliyetlerinin ve teknolojik dönüşümü sağlayacak
yüksek ve orta-yüksek teknoloji içeren yatırımların desteklenmesinin
hedeflendiğine değinen Büyükekşi, şu görüşlere yer verdi:
''Türkiye'nin uzun vadeli ve sürdürülebilir bir büyüme ortaya koyması, cari
açık sıkıntısını bertaraf edebilmesi, 2023 Sektörel İhracat Hedeflerine
ulaşabilmesi için yeni teşvik paketi son derece önemlidir. İthalatın yüzde
70-inin gerçekleştirildiği demir çelik, otomotiv, makine, tekstil, kimya, tarım
ve gıda sektörlerinde uygulanacak olan stratejik teşvikler, 2023 İhracat
Stratejimizle omuz omuza gidecektir. Stratejik teşviklerin büyük ölçekli
yatırımları özendirmede büyük etken olacağını görüyoruz.
TİM olarak 2023 Stratejimizde Türkiye'nin ihracat vizyonunu
'Atılım-Yatırım-Liderlik' şeklinde dönemselleştirdik. Bu dönemselleştirme yeni
teşvik paketi ile de uyumludur. TİM olarak, yeni teşvik sisteminin yabancı
yatırımları ülkemize çekilmesinde 'mıknatıs' etkisi göstereceğine inanıyoruz.
Yeni teşvik sistemi ülkemize yeni yabancı yatırımları çekerken, cari açığı
itecektir. Yüksek istihdam, düşük cari açık ve ılımlı yatırım ortamı ile Türkiye
rekabet gücünü artıracaktır. Türkiye'ye hakim olan güven ve istikrarın yeni
teşvik sistemiyle artacağını düşünüyoruz. Türkiye yeni teşvik sistemi ile artık
cari açığı giderek azaltacak,ithalatın yüzde 70'inin gerçekleştirildiği
sektörler teşvik sayesinde ülkemizde üretilen ürünleri girdi olarak kullanacak.
Ekonomimiz kaynaklarını rekabetçi olduğu alanlara yönlendirecek, sağlıklı bir
büyüme gerçekleşecek.
Türkiye, 74 milyonluk dinamik nüfusundan ve 50 bini aşkın ihracatçısından
aldığı güce bugün yeni teşvik sisteminden alacağı gücü katarak 2023 hedeflerine
bir adım daha yakın olacak.''
TÜSİAD: Ölçek ekonomisi ve kümelenmeyi teşvik etmesi açısından çok
olumlu bir adım
Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) tarafından yeni teşvik
sistemine ilişkin yapılan açıklamada, Yeni Teşvik Sisteminin, ülke ekonomisinin
sürdürülebilir büyüme patikasına girmesinin önündeki yapısal sorunları gidermeye
yönelik stratejik bir yaklaşım getirdiği belirtildi. Türkiye ekonomisinin
eriştiği makro istikrar ortamının, Türk ekonomisinin yapısal sorunlarının daha
belirgin görülebilmesine olanak sağladığı kaydedilerek, şu görüşlere yer
verildi:
''Bu aşamada, Türkiye ekonomisinin, uzun ve başarılı bir büyüme evresine
girmesini sağlayan makro reform sürecinin, mikro reformlarla desteklenmesi
ihtiyacı daha da öne çıkmıştır. Başta altyapı sektörleri olmak üzere, tüm
sektörlerde üretkenliğin arttırılmasını, girişimciliği, ölçek ekonomilerini,
Ar-Ge ve yenilikçiliği ve bölgesel kalkınmayı içeren yeni teşvik sisteminin bu
ihtiyacı büyük ölçüde karşılayacak bir yapı arz ettiğine inanıyoruz.''
Açıklamada ''Sürdürülebilir büyüme patikasına ulaşılmasının önündeki yapısal
sorunları bertaraf etmeye katkı sağlayacağına inandığımız yeni teşvik sistemini,
özellikle dört açıdan olumlu buluyoruz'' ifadeleri kullanılırken, bu maddeler
''Küçükten ortaya ve ortadan büyük ölçeğe geçiş başta olmak üzere ölçek
ekonomisi ve kümelenmeyi teşvik etmesi'', ''Bölgesel kalkınma ve gelişme
açısından daha ayrımlı ve esnek bir yapıya dayalı olması'', ''Bölge ve il
sınıflamasının dinamik ve objektif değerlendirmelere daha yatkın bir sistem
üzerine inşa edilmiş olması'' ve ''Ar-Ge, yenilikçilik ve teknolojik gelişimi ve
dönüşümü teşvik etmesi'' olarak sıralandı.
MÜSİAD Genel Başkanı Ömer Cihad Vardan: 2023 vizyonuna ulaşmak adına
bir seferberlik başlatıldı
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Ömer
Cihad Vardan, sanayinin desteklenmesine yönelik teşviklerin, reel
sektöre bir güven ve hız getireceğini belirterek, ''Özellikle stratejik
sektörlerin üretimine yönelik desteklerle beraber,
yatırım-üretim-istihdam-ihracat hedeflerini kapsayan teşvik mantığı reel ekonomi
ile kurumsal bir eşgüdüm sağlayacaktır'' dedi.
