Yatırımcı "Güneş"ten Umutlu!

İnsanoğlu binlerce yıldır evini ısıtma, yemeğini pişirme, sıcak su gibi ihtiyaçları için güneş enerjisinden yararlanıyor. Öyle ki antik Yunan zamanlarında bile güneş ışınlarından daha verimli faydalanan mimari ve teknolojiye yönelik referanslar var. Güneş enerjisinden elektrik üretimi nispeten daha yeni olsa da, etki alanı hızla büyüyor. Dünyada ilk kez temiz enerji yatırımlarının fosil yakıtları geçtiği açıklandı. ABD ve Çin gibi devler, özellikle güneş enerjisi yatırımlarına hız veriyor. Bu da güneş sistemlerinde teknolojinin büyük bir hızla ilerlemesini, maliyetlerin de düşmesini sağlıyor. Bir hesaba göre, güneş enerjisi kurulum maliyetleri son 10 yılda yüzde 70’ten fazla düştü. Güneş, giderek petrol ve doğalgaz gibi kaynaklara karşı rekabet gücü kazanırken;  Meksika, Dubai ve Hindistan gibi yerlerde yapılan büyük çaplı projelerin sübvansiyon olmadan da fosil yakıtlarla rekabet edebildiği görülüyor.

Türkiye’de durum ne

Peki, Türkiye tüm bunların neresinde? Türkiye’nin yerli ve temiz enerji kaynakları arasında, güneşin önemli bir potansiyele sahip olduğu sık sık uzmanlarca dile getiriliyor. Hürriyet'ten Merve Erdil'in haberine göre, 2016 sonu itibariyle Türkiye’nin 78 bin 500 megavatlık (MW) kurulu gücü içinde, güneş enerjisi 860 MW ile yalnızca yüzde 1 civarında pay alabildi. Ancak dikkat çeken nokta, bu kapasitenin, bir önceki yıla göre yüzde 235 artmasıydı.  Bundan sonra sektörün neler beklediğini Viko by Panasonic Grup Satış Müdürü Koray Yıldız anlattı. Yıldız, teknik olarak Türkiye’nin bütün enerji ihtiyacını güneşten karşılamanın mümkün olduğunu söylerken, “Türkiye’nin enerji portföyünün en az üçte ikisinin yerli kaynaklardan karşılanması hedefleniyor. Bizim öngördüğümüz elektriğin yüzde 25-30’u HES dışı yenilenebilir kaynaklardan sağlanacak. Güneş yarısını kapsayabilir. Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) ihaleleri bin megavatla başlıyor. Beklentimiz 5-10 bin MW’lık ihalelerin de yapılması” diyor.

Güneşte altın çağ

Çatı üstü uygulamaların da çıkacak bir yönetmelik sayesinde kolaylaşacağını söyleyen Yıldız’a göre, Türkiye güneş enerjisinde “şaha kalkıyor”. Yıldız, bunu şöyle açıklıyor: “Çatı pazarı, yani 0 ila 10 kilovat pazarı için yönetmelik hazırlanıyor. Haziranda çıkmasını bekliyoruz. Bir yandan küçük çatı pazarı, diğer yandan büyük YEKA ihaleleri, hem lisanslı hem lisanssız kurulumlar,  ayrıca fabrika çatılarıyla ilgili bir çalışma daha olacak. Bu beş, altısı beraber yürüyecek. Türkiye güneşte emekleme aşamasını yeni geçti, daha ergeniz. Bundan sonra altın çağımızı yaşayacağız.”

Paneli kur, fazlayı sat

Evinin çatısına güneş panelleri kurup, ürettiği elektriğin fazlasını şebekeye vermek isteyenlerin önünde engel olduğunu dikkat çeken Yıldız, “EPDK haziranda yönetmelik yayınlayacak. 0 ila 10 kilovat arası için, müstakil ev için ideal. Şu an bireysel tüketici de büyük yatırımcı üretilen 1 kilovat saat (kWh) elektrik için 10 yıl boyunca 13.3 dolar sent destek alıyor. 2 kilovatlık sistem, iki kişilik villa için iyi. Kurulum maliyeti 6-7 bin dolar. Yatırımı yapmaya başladıktan sonra para kazanmaya başlıyorsunuz. Kullandığınız elektrikten mahsup ediliyor, fazlasını devlet size 13.3 dolar/sent üzerinden ödüyor” diyor.

Güneşte işgücü fırsatı

Yıldız, pazar büyürken en büyük sıkıntının işgücü olduğunu belirterek “Kurulum yapacak insan bulmak çok zor olacak. Nisandan sonra eğitimlere odaklanacağız” diyor. ABD’de güneş enerjisinde 400 bine yakın insan çalıştığını söyleyen Yıldız, “ABD’de her yeni 50 işten 1’i güneşte. Bu sektör işsizlik sorununa çok yardımcı olacak” diyor. Yıldız, lisanssız elektrik üretiminde 10 yıllık alım garantisi sonunda ne olacağının henüz net olmadığını da ekliyor.

Yerli üretim düşündük ama rafa kalktı

Türkiye'de yerli panel üretimi düşünceniz var mı sorumuza karşılık ise Yıldız, “Aslında geçen yıl mayısta yerli üretim Türkiye’de yapabilir miyiz diye fizibilite yapılmasına karar verdik. Ama tamamen rafa kalktı. Hep fizibilite aşamasında iptal etmek zorunda kaldık. Çok şanssız bir dönem geçirdik hem ülke olarak, hem biz de Panasonic olarak çok şanssız bir dönem geçirdik. YEKA’daki sürecin hedefi de Türkiye’ye katma değerli bir iş yaptırmak” diyor.

Türkiye’nin güneş enerjisi kapasitesi (mw)

Kapasite

2014...........40

2015.........248

2016.........832

20

Türkiye’de güneş paneli ekipmanı üreten şirket sayısı

5 bin MW

Türkiye’nin 2023 güneş enerjisi hedefi

%235

2016’da Türkiye’de güneş enerjisi kapasitesindeki artış oranı

860 MW

1078 güneş enerjisi santralının toplam kurulu gücü