Vardan, yeni teşvik sistemine ilişkin yazılı açıklamasında, özellikle AB
ülkeleri ve ABD, küresel krizin etkilerinden kurtulamamışken, Türkiye adına
önemli bir atak ve yeni bir ivme olacağını düşündükleri bu desteklerin
zamanlamasını yerinde bulduğunu ifade etti. Öncelikle, cari açığın azaltılması
amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek olan ara malı ve ürünlerin Türkiye'de
yatırım ve üretiminin artırılmasını hedefleyen yeni teşvik sisteminin oldukça
kapsamlı olması ve yerli üretime büyük destek vermesini olumlu bulan Vardan,
yeni teşvik sisteminin bölgesel gelişmişlik farklılıklarını azaltmak amacının
yanı sıra işbirliği, kümelenme ve ortaklık kültürünü desteklemesinin son derece
yerinde olduğunu belirtti. Vardan, şu görüşlere
yer verdi:
''Bölgesel esneklik, il bazında mümkün olan değişkenlik, stratejik
sektörlerin belirlenmesi, 2023 hedeflerine taşıyacak temel yatırım alanlarının
desteklenmesi son derece anlamlıdır. Ancak, unutmamak gerekir ki teşvikler
hiçbir zaman amaç değil, birer araçtır. Ayrıca, bu teşviklerin uygulanma süreci
de en az teşvik modelinin ortaya konması kadar önemlidir. Sanayinin
desteklenmesine yönelik bu teşvikler, reel sektöre bir güven ve hız
getirecektir. Bunun yanı sıra özellikle stratejik sektörlerin üretimine yönelik
desteklerle beraber, yatırım-üretim-istihdam-ihracat hedeflerini kapsayan teşvik
mantığı reel ekonomi ile kurumsal bir eşgüdüm sağlayacaktır. Özellikle stratejik
yatırımların ciddi anlamda desteklenecek olması, ülkemizin ihtiyaç duyduğu
alanların tamamlanması anlamında oldukça önemlidir.''
Vardan, getirilen teşvikler ve kapsamına
bakıldığında Türkiye olarak 2023 vizyonuna ulaşmak adına bir seferberlik
başlatıldığını belirtti.
İTO Başkanı Murat Yalçıntaş: Yerli ve yabancı yatırımcıyı özendiren
bir paket
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Murat Yalçıntaş,
pakette 4 önemli nokta gördüğünü ve bunlara önem verdiğini söyledi. İlk olarak
Türkiye'nin 4 yerine 6 bölgeye ayrılmasının olumlu olduğunu belirten Yalçıntaş,
böylece yatırımların az gelişmiş bölgelere gitmesinin teşvik edildiğini
bildirdi. Yalçıntaş, organize sanayi bölgelerine yapılacak yatırımlarda aynı
sektörde faaliyet gösteren en az 5 yatırımcının bir araya gelerek bir yatırım
yapması halinde onlara teşvik geldiğini, bu durumun yeni bir önlem olduğunu
işaret ederek, bunun daha büyük işletmeyi ve ortaklığı teşvik ettiğini dile
getirdi. Üçüncü olarak il bazlı bölgesel sisteme geçildiğini dile getiren
Yalçıntaş şöyle devam etti: ''Bu, Türkiye
İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından gerçekleştirilen ve sürekli güncellenen bir
çalışma. Sistemde bu çalışma baz alınmış. Bu çalışmada iller sosyoekonomik
kalkınmışlık düzeyine göre sıralanıyor ve çalışma devamlı güncelleniyor. Bu şu
demektir; yeni teşvik sistemi dinamik bir yapıya kavuşacak. Bu çalışma TÜİK
tarafından her güncellendiğinde teşvik sistemi de güncellenecek. Bunu çok akılcı
bir yaklaşım olarak görüyorum. Dördüncü
söylemek istediğim nokta da bu sistemle beraber 'stratejik yatırımlar' diye bir
konsept geldi ve bu çerçevede stratejik yatırımlara teşvik sağlanacak. Bunu hem
ülkenin cari açığını azaltmada hem de yüksek katma değerli, yüksek teknolojik
ürün üretmede çok etkileyici bir yaklaşım olarak görüyorum. Daha önceki teşvik
paketlerinin mantığı korunmuş, bununla beraber çok önemli olumlu değişiklikler
yapılmış, yerli ve yabancı yatırımcıyı özendiren bir paket. Eğer özet olarak
söylemek gerekirse, hem sanayi yapısındaki değişimi sağlayacak hem de ithal
ettiğimiz ara malların ülkede üretimini sağlama ve de ileri teknolojik ürünlerin
üretimine geçişi sağlayacak önemli bir adım. Cari açığı azaltacak ve istihdam
yaratacak önlemler var. Uygulamalara geçtikten sonra daha iyi belli olacak.
Yatırımcıyı çekmek açısından büyük fırsatlar sunmasının yanı sıra çok iyi
düşünülmüş ve içine stratejik elemanlar konulmuş bir paket.''
TUSKON Yönetim Kurulu Başkanı Rızanur Meral: İllerin gelir düzeyinin
yanı sıra sosyal gelişmişlik düzeyinin de değerlendirmeye alınması önemli bir
adım
Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) Yönetim Kurulu
Başkanı Rızanur Meral, yazılı açıklamasında, dördüncü teşvik
paketini olumlu bulduklarını ifade ederek, özellikle 6. bölgede yapılacak olan
yatırımlara 7 yıl SGK prim desteği, gelir vergisi stopajı, faiz desteği,
stratejik yatırımlara enerji desteğinin verilmesi gibi konuların, yeni
yatırımları teşvik edecek nitelik taşıdığını kaydetti. Özellikle hizmet
sektörünün teşvik edilmesinin, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri için oldukça
önemli bir gelişme olduğunun altını çizen Meral, ''Teşvikleri belirlemede
illerin gelir düzeyinin yanı sıra sosyal gelişmişlik düzeyinin ve unsurlarının
da değerlendirmeye alınması, bölgeler arasındaki gelişmişlik sorununun çözümüne
katkı sağlayacak önemli bir adım olacaktır'' dedi.
İTHİB, İDDMİB ve İMİB de yeni paketi olumlu buldu
İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB), İstanbul
Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) ve İstanbul Maden
İhracatçıları Birliği (İMİB) Yeni Teşvik Sistemi'ni olumlu buldu. Konuyla ilgili
yazılı açıklama yapan İTHİB Başkanı İsmail Gülle, sektör olarak
yatırımların içinde isimlerinin görünmemesini sektörün teşvik edilmeyeceği
yönünde algılamadıklarını, özellikle 5. bölgedeki bir yatırımcının 6. bölgedeki
bir yatırımcının imkanlarından yararlanmasını son derece olumlu bulduğunu
bildirdi. Bu sayede ilave yatırımların da o bölgeye yapılacağı anlamına
geldiğini kaydeden Gülle, paketle ilgili ''Teşvik paketinin içeriği son derece
dolu. Sadece enerji yönünde teşvikin olmamasını eksiklik olarak gördük. Ama
genel olarak oldukça doyurucu bir teşvik olduğunu düşünüyoruz. Kısa vadede
yatırım planı olmayan biz bile bu koşullarda yatırıma sıcak bakıyoruz artık''
ifadelerini kullandı. İstanbul Demir ve
Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Başkanı Tahsin
Öztiryaki ise özellikle ithal ikame edecek hammadde yatırımlarının
üretilmesine yönelik stratejik yatırımların yeri neresi olursa olsun
desteklenmesinin önemli gelişme olduğunu kaydetti. Üretim ve yatırımda KDV
istisnası ve iadesinin ve üretim üzerinde istihdamın işveren üzerindeki yükünün
azaltılmasının yatırımları artıracağını ifade eden Öztiryaki, Ar-Ge sonucu
ortaya çıkarılan-üretilen ürünlere yönelik yatırımların desteklenmesinin pozitif
bir gelişme sağlayacağını aktardı. İstanbul
Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) Başkanı Mehmet Özer de
madencilik sektörü yatırımlarının 5. bölge teşvikine sokulmuş olmasının, sektör
açısından çok doğru bir karar ve büyük bir şans olduğunu ifade etti. Daha
önceki yıllarda bu durumu çok arzuladıklarını ve dile getirdiklerini belirten
Özer, madenciliğin öncü bir sektör olduğunu, nerede olursa olsun yatırımın
teşvik edilmesinin üretimi artıracağını, sanayinin hammadde temininin
hızlanacağını ve ithalatın azalacağını dile getirdi.
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Küçük: İl bazlı bölgesel teşvik sistemine
geçiş ve stratejik yatırım kavramları önemli yenilikler olarak göze
çarpıyor
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl
Küçük, paketin henüz ayrıntılarına hakim olmamakla birlikte, cari
açığın makul seviyelere çekilmesi, bölgesel farklılıkların giderilmesi,
teknolojik dönüşümün gerçekleştirilmesi gibi ekonomideki temel yapısal
meselelere çözüm üretmeyi hedefleyen bir paket olarak göründüğünü bildirdi.
Tanıl Küçük açıklamasına şöyle devam etti: ''İl
bazlı bölgesel teşvik sistemine geçiş ve stratejik yatırım kavramları önemli
yenilikler olarak göze çarpıyor. Sigorta primi işveren payına uzun vadeli
indirimler getirilmesi, vergi indiriminin yatırımcının tüm faaliyetlerinden elde
ettiği kazançlara uygulanması dikkati çekici. Organize sanayi bölgelerine
yapılacak yatırımların daha fazla desteklenmesini de önemli bulmaktayız.''
SATSO Yönetim Kurulu Başkanı Kösemusul: İthalatın yüzde 70'inin
gerçekleştirildiği sektörlerde uygulanacak stratejik teşvikler büyük ölçekli
yatırımları özendirecektir
Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası (SATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut
Kösemusul, Türkiye'de ihracatın, dış ticaretin ve uluslararası arenada
ekonominin gelişimi açısından her türlü enstrümanın en iyi şekilde kullanılması
ve fırsatların çok iyi değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Türkiye'nin uzun
vadeli ve sürdürülebilir büyüme ortaya koyması için cari açık sıkıntısını
bertaraf etmesi gerektiğini ifade eden Kösemusul, şunları kaydetti:
''İş dünyamızın uzun zamandan beri beklediği ve
eksikleri gidereceğine inandığı teşvik paketi Başbakanımız tarafından açıklandı.
Özellikle genel teşvik uygulamaları, bölgesel teşvik uygulamaları, büyük ölçekli
yatırımların teşviki ve stratejik yatırımlara yönelik ana bileşenlerden oluşan
ve duruma göre şekillenecek olan teşvik paketinin genel hatları ile olumlu
karşılandığına inanıyorum.
2023 sektörel ihracat hedeflerine ulaşılabilmesi için yeni teşvik paketi son
derece önemlidir. İthalatın yüzde 70'inin gerçekleştirildiği demir çelik,
otomotiv, makine, tekstil, kimya, tarım ve gıda sektörlerinde uygulanacak olan
stratejik teşvikler büyük ölçekli yatırımları özendirecektir. İş dünyasının
önceki teşvik paketlerinde rahatsızlığını hissettiği bölgesel teşviklerden
ziyade, bu yeni pakette il bazlı teşviklere yer verilmesi özellikle yararlı
olacağına inandığımız bir nokta. Geçmiş dönemlerle kıyaslandığında tarihin en
geniş kapsamlı teşvik paketi ülke ekonomisinin gelişimi adına sunulmuş
durumda.'' Kösemusul, Sakarya'nın Yeni Teşvik
Sistemi'nde 2. bölgede yer aldığını, ''stratejik yatırımlar'' adı altındaki
sektörlere, eğitime, yük ve yolcu taşımacılığına, madenciliğe ve bazı turizm
bölgelerine yapılan yatırımlarda ise 5. bölge gibi teşvik desteğinden
yararlanabileceğini bildirdi.
Ankara da paketten memnun
ASO Başkanı Nurettin Özdebir, sadece teşvikle ayakta kalan
firmaların iyi yönetilmediğini belirterek, teşvikin işletmelerin faaliyetlerine
devam etmelerini sağlayan değil mevcut üretimlerini arttıran niteliğe sahip
olması gerektiğini söyledi. Açıklanan teşvik paketinin yeni yatırımları
kolaylaştıracak bir içeriğe sahip olduğunu ifade eden Özdebir, ''Bu paketin tam
anlamıyla uygulanabilmesi için devletin kurumlarının birbirleriyle uyumlu
çalışması gerekir. Teşvik kapsamında eğitime verilen destek ile turizm ve
kültürel yatırımlara indirim özellikle belli bölgelerimizin gelişmesine katkı
sağlayacak. Genel olarak iyi düşünülmüş ve çalışılmış bir teşvik. Burada en
motive edici kısım yatırım indiriminin geri gelmesi'' diye konuştu.
Ostim Başkanı Orhan Aydın da teşvik uygulamasının yeni
düzenlemelerle devam etmesini olumlu bulduklarını ifade ederek, hangi bölgede
olursa olsun OSB'lere yatırımların teşvik edilmesini memnuniyetle
karşıladıklarını söyledi. Stratejik sektörlerin, şirketler arası
işbirliklerinin ve kümelenmelerin de teşvik edilmesinin isabetli olduğunu dile
getiren Aydın, şunları kaydetti: ''OSTİM olarak
açıklama bölgemize ayrıca moral verdi. Teşvik uygulaması aynı zamanda ülkenin
toplumsal sorunlarını çözmek için sosyal politika aracı olarak da kullanılıyor.
Bizce de gerekli ve doğru bir enstrüman. Türkiye'nin teknolojik zenginliğe, daha
çok patente, daha etkin ve yaygın Ar-Ge'ye ihtiyacı var. Daha çok ihracat
yapmaya, cari açığını düşürmeye, yerli üretimini artırmaya, ithalatını ise
azaltmaya ihtiyacı var. Ülke olarak daha fazla istihdam yaratmalıyız. Bu
teşvikle kalkınmada geri kalmış bölgelere pozitif ayrımcılık yapılmasını uygun
buluyoruz.'' TESK Başkanı Bendevi
Palandöken ise büyüyen Türkiye ekonomisinin önündeki en büyük sorunun
cari açık olduğunu belirterek, hükümetin cari açığın azaltılması için attığı
kararlı adımları olumlu bulduklarını söyledi. Yeni teşvik paketinin cari
açığın azaltılmasında önemli bir kilometre taşı olacağına inandığını ifade eden
Palandöken, ''Yeni olduğu için detaylarını tam olarak bilmemekle birlikte genel
olarak olumlu bir içeriğe sahip. Sanayicimiz bu teşvikle biraz rahatlayacak.
Darısı esnafımızın başına. Bizim isteğimiz sanayicimize sağlanan bu teşvikin
ekonominin temel taşı esnafımıza da sağlanması'' dedi.
Ostim Sanayici ve İşadamları Derneği (OSİAD)
Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Keskin de, yeni teşvik paketinde
otomotiv, savunma sanayi, havacılık, uzay sanayi gibi konularda yatırım
yapılması halinde yatırım nerede yapılırsa yapılsın 5'nci bölgede yapılmış gibi
desteklenmesinin paketin getirdiği önemli yenilikler arasında olduğunu söyledi.
Yatırım ara malları için gümrük vergisi ve sanayi yatırımlarında KDV iadesi gibi
unsurların da yeni teşvik paketinin önemli maddeleri arasında yer aldığını
kaydeden Keskin, ''Bu teşvik sistemi, çok ciddi yatırımları beraberinde
getirecek. Önceki teşvik paketleri açıklandığında 'Dağ fare doğurdu' diyorduk.
Ama bu sefer dağ fare doğurmadı'' diye konuştu. Keskin, yatırımcıların yatırım
yaptığı bir ilin dışındaki başka bir ilde yatırım yapması halinde yatırıma katkı
oranının yüzde 80'inin ilk yatırım yaptığı ildeki kazancın vergisinden
düşürülmesini de yeni teşvik paketinin önemli maddelerinden olduğunu sözlerine
ekledi.
BUSİAD Başkan Yardımcısı Baylan: Dağılımın eşit olarak yapıldığından
yana şüphemiz yok
Bursa Sanayicileri ve İşadamları Derneği (BUSİAD) Başkan Yardımcısı
Günal Baylan, Başbakan Erdoğan'ın söylediklerine göre, yeni
sistemin, ortak çalışma sonucunda yapıldığı, sivil toplum kuruluşlarının
görüşlerinin dahil edildiği kapsamlı bir çalışma olduğunu gördüklerini bildirdi.
Yeni teşvik sisteminin ülkeye hayırlı olmasını dileyen Baylan, şunları kaydetti:
''Sistemin, genel, bölgesel, büyük ölçekli
yatırımlar ve stratejik yatırımlar teşviki olmak üzere 4 bileşeni var. Bölgesel
arası eşitsizliğin kaldırılması için isteklerimiz vardı. Bunların göz önüne
alındığını gördük. 5. ve 6. bölgede uygulanan şehir bazlı teşviklerin
yumuşatıldığı görülüyor. Asgari ücret dengesi, talep edildiği gibi bozulmadan
ülke genelinde geçerli olacak.'' Baylan,
ithalatı dengede tutabilmek, özellikle cari açığı önlemek amacıyla büyük ölçekli
yatırımlara verilen teşvikleri olumlu bulduklarını belirterek, ''Ülkeye girişi
yüzde 50'den fazla olan ithalat ürünlerinde yapacağımız yatırımlarla sistemin
Bursa'ya avantaj yaratacağını düşünebiliriz. Genel anlamında iş dünyasının
beklentilerini karşıladığını, bizlerin önerilerinin değerlendirildiği gördük.
Dağılımın eşit olarak yapıldığından yana şüphemiz yok'' diye konuştu.
ADASO Başkanı Sürenkök: Eskiye göre daha iyi bir sistem olacak diye
düşünüyoruz
Adana Sanayi Odası (ADASO) Başkanı Sadi Sürenkök, yeni
sistemde, eski sistemde 4 olan bölge sayısının 6'ya çıkarıldığını, asıl amacın
ise cari açığın ve ithalat bağımlığının azaltılması, bölgesel farklılıkların
ortadan kaldırılması, yüksek teknolojili ve katma değeri yüksek ürünlerin
üretilmesinin sağlanması olduğunu gözlemlediklerini belirtti. Yeni sistemle
yapılmak istenenin doğru olduğunu vurgulayan Sürenkök, ''Yapılacak detaylı
açıklamayı görünce, Adana için neler geliyor daha iyi anlayacağız. Ancak,
haritada Adana'nın yine ikinci bölgede kaldığını, komşularımız Mersin'in üçüncü,
Hatay'ın dördüncü ve Osmaniye'nin beşinci bölgeye alındığını gördük. Adana
neredeyse kalkınmasını tamamlamış gibi değerlendirilmiş. Biz bu dönem, Adana'da
işsizliğin çok yüksek olması, yıllardır ihmal edilmiş olması gibi nedenlerle
üçüncü bölgeye çıkarız diye bakıyorduk. 2004'ten bu yana uygulanan teşvik
yasalarıyla Adana'da işsizliğin arttığı, üretimin azaldığı kanaatindeydik. Ancak
yeni sistemde bu durum çok da göz önüne alınmamış gibi görünüyor'' dedi.
Yeni sistemde bölgeler bazında ürünlere
teşvikler verileceğini ifade eden Sürenkök, ''Bunun yanı sıra, organize sanayi
bölgelerinde 5 ya da fazlası yatırımcı bir araya gelip, o bölgede bulunmayan
yeni bir ürün üretiyorsa, Ar-Ge yapıyorsa, onlar bir alt bölgeden sayılacak. Bu
güzel bir uygulama. Özellikle dışarıya bağımlı olduğumuz, yüzde 50'sinden
fazlasını ithal ettiğim ürünler var. Bunlar geçmiş dönemde düzeltilmesini
istediğimiz konulardı. Eskiye göre daha iyi bir sistem olacak diye düşünüyoruz''
diye konuştu.
Geçmişe göre sistemdeki hataların önemli ölçüde giderildiğini
gözlemlediklerini belirten Sürenkök, ''Başbakan şöyle bir açık kapı da bıraktı.
İllerin sosyo ekonomik durumlarıyla ilgili raporlar açıklandıkça, bölgeleri
değiştirilebilecek. Bunlar olumlu gelişmeler ve genel olarak yeni sisteme olumlu
bakıyoruz. Adana'nın komşusu Osmaniye'nin beşinci bölge olması, buraya yapılacak
tüm yeni yatırımların Osmaniye'ye gitmesi demek. Bu ise bir olumsuzluk''
dedi.
Gaziantep: Bu teşvik çok güzel
Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi (GAOSB) Yönetim Kurulu Başkanı
Cahit Nakıboğlu, yeni teşvik sisteminin cari açığın
azaltılması, ithalat bağımlılığı yüksek olan ara malı ve ürünlerin ülkemizde
yatırımının ve üretiminin artırılması, bölgesel gelişmişlik farkının ortadan
kaldırılması, ekonomik büyüme ve istihdam açısından önemli olduğunu söyledi.
Yeni sistemde bütün teşviklerin çok güzel düşünüldüğünü ifade eden Nakıboğlu,
özellikle aynı sektörde faaliyet gösteren 5 yatırımcının bir araya gelerek,
Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ürünün üretimine yönelik bir yatırımını
organize sanayi bölgesinde yapması durumunda yatırımcının teşvik sisteminde bir
alt bölgede uygulanan oran ve sürelerden yararlanacağına dikkati çekti.
Nakıboğlu, ''Bu teşvik çok güzel. Bu sayede organize sanayi bölgelerinde
yatırımlar artar. Organize sanayi bölgeleri gözde olacak'' dedi.
Gaziantep Ticaret Odası (GTO) Yönetim Kurulu
Başkanı Mehmet Aslan da yeni teşvik sistemini genel olarak
olumlu bulduğunu söyledi. Gaziantep'in birçok yatırımının 3., 4. ve 5. bölge
imkanlarından yararlanabildiğini ifade eden Aslan, ''Gaziantep olarak çok ciddi
yatırım potansiyeli olan bir il olarak teşviklerden azami derecede yararlanmak
istiyoruz'' diye konuştu.
AK Parti Gaziantep Milletvekili ve eski Gaziantep Sanayi Odası Yönetim Kurulu
Başkanı Nejat Koçer de ilk defa bu kadar güncel ve geniş
kapsamlı kriterlerle illerin performansının değerlendirildiğini, teşvik
haritasının buna göre oluşmasının önemli olduğunu söyledi. Bölge sıralamasında
teşviklerin ana başlıkların aynı kaldığını, sadece oransal farklılıklar olduğunu
ifade eden Koçer, şöyle dedi: ''3. bölgede yer
alan Gaziantep'in diğer bölgelerden eksik bir başlığı yok Yenilikler var.
Örneğin; Gaziantep'te bir yatırımcı hem 3. bölge kategorisi hem stratejik
yatırım yaparak 5. bölge kategorisi hem organize sanayi bölgesine yatırım
yaparak 4. bölge kategorisi desteklerini alıyor. Bu kadar çok çeşitli
alternatifin olduğu teşvik sistemi ilk defa çıkıyor. Burada yatırımcının
tercihine göre destekler değişiyor. Bu arada Kayseri, Adana. Konya ve
Denizli'nin 2. bölgede olduğuna dikkat çekmek isterim.''
Stratejik yatırımlarla ithalatı önleyecek
sektörlere teşvik verilmesinin önemini vurgulayan Koçer, ''Türkiye'nin her
tarafında stratejik yatırımın teşvik edilmesini çok doğru buluyorum. Verilen
teşvikler cari açığın ve ithalatın yükünü azaltacak'' dedi.
Kilis Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu
Başkanı Mehmet Özçiloğlu da Kilis'in yeni teşvik sisteminde 5.
bölgede yer almasından dolayı sevindiklerini söyledi. Teşvikleri genel olarak
iyi bulduklarını belirten Özçiloğlu, ''Hedefimiz yatırımları artırmak'' dedi.
Kahramanmaraş TSO Başkanı Karaküçük: Şimdi yatırım
zamanı
Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası (KMTSO) Yönetim Kurulu Başkanı
Kemal Karaküçük, yeni teşvik paketi ile Türkiye'nin bütün
bölgelerinin sağlanan imkanlardan faydalanabileceğini belirti. Özellikle
stratejik ve büyük yatırımların desteklenmesinin Türkiye'nin cari açığının
dizginlenmesi anlamasında çok olumlu bulduklarını belirten Karaküçük, ''Bunun
yanında yurt dışı yatırımlarının da desteklendiğini görüyoruz. Bu anlamda Başta
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere teşvik paketinin hazırlanmasında emeği
geçenlere teşekkür ediyoruz'' diye konuştu. Yeni teşvik modelinde Türkiye'nin 6
bölgeye ayrıldığını ve her bölgedeki yatırımların desteklendiğini vurgulayan
Karaküçük, özellikle organize sanayi bölgelerine yapılacak yatırımların 6.
bölgeden faydalanıyor olmasını çok önemsediklerini dile getirdi.
Karaküçük, organize sanayi bölgelerine
yapılacak yatırımların böylece artacağını ve bunun da çarpık kentleşme açısından
da önemli olduğuna işaret etti. ''Paket açıklandı, şimdi yatırım zamanı'' diyen
Karaküçük şunları kaydetti: ''Üretime dönük,
emek yoğun sektörlerin destekleniyor olması yatırımcıların önünün açık olduğunu
değerlendiriyoruz. Firmalarımızın bu sistemden maksimum düzeyde yararlanacağını
umuyoruz. Bunun yanında ülkemizin 2023 hedefi var ve bunun için çok büyük
yatırımların gerçekleştirilmesi gerekiyor. Bu anlamda hazırlanan bu teşvik
modelinin Türkiye'ye büyük katkı sağlayacağını düşünüyoruz.''
Karaküçük, yeni teşvik paketi ile yatırım düşüncesi olan herkesin bulunduğu
yerde desteklendiğini sözlerine ekledi.
İzmir Ticaret Odası Başkanı Demirtaş: Yeni teşvik paketi, ülkemizi
Süper Lig'e taşıyacak
İzmir Ticaret Odası (İZTO) Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem
Demirtaş, yenilenen her teşvik paketiyle iş dünyasının beklentilerinin
daha fazla karşılandığını gördüklerini ifade ederek, yeni teşvik sistemini şöyle
değerlendirdi: ''Yeni teşvik paketi,
Türkiye'nin en büyük sorunu olan cari açığın önlenmesi, ara malı üretiminin,
kümelenmenin desteklenmesi ve ileri teknoloji yatırımlarının desteklenmesi
açısından son derece doğru. Bu paketi diğer teşvik paketlerinden ayıran en
önemli özellik stratejik yatırımların desteklenmesi. Biz İzmir olarak bölgesel
teşviğe sahip değiliz gibi gözüksek de teknolojik ve stratejik yatırımlara yeni
teşvik paketinde çok büyük destekler verildiğini görüyoruz. Biz de İzmir olarak
daha büyük ölçekli, teknolojik ve stratejik yatırımlara odaklanmalıyız. İlk
edindiğimiz bilgiler ve sayın Başbakan'ın açıklamaları, yeni teşvik paketinin
Türkiye'nin önünü açacak, ülkemizi Süper Lig'e taşıyacak olan paket olduğunu
gösteriyor.'' EBSO Yönetim Kurulu Başkanı
Ender Yorgancılar ise yeni teşvik sisteminin yatırımları önemli
ölçüde artıracağına inandığını kaydetti. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan
tarafından açıklanan yeni teşvik sisteminin ayrıntıları hakkında henüz bilgi
sahibi olmadıklarını ancak sistemin genel hatlarıyla olumlu olduğunu kaydeden
Yorgancılar, yeni sistemde özellikle cari açıkla mücadeleyi amaçlayan bir
felsefenin ortaya konduğunu kaydetti. Yoğun ithalatı bulunan sektörlere yönelik
teşviklerin dikkat çektiğini bildiren Yorgancılar, ''Yeni teşvik sistemi
sayesinde yapılacak yatırımlar cari açık sorunuyla mücadelede çok etkili olacak.
İthalatı yapılan ürünlerin Türkiye'de üretiminin desteklenmesi gerektiğini
yıllardır dile getiriyorduk. Bu yönde güzel bir adım atıldı'' dedi.
TÜGİK Genel Başkanı Güral: İş dünyası güven kazanacak, rekabet
konusunda güçlenecektir
Türkiye Genç İşadamları Konfederasyonu (TÜGİK) Genel Başkanı Erkan
Güral, sistemin, iş dünyasına önemli artı değer yaratacak bir içeriğe
sahip olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
''Yeni teşvik paketinin cari açık üzerinde olumlu bir etkisi olacaktır.
Piyasaların her zaman dikkat ettiği bir konu olan cari açığa çözüm getireceğine
inandığımız yeni teşvik paketi sayesinde, iş dünyası güven kazanacak, rekabet
konusunda güçlenecektir. Cari açığımızın iyileştirilmesinde elzem olan ithal
malı ikamesinin önünü açacak stratejik yatırımlarda şehir gözetmeksizin geniş
bir teşvik paketi öngörülmesi çok önemli. Böylece güçlü olduğumuz sektörlerde,
rekabetin önündeki prangalar kalkacak.'' Güral,
yeni teşvik paketinin bölgesel değil, sektörel teşviki ön plana çıkardığını
aktararak, şu ifadeleri kullandı: ''Şehirler
arasındaki rekabet de ortadan kalkmış olacak. Yeni teşvik paketinin en önemli
unsurlarından birisi de iş dünyasının beklediği vergi indirimlerine yeşil ışık
yakmasıdır. Ayrıca yer tahsisi konusundaki düzenlemeler, yatırımcılar için cazip
olanaklar sunacaktır. Bütün bunları dikkate aldığımızda, sanayici ve iş
adamlarının önünü açacak, istihdama katkı sağlayacak bir teşvik paketi olduğunu
gözlemliyor ve bu konudaki gelişmeleri son derece olumlu değerlendiriyoruz.
Arazi tahsisi, faiz desteği, yer tahsisi, gelir vergisi stopaj indirimi, gümrük
muafiyeti desteği, KDV istisnası, vergi indirimi, sigorta primi indirimi iş
dünyasının beklentilerini karşılamaktadır.''
ŞUTSO Başkanı Ertekin: Şanlıurfa, en avantajlı bölgeler
içerisinde
Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Eyüp Sabri
Ertekin, teşviklerde Şanlıurfa'nın 6. bölgede yer almasının sevindirici
olduğunu belirterek, bu konuda hükümete ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a
teşekkür ettiklerini dile getirdi. Uygulamayla eski teşviklerin aynen devam
edeceğini ve bölgelerin yeni teşviklerle destekleneceğini ifade eden Ertekin,
şunları kaydetti: ''Tespit ettiğim önemli
şeylerden bir tanesi, (6. bölgede) asgari ücretlilerden sigorta ve gelir
vergisinin tamamını devletin ödeyecek olması. Ayrıca faiz desteğinde miktar
biraz daha arttı. Başka yerlerde yatırım yapanlara, buraya yatırım yaptığı
takdirde oradaki vergisini indirme avantajı geldi. Açıklanan yeni teşvik sistemi
memnuniyet verici. Şanlıurfa, en avantajlı bölgeler içerisinde. Emeği geçen
herkese teşekkür ediyorum.'' Eyüp Sabri
Ertekin, yeni teşvik sisteminde stratejik yatırımların da destekleneceğini
hatırlatıp, bu konuda kendilerinin bazı çalışmalarının olduğunu kaydetti.
Paket, Güneydoğu'daki yatırımcıların beklentilerini
karşılıyor
Güneydoğu Sanayici ve İşadamları Derneği (GÜNSİAD) Başkanı Şahismail
Bedirhanoğlu, bugüne kadar uygulamaya konulan yeni teşvik
paketlerindeki eksiklerin büyük çoğunluğunun Başbakan Erdoğan tarafından
açıklanan yeni teşvik paketinde giderildiğini belirtti. Eski teşvik
uygulamalarındaki en büyük eksiklerden birinin uygulama süresinin 5 yıl ile
sınırlanması olduğunu bildiren Bedirhanoğlu, yeni paketteki sürenin 12 yıla
kadar çıkarılmasının çok yerinde bir karar olduğunu söyledi. Teşvik paketinin
bölgeler arası gelişmişlik farkının giderilmesi için çok önemli olduğunu ifade
eden Bedirhanoğlu, şöyle dedi: ''İçeriğini tam
olarak öğrenemedik ancak Başbakan Erdoğan'ın açıklamalarından anladığımız
kadarıyla çok iyi hazırlanmış. Bu paketin, bölgeler arası gelişmişlik farkını
giderme özelliği var. Teşvik süresi artırılarak 12 yıla kadar çıkarılmış. Bunun
yanı sıra primi ve vergi muafiyetinin yer alması da çok önemli bir gelişmedir.
Ayrıca İstanbul'daki bir yatırımcının, aynı yatırımının benzerini bölgede
yaparsa 6. bölgedeki yatırımdan dolayı 1. bölgedeki yatırımı da muafiyetten
faydalanacak. Bu, girişimcilerin bölgemize yatırım yapmasını da sağlayacaktır.
Yeni teşvik paketi, beklentilerimizi büyük ölçüde karşılıyor. Yıllardır teşvik
uygulamalarında bölgenin ayrı bir kapsamda değerlendirilmesini talep ediyorduk.
Bu paket taleplerimizi karşılıyor.'' Diyarbakır
Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Başkanı Remzi Can, bölgedeki
yatırımların desteklenmesi ve Diyarbakır'ın öncelikli iller arasında yer
almasını daha önce sürekli olarak dile getirdiklerini söyledi. Dile
getirdikleri bu taleplerin önemli kısmının Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın
açıkladığı yeni teşvik paketi içerisinde yer aldığına işaret eden Can, ''Paketi
olumlu buluyoruz. Sadece isteğimiz geçmiş yatırımları da kapsamasıdır. Yeni
paket bölgeyi yatırımcılar için daha cazip kılacak'' dedi.
Diyarbakır Ticaret Borsası (DTB) Başkanı
Fahrettin Akyıl da, teşvik paketinin bölgesel gelişmişlik
farklılıklarının giderilmesine büyük katkı sunacağını dile getirerek, paket
sayesinde bölgedeki fabrika sayısının artacağını kaydetti. Teşviklerin
sadece yeni yatırımları değil, eski yatırımları da kapsamasını istediklerini
dile getiren Akyıl, ''Bugüne kadar açıklanan en detaylı paket. Yatırımcının
önünü açmıştır. Yeni teşvik paketinin ülkeye ve bölgeye büyük fayda getireceğine
inanıyoruz'' diye konuştu.
Diyarbakır Sanayici ve İşadamları Derneği (DİSİAD) Başkanı Raif
Türk ise bugüne kadar çeşitli tarihlerde yürürlüğe konulan teşvik
uygulamalarının, eksiklikleri nedeniyle bölgeye yatırım sağlamadığını söyledi.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı yeni teşvik paketinin geçmişte
çıkarılan uygulamalardan çok farklı olduğunu vurgulayan Türk, şöyle konuştu:
''Yatırımcılar olarak yıllardır uygulamaya
konulan teşvikleri, eksikleri nedeniyle hep eleştiririz. Ancak bu teşvik çok
farklı. Bu nedenle bölgeye büyük katkı sunacağını düşünüyorum. Ufak tefek
eksikler var ancak amacına hizmet edecektir. Eksiklerin de kısa sürede
giderileceğini umuyoruz. Gümrük ve KDV indirimi çok iyi düşünülmüş. İlk defa
taleplerimiz göz önünde bulunduruldu. Özellikle yatırımcıyı batı bölgesinden
doğuya getirmek için sağlanan ayrıcalık olumludur. Demir ve manganez madeni
teşvik kapsamı dışı bırakılmamalıydı. Bir de SSK priminin işveren payının hazine
tarafından karşılanması olumlu, ancak bunun asgari ücretle sınırlı tutulması
kalifiye elamanı ve yönetici bulma konusunda biz girişimcileri sıkıntıya
sokuyor. SSK priminin işveren payının asgari ücretle sınırlı olmamasını
istiyoruz.'' Siirt Ticaret ve Sanayi Odası
(STSO) Başkan Vekili Nedim Kuzu da, yeni açıklanan teşvik
paketinin çok yerinde olduğunu ve bu paket sayesinde şimdiye kadar boş olan
Siirt Organize Sanayi bölgelerinin dolacağına inandıklarını ifade etti. Yeni
pakette Siirt'in de içinde bulunduğu ''6. bölgeye'' büyük önem verildiğini
belirten Kuzu, şöyle konuştu: ''Bu pakette
gerçekten yıllardan beri dile getirdiğimiz bölgemize büyük önem verilmiş.
İndirim oranları ve süreleri çok iyi ayarlanmış. Bölgede OSB'lere yapılacak
yatırımlarda yüzde 55'lere varan 12 yıllık indirim, yatırımcının önünü görmesine
yol açacak. Ayrıca diğer bölgelerdeki yatırımların bölgede yapılacak
yatırımlarla irtibatlandırılması da güzel bir uygulama. Bu teşvik paketi ile
yıllardan beridir yatırımcı gelmediği için boş olan Siirt OSB'nin dolacağına
inanıyoruz. Bu paketin ülkemize ve ilimize hayırlı olmasını diliyoruz.''
Kuzu, eski yatırımcıların yeni teşviklerden
yararlandırılmamasının paketin tek eksiği olduğunu ifade ederek, kapsama mevcut
yatırımların da dahil edilmesini istediklerini sözlerine ekledi.
Diyarbakır Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (DESOB) Başkanı
Alican Ebedinoğlu ise, paketin, geçmiş yıllarda çıkarılan
uygulamalardan çok daha iyi hazırlandığını belirterek, ''Bölgenin kalkınması
için teşvik uygulamasının yanı sıra uluslararası havaalanı, demiryolu ve otoyol
gibi altyapıların da eş zamanlı yapılması lazım. Bunun yanı sıra bölgedeki küçük
işletmelerin desteklenmesine büyük önem verilmeli. Çünkü bölgemizdeki
yatırımcıların tamamına yakının küçük firmalardan oluşuyor'' dedi.
|